Φόβοι για ατυχήματα και περιβαλλοντική καταστροφή στον Βόσπορο – Τι μέτρα λαμβάνονται

Το πιο πρόσφατο περιστατικό συνέβη μόλις πριν από ένα μήνα. Ένα τεράστιο φορτηγό πλοίο χάνει τον έλεγχο διασχίζοντας τα Στενά του Βοσπόρου και κατευθύνεται με ταχύτητα προς την γεμάτη κόσμο εσπλανάδα της περιοχής Ουσκουντάρ (Σκουτάρι), κοντά τον Πύργο της Κόρης, ένα από τα ορόσημα της Κωνσταντινούπολης. Συγκρούεται με ένα επιβατηγό πλοίο, υπάρχουν τραυματίες. Τα χειρότερα αποτρέπονται την τελευταία στιγμή, όταν το διασωστικό σκάφος «Kurtarma 5» κατάφερε να απομακρύνει το πλοίο.

Γιατί τα Στενά είναι επικίνδυνα

Ο Βόσπορος έχει μήκος περίπου 30 χιλιόμετρα, πλάτος 700 μέτρα στο στενότερο σημείο του και βάθος έως 130 μέτρα. Η ναυσιπλοΐα στα Στενά ρυθμίζεται λεπτομερώς στη Συνθήκη του Μοντρέ που υπογράφηκε το 1936. Αν και η Τουρκία έχει πλήρη κυριαρχία, τα Στενά θεωρούνται διεθνής ναυτιλιακός δρόμος. Τα εμπορικά πλοία περνούν ελεύθερα εν καιρώ ειρήνης. Οι τουρκικές αρχές μπορούν να επιβάλλουν τέλη, αλλά όχι να απαγορεύσουν τη διέλευση.

Η Zeynep Karammali είναι η επικεφαλής του Επιμελητηρίου Μηχανικών Περιβάλλοντος της Κωνσταντινούπολης, παρακολουθεί από πολύ κοντά την κυκλοφορία στον Βόσπορο εδώ και χρόνια, μιλάει για αυτήν στο γερμανικό δίκτυο ARD.

Τα ρεύματα είναι εξαιρετικά επικίνδυνα, τρέχουν σε αντίθετες κατευθύνσεις και αλλάζουν αρκετές φορές την ημέρα, λέει. Επιπλέον, υπάρχουν ισχυροί άνεμοι από διαφορετικές κατευθύνσεις.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι κανόνες για τη ναυσιπλοΐα έχουν αυστηροποιηθεί επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια. Τα φορτηγά πλοία επιτρέπεται πλέον να πλέουν μόνο προς μία κατεύθυνση. Η κατεύθυνση αυτή αλλάζει αρκετές φορές την ημέρα, ανάλογα με τις απαιτήσεις. Τα πάντα παρακολουθούνται στενά, καθώς η κίνηση από γιοτ, επιβατηγά πλοία και μικρά σκάφη συνεχίζει να αυξάνεται. Η χρήση των διασωστικών σκαφών είναι εξαιρετικά σημαντική, λέει η Karammali.

18 διασωστικά σκάφη σε υπηρεσία

Γύρω από τον Βόσπορο σταθμεύουν 18 διασωστικά σκάφη Kurtarma. Έχουν μήκος 30 και πλάτος 13 μέτρα, είναι εξοπλισμένα με δύο κανόνια νερού και δύο βαρούλκα, και μπορούν να ρυμουλκήσουν έως και 82 τόνους χρησιμοποιώντας δύο κινητήρες υψηλής απόδοσης.

Το πιο σύγχρονο από αυτά είναι το «Kurtarma 18», το οποίο τέθηκε σε υπηρεσία μόλις πέρυσι, και είναι εξοπλισμένο με τεχνολογία αιχμής. Ο καπετάνιος του, Enis Kuscu, βρίσκεται στη θάλασσα όλη του τη ζωή ως καπετάνιος φορτηγού πλοίου και, τα τελευταία 13 χρόνια ως διασώστης.

Όλα τα πλοία από 150 μέτρα και πάνω πρέπει να συνοδεύονται από διασωστικό σκάφος εάν φέρνουν επικίνδυνο φορτίο. Για τα πλοία μήκους 200 μέτρων και πάνω, αυτό είναι υποχρεωτικό ασχέτως φορτίου. Οι ταχύτητες δεν επιτρέπεται να ξεπερνούν τους 10 κόμβους. Ενώ μεταξύ 17:30 και 19:30, η διέλευση επιτρέπεται μόνο για πλοία μήκους άνω των 250 μέτρων.

«Η παραμικρή απώλεια συγκέντρωσης μπορεί να οδηγήσει σε ατύχημα», λέει ο Kuscu. Και φέρνει ως παράδειγμα το τεράστιο φορτηγό πλοίο μεταφοράς σιτηρών από τη Ρωσία, που προσέκρουσε σε μια βίλα στην ακτή το 2018, όταν το τιμόνι του έπαθε βλάβη. Η ζημιά είναι ορατή ακόμη και σήμερα.

Στη συνέχεια μπορείτε να δείτε το σχετικό βίντεο:

Για να αποφευχθούν περιστατικά σαν το παραπάνω, τα διασωστικά σκάφη προσπαθούν πάντα να μένουν όσο το δυνατόν πιο κοντά στο πλοίο που συνοδεύουν, ώστε να είναι σε θέση να επέμβουν άμεσα.

Ο ρωσικός «σκιώδης» στόλος

Η Zeynep Karammali, παρά τους αυστηρούς κανόνες που έχουν θεσπιστεί, ζητά ακόμη αυστηρότερους, όπως την υποχρεωτική και τακτική συντήρηση όλων των πλοίων που διέρχονται από τα Στενά.

Πολύ πρόσφατα, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, το δεξαμενόπλοιο «Cordelia Moon» υπέστη ζημιά και χρειάστηκε να ρυμουλκηθεί. Το πλοίο, το οποίο σύμφωνα με ουκρανικές πηγές αποτελεί μέρος του ρωσικού «σκιώδους στόλου» που παρακάμπτει τις δυτικές κυρώσεις υπό τη σημαία άλλων χωρών, ταξίδευε χωρίς ασφάλιση και είχε ήδη υποστεί σοβαρές ζημιές. Τα Στενά χρειάστηκε να κλείσουν για αρκετές ώρες.

Ένα πιο σοβαρό ατύχημα με ένα αντίστοιχο πλοίο στο Βόσπορο, όπως είναι ξεκάθαρο σε όλους, θα μπορούσε να έχει δραματικές συνέπειες για το περιβάλλον και τους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης.