Γιατί δεν σβήνει η πυρκαγιά στην Καλιφόρνια: Τα ξύλινα σπίτια, η έλλειψη νερού, οι ακραίες συνθήκες

Εξηγώντας, ο κ. Παλαιολόγος σημειώνει πως «υπάρχουν συνθήκες ακραίες αλλά φυσιολογικές για την περιοχή, όπως η επίδραση του φυσικού και παροδικού φαινομένου Λα Νίνια και οι καταβατικοί περιοδικοί άνεμοι Σάντα Άνα στην Καλιφόρνια, φαινόμενα τα οποία προκαλούν ανομβρία και ξηρές μετεωρολογικές συνθήκες».

«Όταν, λοιπόν, οι συνθήκες είναι τόσο οριακές, ό,τι και να κάνει ο μηχανισμός καταστολής και πρόληψης δεν μπορεί να καταστείλει μια πυρκαγιά, όπως αυτή που βιώνει η Καλιφόρνια».

«Πρόκειται για μια λανθασμένη προσέγγιση να βλέπουμε την πυρκαγιά ως ένα φαινόμενο το οποίο ο άνθρωπος πάντα μπορεί να καταστείλει με την ικανότητα και τη θέλησή του» συμπληρώνει.

«Δεν πρέπει να είναι άλλοθι η κλιματική αλλαγή»

Διευκρινίζει βέβαια πως «δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι συνθήκες αυτές έχουν διαμορφωθεί από την κλιματική αλλαγή, δεν πρέπει να είναι άλλοθι η κλιματική αλλαγή για όποια καταστροφή σημειώνεται».

Σε κάθε περίπτωση, όμως, όπως εξηγούν Αμερικανοί επιστήμονες της USDA Forest Service, τους οποίους επικαλείται, «είναι τόσο ακραίες οι συνθήκες, σε βαθμό που η σχετική υγρασία της ατμόσφαιρας τις προηγούμενες ημέρες έφτασε στο 10%, γεγονός που σημαίνει ότι η καύσιμη ύλη έχει γίνει σαν "παξιμάδι": μπορεί ανά πάσα στιγμή να αναφλεγεί από μία καύτρα η οποία θα προσγειωθεί πάνω σε αυτή, φαινόμενο που παρατηρήσαμε με τους μεμονωμένους φλεγόμενους φοίνικες».

Όταν, λοιπόν, όπως σημειώνει ο κ. Παλαιολόγου οι συνθήκες είναι τόσο ξηρές και οι άνεμοι τόσο ισχυροί, ξεπερνώντας ακόμη και τα οκτώ μποφόρ «η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν μπορεί να πλησιάσει αρκετά κοντά στην πυρκαγιά, ώστε να ρίξει νερό και να επιτύχει την ψύξη ή κατάσβεσή της, αλλά ούτε και να στείλει αεροπλάνα και ελικόπτερα σε φλόγες που ξεπερνούν τα 30 μέτρα σε ύψος, ούτε να σχεδιάσουν μία αποτελεσματική γραμμή άμυνας τα πυροσβεστικά οχήματα».

«Επιδείνωση των συνθηκών από τη ρυμοτομία»

Και ενώ οι συνθήκες διαμορφώνονται κατ’ αυτόν τον τρόπο «η κατάσταση επιδεινώνεται έτι περαιτέρω από τη ρυμοτομία της περιοχής» τονίζει ο ίδιος. Τι σημαίνει αυτό;

«Οι κομητείες του Λος Άντζελες και Όραντζ Κάουντι είναι από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη. Σε αυτές ακριβώς τις περιοχές υπάρχουν παντού κτήρια. Υπ’ αυτό το πρίσμα είναι αδύνατο σε αυτά τα μέρη οι Αμερικανοί πυροσβέστες να κάνουν αυτό που ξέρουν καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη Πυροσβεστική Υπηρεσία στον πλανήτη: να εφαρμόσουν έμμεσες μεθόδους καταστολής όπως η τεχνική του αντι-πυρ και να “χτυπήσουν” τη φωτιά με τη φωτιά».

«Κλήθηκαν, λοιπόν, να αντιμετωπίσουν την φωτιά ενώ είχαν προβλήματα υδροδότησης του δικτύου στους πυροσβεστικούς κρουνούς» προσθέτει.

Ωστόσο, ακόμη και σε αυτή την περίπτωση «όταν παρατηρείται ένα τείχος φλόγας που φτάνει στα 20-30 μέτρα και με μια θερμική ένταση μετώπου που ξεπερνά τα 20.000 KW ανά μέτρο, ακόμη και οι πυροσβέστες να κατάφερναν να πλησιάσουν, το νερό που θα έριχναν δεν θα κατάφερνε ποτέ να αλλάξει την ένταση της φωτιάς».

«Εφόσον δεν μπορούν να εφαρμόσουν έμμεσες μεθόδους καταστολής, εφόσον δεν μπορούν να δημιουργήσουν αντιπυρικές ζώνες γιατί πρόκειται για αστικές περιοχές, εφόσον δεν βρίσκουν νερό και εφόσον οι συνθήκες είναι τόσο ακραίες» τότε είναι σίγουρο ότι οι τοποθεσίες στις οποίες εκδηλώνεται η πύρινη λαίλαπα θα καούν.

«Ψευδαίσθηση» η επιχείρηση κατάσβεσης σε τόσο μεγάλα πύρινα μέτωπα

Χαρακτηρίζει δε, «ψευδαίσθηση» την επιχείρηση κατάσβεσης σε τόσο μεγάλα πύρινα μέτωπα, ενώ υπογραμμίζει πως «τελικά τις περισσότερες φορές η κατάσβεση πραγματοποιείται όταν η ίδια η φωτιά το επιτρέψει, δηλαδή όταν αλλάξουν οι μετεωρολογικές συνθήκες ή δεν έχει τίποτα επιπλέον να κάψει».

«Πρόκειται για μια πυρκαγιά, η οποία δεν σβήνει. Θα σβήσει μόνο όταν οι συνθήκες αλλάξουν» επισημαίνει, γιατί «μια καύτρα να προσγειωθεί σε ένα φοίνικα, μπορεί να αποτελέσει τη σπίθα για μια καινούρια εστία φωτιάς».

Μιλώντας, δε, για την έκταση της εξάπλωσης του πύρινου μετώπου στην Καλιφόρνια σημειώνει πως «οι καύτρες, δηλαδή τα φλεγόμενα κομμάτια μικρής διαμέτρου σαν μικρά αναμμένα καρβουνάκια, μεταφέρονται με την επίδραση του ανέμου και προσγειώνονται σε απόσταση χιλιάδων μέτρων, μπροστά από το μέτωπο, στις στέγες και άλλα τμήματα των κατοικιών και αυτές με ευκολία αναφλέγονται».

«Είναι ένας πυκνός λαβύρινθος από κατοικίες εντός του οποίου δεν μπορούν να ελιχθούν και να επιχειρήσουν οι επίγειες πυροσβεστικές δυνάμεις. Χρησιμοποίησαν ακόμη και μπουλντόζες για να κατεδαφίσουν τα σπίτια και να απομακρύνουν ακινητοποιημένα οχήματα για να μπορέσουν να φτάσουν στη φωτιά τα πυροσβεστικά οχήματα».

«Ένοχες» οι ξύλινες κατοικίες

Ακόμη ένας παράγοντας που είχε ως αποτέλεσμα να γίνουν «στάχτη» τόσες χιλιάδες κατοικίες συνιστά το γεγονός ότι οι κατοικίες αυτές ήταν κατασκευασμένες από ξύλο, γιατί το υλικό αυτό τις καθιστούσε και ανθεκτικές στην υψηλή σεισμικότητα της περιοχής, αλλά και είναι ένα οικονομικό και παραδοσιακό υλικό κατασκευής το οποίο ξέρουν να δουλεύουν οι οικοδόμοι της περιοχής. Έμελλε, όμως, όπως φαίνεται, να τις καταστήσει ευάλωτες στις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές που γίνονται ολοένα και πιο έντονες κάθε χρόνο που περνάει.

«Τα περισσότερα από αυτά τα σπίτια έχουν χτιστεί από τη δεκαετία του ‘50-’60 ή του ‘80 όταν δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι οι φωτιές θα καταστούν τόσο απειλητικές» εξηγεί ο επιστήμονας.

«Δεν μπορούσαν ποτέ να φανταστούν ότι οι πυρκαγιές θα έφταναν στο κέντρο του Χόλιγουντ».

«Τα υλικά αυτά με τα οποία οικοδομούσαν τα σπίτια στις περιοχές αυτές είναι πολύ εύφλεκτα και παρόλο που μπορεί οι κήποι να είχαν καθαριστεί, οι καύτρες εισέρχονται μέσα στα σπίτια από τα κεραμίδια, τις υδρορροές και τις καμινάδες».

«Γνωρίζουμε όταν χτίζουμε σε ένα ρέμα, όταν σημειωθούν έντονες βροχοπτώσεις, θα πλημμυρίσουν τα σπίτια που βρίσκονται σε αυτό. Κατ’ αντιστοιχία, από προσομοιώσεις δασικών πυρκαγιών, γνωρίζαμε ότι οι πυρκαγιές μπορούν να εισέλθουν εντός αυτών των οικισμών της Καλιφόρνια - απλά δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα για να αποτρέψουμε αυτό από το να συμβεί. Ίσως οι αρχές εκεί δεν έπρεπε να επιτρέψουν την τόσο εις βάρος της φύσης επέκταση των οικισμών».

Όσον αφορά στην πρόληψη της καύσιμης ύλης, συμπληρώνει ο ίδιος «το πρόβλημα έγκειται στην βλάστηση - η οποία μάλιστα είναι παρόμοια με αυτή που έχουμε σε μεγάλα τμήματα της Ελλάδας - και αποτελείται από θαμνώδη πλατύφυλλα ή φρύγανα, που σημαίνει ότι αυτά τα φυτά ακόμη και αν να κοπούν μπορεί σε διάστημα δύο έως πέντε ετών να αναβλαστήσουν περισσότερο απ’ ό,τι πριν».

Τα κοινά με την Ελλάδα

Μάλιστα, σύμφωνα με τον καθηγητή, υπάρχουν πολλές περιοχές του Λος Άντζελες που μοιάζουν με περιοχές του ελλαδικού χώρου σε μέρη τουριστικού ενδιαφέροντος, όπως στη Ρόδο, στη Χαλκιδική και την Αττική. «Ένα σημαντικό πρόβλημα στις περιοχές αυτές είναι οι πολλές κατοικίες που βρίσκονται εκτός σχεδίου».

Όπως αναλύει «όταν υπάρχουν σπίτια στο ενδιάμεσο της γραμμής του μετώπου, δηλαδή μεταξύ των πυροσβεστών και της φωτιάς, δυσχεραίνεται ή βραχυκυκλώνει πλήρως η καταστολή της πυρκαγιάς μη επιτρέποντας τη διάνοιξη νέων αντιπυρικών ζωνών ή τη χρήση του αντι-πυρ».

Καταλήγοντας, αναφερόμενος σε έναν ακόμη παράγοντα που μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς συνιστά η αντικατάσταση των μη γηγενών και εύφλεκτων δέντρων σε περιοχές εντός των οικισμών ή στα όρια μίξης των αστικών περιοχών με την άγρια βλάστηση, από δέντρα που δεν συμβάλλουν την μεταφορά της φωτιάς από κόμη σε κόμη και η δημιουργία - «χωρίς δισταγμό» όπως προσθέτει ο κ. Παλαιολόγος - «μεγάλων αντιπυρικών ζωνών περιμετρικά αυτών των οικισμών για την διευκόλυνση του έργου κατάσβεσης».