Πώς η κλιματική αλλαγή κάνει τα ποτάμια της Αλάσκας πορτοκαλί

Η Αρκτική είναι η ταχύτερα θερμαινόμενη περιοχή στον πλανήτη και καθώς το παγωμένο έδαφος κάτω από την επιφάνεια λιώνει, τα μέταλλα που κάποτε ήταν «κλειδωμένα» σε αυτό, τώρα διαρρέουν στις υδάτινες οδούς.

«Είναι μια απρόβλεπτη επίπτωση της κλιματικής αλλαγής που βλέπουμε σε μερικά από τα πιο παρθένα ποτάμια της χώρας μας», δήλωσε στον Guardian ο Brett Poulin, συγγραφέας της μελέτης και επίκουρος καθηγητής περιβαλλοντικής τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις.

Η απόψυξη του μόνιμα παγωμένου εδάφους, γνωστού ως πέρμαφροστ (permafrost), εκθέτει τα ορυκτά στο οξυγόνο, σε μια διαδικασία που ονομάζεται αποσάθρωση και η οποία αυξάνει την οξύτητα του νερού και διαλύει μέταλλα όπως ο ψευδάργυρος, ο χαλκός, το κάδμιο και ο σίδηρος – το πιο εμφανές μέταλλο, το οποίο δίνει στα ποτάμια ένα σκουριασμένο χρώμα ορατό ακόμη και από δορυφορικές εικόνες. Η μελέτη υπογραμμίζει την πιθανή υποβάθμιση του πόσιμου νερού και τον κίνδυνο για την αλιεία στην Αρκτική.

Το φαινόμενο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 2018, όταν οι ερευνητές παρατήρησαν πορτοκαλί ποτάμια στην οροσειρά Brooks Range της βόρειας Αλάσκας, ενώ ένα χρόνο πριν τα νερά τους ήταν κρυστάλλινα.

Μέσα σε έναν χρόνο, σε έναν παραπόταμο του ποταμού Akillik στο Εθνικό Πάρκο Kobuk Valley παρατηρήθηκε η πλήρης απώλεια δύο τοπικών ειδών ψαριών, του dolly varden και του slimy sculpin.

«Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι όταν το ποτάμι έγινε πορτοκαλί, είδαμε στον πυθμένα του σημαντική μείωση των μακροασπόνδυλων και του βιοφίλμ (κοινότητες μικροοργανισμών που κολλάνε στις επιφάνειες), που είναι ουσιαστικά η βάση του τροφικού ιστού», δήλωσε ο Poulin για το φαινόμενο της σκουριάς. «Τα ψάρια δεν μπορούν να ζήσουν εκεί».

Η σκουριά είναι ένα εποχικό φαινόμενο που εμφανίζεται το καλοκαίρι, συνήθως τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, όταν το έδαφος έχει αποψυχθεί περισσότερο. Οι ερευνητές της Εθνικής Υπηρεσίας Πάρκων, της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις θέλουν τώρα να κατανοήσουν καλύτερα τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της μεταβαλλόμενης χημείας του νερού σε μέρη με μόνιμα παγωμένο έδαφος, στα οποία περιλαμβάνονται περιοχές της Αρκτικής, όπως η Αλάσκα, ο Καναδάς, η Ρωσία και τμήματα της Σκανδιναβίας.

«Πρόκειται για μια περιοχή που θερμαίνεται τουλάχιστον δύο έως τρεις φορές ταχύτερα από τον υπόλοιπο πλανήτη», δήλωσε ο Scott Zolkos, επιστήμονας της Αρκτικής στο Κέντρο Κλιματικών Ερευνών Woodwell, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Επομένως, μπορούμε να περιμένουμε ότι αυτού του είδους οι επιπτώσεις θα συνεχιστούν».