Ενέργεια: Πώς η πράσινη μετάβαση γίνεται καταλύτης εξελίξεων για το περιβάλλον

Η εκτίναξη των τιμών των ορυκτών καυσίμων και η ταυτόχρονη ανάγκη απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο έφεραν επιτάχυνση των στόχων αλλά και των έργων για την πράσινη μετάβαση σε όλη την ήπειρο, ενώ και στην Ελλάδα οι «μηχανές» τρέχουν στο φουλ.

Παράλληλα, μέσα από το σχέδιο REPowerEU περιγράφονται μια σειρά από δράσεις, πρωτοβουλίες και χρονοδιαγράμματα για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης, η οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό περνά μέσα από την πράσινη μετάβαση. Μάλιστα, για τον σκοπό αυτό, προβλέπεται η διάθεση επιπλέον 1,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για την πραγματοποίηση σχετικών έργων στη χώρα μας.

Τι προβλέπει το REPowerEU

Το φιλόδοξο πρόγραμμα REPowerEU επιδιώκει να αλλάξει τον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης, εξασφαλίζοντας μεταξύ άλλων πρόσθετες επενδύσεις ύψους 210 δισεκατομμυρίων ευρώ από τώρα έως το 2027. Μάλιστα, οι επενδύσεις αυτές προστίθενται σε αυτές που απαιτούνται για την υλοποίηση των στόχων του Fit for 55. Έτσι, μέσω των επενδύσεων αυτών, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο θα εξοικονομηθούν:

• 80 δισ. ευρώ σε δαπάνες εισαγωγής φυσικού αερίου,
• 12 δισ. ευρώ σε δαπάνες εισαγωγής πετρελαίου και
• 1,7 δισ. ευρώ σε δαπάνες εισαγωγής άνθρακα ετησίως έως το 2030.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην καρδιά του REPowerEU περιλαμβάνονται μια σειρά από προτάσεις αλλά και κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν το σύνολο των πολιτών, τα σπίτια μας, τις πόλεις μας, τον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε και εν τέλει συνολικά τον πλανήτη.

Μεταξύ άλλων, το REPowerEU προβλέπει την παροχή μιας σειρά κινήτρων με στόχο τη διευκόλυνση την εγκατάσταση ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών πάνελ στις στέγες των κτιρίων, ενθαρρύνοντας έτσι τους πολίτες ώστε να συμμετάσχουν στην ενεργειακή μετάβαση.

Ουσιαστικά, μέσω του REPowerEU οι πολίτες γίνονται ενεργοί μέτοχοι και συμμέτοχοι στην όλη προσπάθεια.

Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι το εν λόγω σχέδιο προβλέπει την ανάπτυξη και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού για να καλυφθούν οι σχετικές ανάγκες, ενώ και το παραγωγικό μοντέλο αλλάζει, καθώς η παραγωγή των φωτοβολταϊκών πάνελ, τουλάχιστον όσων θα εγκατασταθούν στις στέγες των σπιτιών, θα γίνεται επί ευρωπαϊκού εδάφους.

Επιπλέον, μεταξύ άλλων, το REPowerEU δίνει έμφαση στην ανάπτυξη αντλιών θερμότητας ενώ προτείνει και μια σειρά μέτρων για τη μείωση της κατανάλωση της ενέργειας από ιδιώτες και επιχειρήσεις, τα οποία δεν θα επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή τους. Σε αυτά περιλαμβάνονται η μείωση της θέρμανσης ή η αύξηση της θερμοκρασίας ψύξης, η πιο οικονομική οδήγηση μέσω της μείωσης του ορίου ταχύτητας καθώς και η αποτελεσματικότερη χρήση οικιακών συσκευών.

Ο νέος κλιματικός νόμος

Την ίδια στιγμή, σε εθνικό επίπεδο, ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία για την επίτευξη και επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης αποτελεί ο νέος κλιματικός νόμος, ο οποίος περιλαμβάνει μια σειρά από εξαιρετικά κρίσιμες διατάξεις. Ανάμεσα σε αυτές, προβλέπεται απαγόρευση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από στερεά ορυκτά καύσιμα (δηλαδή από λιγνίτη) από την 31η Δεκεμβρίου 2028 και εφεξής. Παράλληλα, λαμβάνονται μέτρα για την προώθηση οχημάτων πολύ χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών, με έμφαση στους επαγγελματικούς κλάδους που χαρακτηρίζονται από υψηλό αριθμό οχηματοχιλιομέτρων.

Ειδικότερα, από την 1η Ιανουαρίου 2030 τα νέα επιβατικά και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα που θα ταξινομούνται θα είναι μόνο οχήματα μηδενικών εκπομπών. Επιπλέον, από την 1η Ιανουαρίου 2024, τουλάχιστον το ένα τέταρτο (1/4) των νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης που αποκτώνται με χρηματοδοτική μίσθωση ή αγορά, θα είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματά.

Αναφορικά με τους καυστήρες πετρελαίου θέρμανσης, από την 1η Ιανουαρίου 2025 απαγορεύεται η πώληση και εγκατάστασή τους, βάζοντας τέλος στη χρήση τους σε νέες οικοδομές. Επιπλέον, από την 1η Ιανουαρίου 2030, επιτρέπεται αποκλειστικά η πώληση πετρελαίου θέρμανσης το οποίο είναι αναμεμειγμένο σε ποσοστό τουλάχιστον τριάντα τοις εκατό κατ’ όγκο με ανανεώσιμα υγρά καύσιμα.

Καθίσταται λοιπόν προφανές πως εντός αλλά και εκτός συνόρων η πορεία προς την πράσινη μετάβαση επιταχύνεται τάχιστα, με τις αλλαγές να έρχονται στη ζωή όλων μας με καταιγιστικούς ρυθμούς.