Αγοραστός: Οι «πράσινες» δράσεις που οδήγησαν την Περιφέρεια Θεσσαλίας στην κορυφή

Ο κ. Αγοραστός δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις δράσεις που ακόμη δεν έχουν καταφέρει να υλοποιήσουν ως Περιφέρεια, αλλά είναι στα άμεσα σχέδιά τους, υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για την ολοκλήρωση των ημιτελών έργων του Αχελώου, η οποία είναι το μεγαλύτερο green deal έργο στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.

Η περιβαλλοντική πολιτική του νομού Θεσσαλίας

Η Θεσσαλία είναι μια Περιφέρεια με ολοκληρωμένη στρατηγική για το περιβάλλον και διακριτό πράσινο περιβαλλοντικό αποτύπωμα: η Περιφέρεια με τα περισσότερα μέτρα και δράσεις για την προστασία της δημόσιας υγείας, μια Περιφέρεια χωρίς ανεξέλεγκτες χωματερές, χωρίς περιβαλλοντικά πρόστιμα από την Ε.Ε., με δημόσιες υποδομές διαχείρισης αποβλήτων που δεν επιβαρύνουν οικονομικά τον πολίτη, με βραβευμένα από την Ε.Ε. καινοτόμα green deal έργα και η Περιφέρεια με το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο στην Ν.Α. Ευρώπη, την εμβληματική ανασύσταση της λίμνης Κάρλα. Είμαστε πλήρως δεσμευμένοι στην εφαρμογή των 17 στόχων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ, αλλά και στο στρατηγικό όραμα για μια Ευρώπη green και smart, μια Περιφέρεια συνεχών επιδόσεων και διακρίσεων στον τομέα του περιβάλλοντος και της εξοικονόμησης ενέργειας. Η ζώσα πραγματικότητα αποδεικνύει ότι στο εξής οι περιβαλλοντικές κρίσεις είναι όλο και πιο συχνές, έντονες, απρόβλεπτες. Για αυτό και εμείς επενδύουμε στην πρόληψη, σχεδιάζουμε με σύμμαχο τη φύση και ακολουθούμε το δόγμα build back better, δηλαδή έχουμε μια στρατηγική στόχευση ώστε να αντιμετωπίσουμε με τον καλύτερο τρόπο μελλοντικούς κινδύνους. Η ευημερία με οικολογικό πρόσημα είναι εθνική προτεραιότητα. Σύνθημά μας είναι «ο καλύτερος τρόπος να πεις κάτι είναι να το κάνεις». Για αυτό στη Θεσσαλία, με στρατηγικό σχεδιασμό και σε στενή συνεργασία με Δήμους και φορείς, χρηματοδοτούμε και υλοποιούμε:

• 90 έργα ενεργειακής αναβάθμισης δημόσιων κτιρίων, Νοσοκομείων, Διοικητηρίων, Επιμελητηρίων, Δικαστικών Μεγάρων και δεκάδων σχολικών συγκροτημάτων κάθε βαθμίδας εκπαίδευσης, συνολικού προϋπολογισμού 85 εκατομμυρίων ευρώ.
• Μειώνουμε το ενεργειακό αποτύπωμα παλιών και ενεργοβόρων κτιρίων και αποδίδουμε σύγχρονες, λειτουργικές και φιλικές προς τους ανθρώπους και το περιβάλλον δημόσιες υποδομές.
• Τα πράσινα κτίρια της Περιφέρειας Θεσσαλίας, έχουν επιλεγεί στα 200 καλύτερα «πράσινα» έργα του Green Deal της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ευρωπαϊκού προγράμματος «Πράσινη Συμφωνία με Τοπική Δράση».
• Παράλληλα, η Περιφέρεια Θεσσαλίας επιδοτεί με 10 εκατ. ευρώ την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και με 6 εκατ. ευρώ τη χρήση φυσικού αερίου σε νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα.

Η Θεσσαλία είναι η πρώτη Περιφέρεια στη χώρα που σχεδίασε, δημοπράτησε και ολοκλήρωσε την ενεργειακή αναβάθμιση του φωτισμού στο σύνολο του οδικού δικτύου αρμοδιότητας της, εγκαθιστώντας 7.900 σύγχρονα φωτιστικά σώματα τύπου LED. Είναι ένα έργο με βαθύ περιβαλλοντικό αποτύπωμα που μειώνει κατά 79% την κατανάλωση ενέργειας. Μειώνουμε το αποτύπωμα του διοξειδίου του άνθρακα κατά 10.800 τόνους CO2 ετησίως και εξοικονομούμε στα επόμενα 12 χρόνια 24 εκατομμύρια ευρώ.

Οι περιφερειακοί δρόμοι, οι είσοδοι των πόλεων και οι κυκλικοί κόμβοι που κατασκευάζουμε, αναβαθμίζουν την περιβαλλοντική ποιότητα του οδικού δικτύου και μειώνουν δραστικά την εκπομπή καυσαερίων λόγω της συνεχούς ροής της αυτορυθμιζόμενης κυκλοφορίας. Πρόκειται για μια συντεταγμένη παρέμβαση, που εναρμονίζεται πλήρως με τους στόχους της βιώσιμης αστικής κινητικότητας.

Τα οφέλη της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΒΑΑ)

Οι ολοκληρωμένες στρατηγικές για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη (ΒΑΑ) στις πρωτεύουσες της Θεσσαλίας, οδηγούν σε 45 νέα έργα συνολικού προϋπολογισμού 70 εκατ. ευρώ –πεζόδρομοι και δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας, ποδηλατόδρομοι, προμήθεια ηλεκτρικών ποδηλάτων, αστικές αναπλάσεις, πλατείες, Job Centers - που συμβάλλουν στη μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων και συγχρονίζουν τις πόλεις με την εποχή. Από το πρόγραμμα αστικών αναπλάσεων ωφελούνται και οι οικισμοί με πληθυσμό άνω των 5.000 κατοίκων, αλλά και οι πρωτεύουσες στα νησιά των Σποράδων.

Περιβαλλοντική ελάφρυνση φέρνει και το έργο της ηλεκτροκίνησης του «Θεσσαλικού σιδηροδρόμου», δηλαδή του προαστιακού Παλαιοφάρσαλα - Καρδίτσα - Τρίκαλα - Καλαμπάκα. Αλλά και της γραμμής Λάρισα-Βόλος, που μετά από πολλές καθυστερήσεις προχωρά σε υλοποίηση καθώς η ΕΡΓΟΣΕ απέστειλε πρόσφατα στην Ευρωπαϊκή Ένωση την προκήρυξη του ανοιχτού μειοδοτικού διαγωνισμού για το έργο. Τα δύο έργα είναι συνολικού προϋπολογισμού 120 εκατ. ευρώ.

Η Θεσσαλία αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση

Προχωράμε τακτικά σε ελέγχους και μετρήσεις της ποιότητας της ατμόσφαιρας, που αναρτώνται καθημερινά στο site της Περιφέρειας https://www.thessaly.gov.gr/ και σε μετρήσεις ποιότητας των θαλάσσιων υδάτων. Εγκαθιστούμε τον πρώτο στη χώρα Σταθμό Μέτρησης της Κλιματικής Αλλαγής στο Πανεπιστημιακό Δάσος στο Περτούλι και τοποθετούμε νέους μετρητές ποιότητας του αέρα σε όλα τα αστικά κέντρα της Περιφέρειας. Στο πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου εξελίσσεται σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες και πιστοποιημένα εργαστήρια το πρόγραμμα «Καθαρός Αέρας», ένα μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα σχέδιο ελέγχων για τον εντοπισμό ατμοσφαιρικών ρύπων και οσμών, που καθιστούν το Βόλο, την πόλη με τον μεγαλύτερο αριθμό μετρητών ποιότητας της ατμόσφαιρας, αναλογικά με τον πληθυσμό της.

Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα

Με ανοιχτούς ορίζοντες και εξωστρέφεια συμμετέχουμε σε ευρωπαϊκά προγράμματα με προστιθέμενη αξία και απτά, μετρήσιμα αποτελέσματα. Από τη συμμετοχή μας στο πρόγραμμα EnerNETMob προμηθευτήκαμε το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο και εγκαθιστούμε Σταθμούς Ηλεκτρικής Φόρτισης σε Καρδίτσα, Λάρισα, Τρίκαλα και Βόλο. Το πρόγραμμα Condereff προωθεί την εφαρμογή «πράσινων» πρωτόκολλων στη διαχείριση Αποβλήτων από Εκσκαφή, Κατασκευή και Κατεδάφιση και τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία μέσω της ανακύκλωσης. Το WetmainAreas οδήγησε στην καταγραφή και φωτογραφική αποτύπωση των 91 υγροτόπων της Θεσσαλίας με στόχο την προστασία και την τουριστική αξιοποίησή τους. Ενώ το πολυβραβευμένο πρόγραμμα BlueMed, στο οποίο είμαστε επικεφαλής εταίρος οδήγησε στη δημιουργία του πρώτου Υποθαλάσσιου Μουσείου στη χώρα, στο ναυάγιο της Περιστέρας, το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο στο οποίο μπορεί να καταδυθεί άνθρωπος. Το έργο ανέδειξε την Αλόννησο στους 8 καλύτερους αειφόρους προορισμούς του κόσμου σύμφωνα με το βρετανικό περιοδικό National Geographic Traveller και τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο «καινοτομίας και ψηφιοποίησης στον αειφόρο πολιτιστικό τουρισμό», από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πολιτιστικού Τουρισμού ECTN.

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι Περιφερειακό Σημείο Επαφής για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE «Φύση, Κλίμα και Περιβάλλον» και ο Κ. Αγοραστός Πρεσβευτής του Συμφώνου για το Κλίμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, με τη Θεσσαλία να συμμετέχει στην μεγαλύτερη πρωτοβουλία για μια πιο πράσινη, καθαρή και βιώσιμη Ευρώπη.

Έχουμε σε εξέλιξη προγράμματα για την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος όπως το πρόγραμμα περισυλλογής κενών γεωργικών συσκευασιών, πρόγραμμα περισυλλογής νεκρών ζώων και το πρόγραμμα ΤΥΤΩ, ένα είδος κουκουβάγιας που δίνει πράσινη λύση στον δραστικό περιορισμό του πληθυσμού των τρωκτικών που καταστρέφουν τις αγροτικές καλλιέργειες στο Θεσσαλικό αγροτικό οικοσύστημα.

Οι τομείς που η Περιφέρεια δραστηριοποιείται έντονα

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι η πιο «πράσινη» Περιφέρεια της χώρας στο τομέα των απορριμμάτων, χωρίς περιβαλλοντικά πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και με δημόσιες υποδομές που δεν επιβαρύνουν οικονομικά τον πολίτη. Με τρεις ΧΥΤΑ (Βόλου, Λάρισας Τρικάλων), με το πρώτο έργο της Μονάδας Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων Δυτικής Θεσσαλίας για τη μετατροπή του ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ, με ανάλογες Μονάδες να δρομολογούνται σε Λάρισα και Βόλο. Από το τέλη του 2022, οι Μονάδες ΜΕΑ και ΜΕΒΑ αλλάζουν το τοπίο στη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων και καθιστούν τη Θεσσαλία από τις πρώτες Περιφέρειες στη χώρα που επεξεργάζεται και διαλέγει το σύνολο των παραγόμενων απορριμμάτων της, ανακτώντας χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί, κομπόστ και ενέργεια από βιοαέριο. Το σύνολο των οικισμών με πληθυσμό πάνω από 2.000 κατοίκους καλύπτεται με έργα συλλογής και επεξεργασίας αστικών λυμάτων δηλαδή αποκτούν όλοι, Βιολογικό Καθαρισμό. Επιπλέον με Βιολογικούς Καθαρισμούς καλύπτονται και οικολογικά ευαίσθητες και τουριστικές περιοχές με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων.

Χρηματοδοτούμε και κατασκευάζουμε έργα για την αντιπλημμυρική προστασία και έργα αρδευτικά- υπογειοποιήσεις αρδευτικών δικτύων, κατασκευή λιμνοδεξαμενών, αδρανοποίηση γεωτρήσεων για άντληση νερού για άρδευση- που εκσυγχρονίζουν και μειώνουν το ενεργειακό αποτύπωμα στην αγροτική παραγωγή, οδηγούν στην ορθή διαχείριση του νερού και προστατεύουν υποδομές, ανθρώπους και περιουσίες.

Έργα ύδρευσης παντού, διασφαλίζουν καθαρό, ποιοτικό, επαρκές πόσιμο νερό. Βραβευτήκαμε για το έργο της ύδρευσης της ανατολικής πλευράς του νομού Καρδίτσας από τη λίμνη Σμοκόβου, με το οποίο καλύπτονται οι υδρευτικές ανάγκες 55.000 κατοίκων σε 42 χωριά των Δήμων Καρδίτσας, Σοφάδων και Παλαμά, τα έργα νερού στο Δήμο Κιλελέρ Λάρισας και το έργο του φράγματος στο Μαυρομάτι Μαγνησίας από το οποίο ωφελούνται 15.000 μόνιμοι κάτοικοι και παραθεριστές των Δήμων Σούρπης και Πτελεού.

Το εμβληματικό και πολυβραβευμένο έργο της ανασύστασης της λίμνης Κάρλα, είναι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο που έχει υλοποιηθεί τις τελευταίες δεκαετίες στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, με κόστος κατασκευή 380 εκατομμύρια ευρώ. Ένα έργο που «τάραξε τα νερά», πολλαπλώς χρήσιμο, αρδευτικό, υδρευτικό, τουριστικό, συμβάλλει στην περιβαλλοντική αναβάθμιση, στην αντιπλημμυρική προστασία, στη βαθμιαία ανάταση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, στη δημιουργία μικροκλίματος. Συνολικά 184 διαφορετικά είδη πτηνών επέστρεψαν στην περιοχή και 14 είδη ψαριών γεννήθηκαν μέσα στη λίμνη. Η Κάρλα βραβεύτηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης με το Διακεκριμένο Βραβείο Αρχιτεκτονικής Τοπίου ως έργο «υποδειγματικής διαχείρισης φυσικών περιοχών και τοπίων εξαιρετικής ευρωπαϊκής σημασίας για τη διατήρηση της βιολογικής, γεωλογικής και τοπικής ποικιλομορφίας», τιμήθηκε με Βραβείο Περιβάλλοντος και αγαπήθηκε από τους ευρωπαίους πολίτες που το επέλεξαν ως το πρώτο σε δημοσιότητα έργο -καλή πρακτική της Ε.Ε.

Προτεραιότητα για το μέλλον

Διεκδικούμε την ολοκλήρωση των ημιτελών έργων του Αχελώου, που είναι το μεγαλύτερο green deal έργο στην Ελλάδα και από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Ο Αχελώος είναι ένα έργο ζωής με προστιθέμενη αξία και πλούτο για όλη τη χώρα. Έργο υδρευτικό, αρδευτικό, τουριστικό, περιβαλλοντικό, παραγωγής πράσινης ενέργειας που όλους ωφελεί και δεν βλάπτει κανέναν.