Αυτά είναι τα σημεία καμπής για την κλιματική αλλαγή, προειδοποιούν οι επιστήμονες

Οι επιπτώσεις μάλιστα είναι πιθανό να έρθουν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι συνειδητοποιούν οι περισσότεροι άνθρωποι, υπογραμμίζει το προσχέδιο μιας έκθεσης από τους κορυφαίους επιστήμονες του κόσμου για το κλίμα και θα αναμορφώσει ριζικά τη ζωή τις επόμενες δεκαετίες, ακόμη και αν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου υπόκεινται σε κάποιο έλεγχο.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change – ΙPCC) ετοιμάζει μια έκθεση ορόσημο που θα δημοσιευθεί τμηματικά αυτό το καλοκαίρι και το επόμενο έτος.

Το μεγαλύτερο μέρος της έκθεσης δεν θα έχει ωστόσο δημοσιευτεί προκειμένου να εξεταστεί από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στο Cop26, τις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα που πρόκειται να πραγματοποιηθούν τον Νοέμβριο στη Γλασκόβη.

Το προσχέδιο της έκθεσης IPCC προφανώς από τις αρχές του τρέχοντος έτους διέρρευσε στο Γαλλικό Πρακτορείο, το οποίο δημοσίευσε τμήματά του την Πέμπτη. Το σχέδιο προειδοποιεί για μια σειρά ορόσημων πέρα ​​από τα οποία η ανάκαμψη από την κατάρρευση του κλίματος μπορεί να καταστεί αδύνατη.

«Η ζωή στη Γη μπορεί να ανακάμψει από μια δραστική κλιματική αλλαγή, μέσα από την εξέλιξη των νέων ειδών και τη δημιουργία νέων οικοσυστημάτων… οι άνθρωποι δεν μπορούν», προειδοποιεί η έκθεση.

Μερικά από τα ορόσημα αυτά περιλαμβάνουν την άνοδο των θερμοκρασιών σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο προκαλώντας μια σειρά από αλυσιδωτές αντιδράσεις: Για παράδειγμα, καθώς οι αυξανόμενες θερμοκρασίες οδηγούν στην τήξη του αρκτικού πάγου, το έδαφος που ξεπαγώνει απελευθερώνει μεθάνιο, ένα ισχυρό αέριο θερμοκηπίου που με τη σειρά του προκαλεί περισσότερη θέρμανση.

Ο Bob Ward, διευθυντής πολιτικής και επικοινωνιών στο Ινστιτούτο Ερευνών του Grantham για την Κλιματική Αλλαγή και το Περιβάλλον στο London School of Economics, δηλώνει: «Θα μπορούσαν να προκληθούν τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες, όπως μετακινήσεις πληθυσμών και συγκρούσεις, δύο πιθανότητα που αντιπροσωπεύουν τους μεγαλύτερους πιθανούς κινδύνους της κλιματικής αλλαγής. Τα βασικά σημεία θα πρέπει να είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής για τις οποίες ανησυχούν περισσότερο οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, αλλά συχνά δεν έχουν αξιολογηθεί από τους επιστήμονες και τους οικονομολόγους επειδή είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν».

Προηγούμενη έκθεση του IPCC έχει επικριθεί για το γεγονός ότι δεν έλαβε υπόψη τα σημεία καμπής. Η νέα έκθεση αναμένεται να περιέχει τις ισχυρότερες προειδοποιήσεις του φορέα για το θέμα.

Ο Simon Lewis, καθηγητής της παγκόσμιας επιστήμης αλλαγών στο University College London, δήλωσε: «Τίποτα στην έκθεση IPCC δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη, καθώς όλες οι πληροφορίες προέρχονται από την επιστημονική βιβλιογραφία. Όμως, συνολικά, το έντονο μήνυμα από το IPCC είναι ότι όλο και πιο σοβαρά κύματα θερμότητας, πυρκαγιές, πλημμύρες και ξηρασίες έρχονται στο δρόμο μας με τρομερές επιπτώσεις για πολλές χώρες. Επιπλέον, υπάρχουν μερικές μη αναστρέψιμες αλλαγές, που συχνά ονομάζονται σημεία καμπής, όπως όταν οι υψηλές θερμοκρασίες και η ξηρασία σημαίνουν ότι τμήματα του τροπικού δάσους του Αμαζονίου δεν μπορούν να διατηρηθούν. Αυτά τα σημεία καμπής μπορούν στη συνέχεια να συνδεθούν, προκαλώντας ντόμινο».

«Ο ακριβής χρόνος των σημείων καμπής και οι συνδέσεις μεταξύ τους δεν είναι πλήρως κατανοητοί από τους επιστήμονες, γι’ αυτό και σε προηγούμενες εκθέσεις δεν υπήρχαν εκτενείς αναφορές. Αυτή τη φορά όμως ο οξύς τόνος του IPCC είναι ευπρόσδεκτος, καθώς οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν τι διακυβεύεται εάν η κοινωνία δεν αναλάβει δράση για να μειώσει άμεσα τις εκπομπές άνθρακα.

Σύμφωνα με το AFP, το προσχέδιο IPCC περιγράφει τουλάχιστον 12 πιθανά σημεία καμπής. «Το χειρότερο δεν έχει ακόμη έρθει, επηρεάζοντας τη ζωή των παιδιών και των εγγονιών μας πολύ περισσότερο από τη δική μας», λέει η έκθεση.

Η έκθεση ενδέχεται να υποστεί μικρές αλλαγές τους επόμενους μήνες καθώς η IPCC μετατοπίζει το επίκεντρο του ενδιαφέροντός της σε μια βασική εκτελεστική περίληψη για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Λέει ότι με την αύξηση της θερμοκρασίας 1,1 βαθμού Κελσίου πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα μέχρι στιγμής, το κλίμα αλλάζει ήδη. Πριν από μια δεκαετία, οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα επίπεδα των μέσων του 19ου αιώνα θα ήταν αρκετός για να προστατεύσει το μέλλον.

Αυτός ο στόχος κατοχυρώνεται στη Συμφωνία του Παρισιού του 2015, η οποία υιοθετήθηκε από σχεδόν 200 έθνη που δεσμεύθηκαν να κλείσουν συλλογικά την υπερθέρμανση στους «πολύ κάτω» 2C - και 1,5C εάν είναι δυνατόν.Με τις τρέχουσες τάσεις όμως ο κόσμος κατευθύνεται στην αύξηση κατά 3 βαθμούς Κελσίου στην καλύτερη περίπτωση.

Προηγούμενα μοντέλα προέβλεπαν ότι η κλιματική αλλαγή που θα προκαλέσει μεγάλες αλλαγές στον πλανήτη δεν θα ήταν πιθανή πριν από το 2100. Ωστόσο, το σχέδιο έκθεσης του ΟΗΕ αναφέρει ότι η παρατεταμένη υπερθέρμανση ακόμη και κάτω από τον 1,5 βαθμό θα μπορούσε να προκαλέσει «προοδευτικά σοβαρές, αιωνόβιες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μη αναστρέψιμες συνέπειες».