CNNi: Γιατί η χρήση πυραύλων Oreshnik από τη Ρωσία παραβιάζει το δόγμα αποτροπής του Ψυχρού Πολέμου

Μάλιστα, οι βαλλιστικοί πύραυλοι με πολλαπλές κεφαλές, γνωστοί και ως «οχήματα επανεισόδου πολλαπλών ανεξάρτητων στόχων» ή MIRV, δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ για να χτυπήσουν κάποιο εχθρικό στόχο, όπως εξηγεί το CNNi.

«Από όσο γνωρίζω είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται MIRV σε στρατιωτική επιχείρηση» σημειώνει ο διευθυντής του Έργου Πυρηνικών Πληροφοριών της Ομοσπονδίας Αμερικανών Επιστημόνων, Χανς Κρίστενσεν.

Οι πύραυλοι MIRV αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου για να επιτρέπουν τη μεταφορά πολλαπλών πυρηνικών κεφαλών με μία μόνο εκτόξευση.

Σκοπός είναι, εάν έστω και λίγοι πύραυλοι επιβιώσουν από ένα πρώτο πυρηνικό χτύπημα, να απομείνει αρκετή δύναμη πυρός στο οπλοστάσιο του αντιπάλου, που να μπορεί να καταφέρει σημαντικά πλήγματα σε πολλές μεγάλες πόλεις του επιτιθέμενου. Έτσι, διασφαλίζεται ότι καμία πλευρά δεν θα μπορέσει να ξεφύγει από τις συνέπειες των πυρηνικών ενεργειών.

Υπ' αυτό το πρίσμα, οι βαλλιστικοί πύραυλοι σχεδιάστηκαν ως εργαλείο αποτροπής αξιοποίησης πυρηνικών.

Στην παρούσα συγκυρία, όπως εξηγεί η Κρίστενσεν στο CNNi, τελικά οι πύραυλοι MIRVed μπορεί να προκαλέσουν, αντί να αποτρέψουν, ένα πρώτο χτύπημα.

Η εξαιρετικά καταστροφική ικανότητα των MIRV τους καθιστά πιθανά όπλα αλλά και στόχους ενός πρώτου χτυπήματος, όπως έγραψαν η Κρίστενσεν και ο συνάδελφός της Ματ Κόρντα στην Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο.

Αυτό συμβαίνει επειδή, είναι πιο εύκολο να καταστραφούν πολλές κεφαλές πριν εκτοξευθούν, παρά να γίνουν προσπάθειες κατάρριψης, καθώς κατευθύνονται με υπερηχητική ταχύτητα προς στους στόχους τους.

Σύμφωνα, δε, με μια πρόσφατη ανακοίνωση της ένωσης επιστημόνων «Union of Concerned Scientists», αυτή η δυνατότητα δημιουργεί σενάρια τύπου: «χρησιμοποιήστε τα ή χάστε τα», δηλαδή ένα κίνητρο για το ποιος θα χτυπήσει πρώτος σε μια εύθραυστη περίοδο, όπως αυτή που διανύει η Ρωσία με την Ουκρανία στην παρούσα φάση.

«Διαφορετικά» όπως αναλύουν» «ένα πρώτο χτύπημα που καταστρέφει πυραύλους MIRVed μιας χώρας θα έβλαπτε δυσανάλογα την ικανότητα μιας χώρας να ανταποκριθεί».

Βίντεο από το ρωσικό χτύπημα της Πέμπτης (21/11) έδειξαν ότι πολλαπλές κεφαλές πέφτουν υπό διαφορετικές γωνίες στον στόχο και κάθε κεφαλή θα έπρεπε να καταρριφθεί από έναν πύραυλο, κάτι που συνιστά μια τρομακτική προοπτική ακόμη και για τα καλύτερα συστήματα αεράμυνας.

Και ενώ οι κεφαλές που έπεσαν στην ουκρανική πόλη Ντνίπρο δεν ήταν πυρηνικές, η χρήση τους σε συμβατικές στρατιωτικές επιχειρήσεις είναι βέβαιο ότι προκαλεί αγωνία σε έναν κόσμο που ήδη βρίσκεται σε κρίση.

Σημειώνεται, βέβαια, ότι, το γεγονός ότι η Ρωσία προειδοποίησε τις Ηνωμένες Πολιτείες για τη χρήση του πυραύλου που εκτοξεύτηκε, είναι σημαντικό, αλλά ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, εάν υπάρξει συνέχεια, η κατάσταση μπορεί να εκτραχυνθεί.

Ποιοι διαθέτουν MIRV

Ποιες χώρες διαθέτουν συστήματα MIRV; Όχι, πάντως, μόνο η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η Κίνα διαθέτει αντίστοιχα συστήματα στους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους της, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου Όπλων και Μη Διάδοσης Όπλων.

Παράλληλα, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, μαζί με τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, έχουν εδώ και καιρό τεχνολογία MIRV στους βαλλιστικούς πυραύλους που εκτοξεύονται από υποβρύχια.

Όμως πέρα από τους μεγάλους «παίκτες», αντίστοιχη τεχνολογία αποκτούν και άλλες χώρες. Το Πακιστάν φέρεται να δοκίμασε έναν πύραυλο με πολλαπλές κεφαλές το 2017 και η Ινδία το 2024 δήλωσε ότι είχε δοκιμάσει επιτυχώς ένα MIRVed ICBM.

Οι αναλυτές ανησυχούν για τα επίγεια MIRVs περισσότερο από αυτά που έχουν τα υποβρύχια, καθώς τα υποβρύχια είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Οι χερσαίοι πύραυλοι, όμως, ειδικά αυτοί που βρίσκονται σε σταθερά σιλό, εντοπίζονται πιο εύκολα και ως εκ τούτου είναι πιο δελεαστικοί στόχοι.

«Ανησυχητική τάση»

Στην έκθεσή τους τον Μάρτιο, οι Κρίστενσεν και Κόρντα προειδοποίησαν για τους κινδύνους επέκτασης του άλλοτε «κλειστού κλαμπ» των MIRV, ως «σημάδι μιας μεγαλύτερης ανησυχητικής τάσης στα παγκόσμια πυρηνικά οπλοστάσια» και μια «αναδυόμενη κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών».

«Ένας κόσμος στον οποίο σχεδόν όλες οι χώρες με πυρηνικά όπλα αναπτύσσουν την ικανότητα ανάπτυξης MIRV θα γίνει πολύ πιο επικίνδυνος» ανέφεραν.