Λαϊκισμός: Η επιδημία που απειλεί τη διεθνή οικονομία

«Όλο και περισσότερο ο κόσμος δεν εμπιστεύεται την ελίτ του. Δεν εμπιστεύονται τους οικονομικούς τους ηγέτες και δεν εμπιστεύονται τους πολιτικούς τους ηγέτες», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σε πάνελ του CNN στο περιθώριο της Συνόδου του ΔΝΤ στο οποίο μετείχε και η Κριστίν Λαγκάρντ. Αν και η συγκεκριμένη αναφορά μπορεί να διατυπώθηκε για λόγους εσωτερικής πολιτικής κατανάλωσης, δεδομένου ότι οι ακροδεξιοί του AfD προελαύνουν με ποσοστά 15% -σηματοδοτώντας «το τέλος της εποχής Μέρκελ»-, ωστόσο γνωστοί οικονομολόγοι εξέφρασαν τις ίδιες ανησυχίες με τον Γερμανό υπουργό.

Ο Μοχάμεντ ελ Εριάν επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz μιλώντας στις εργασίες της συνόδου του IIF τις οποίες παρακολούθησε το CNN Greece ανέφερε πως η νομισματική πολιτική έχει ξεπεράσει τον εαυτό της και δεν έχει τίποτα περισσότερο να δώσει και πως δεδομένης της «στασιμότητας» της διεθνούς οικονομίας η αστάθεια γίνεται μεγαλύτερη για τους πολιτικούς και τις κυβερνήσεις.

Στη βάση αυτή υποστήριξε πως ο παγκόσμιος λαϊκισμός μπήκε σε νέα φάση μετά το Brexit. Συγκεκριμένα, ανέφερε πως μέχρι πρόσφατα οι οπορτουνιστές λαϊκιστές πολιτικοί αργά ή γρήγορα συνέκλιναν με την καθιερωμένη πολιτική και στο σημείο αυτό ανέφερε ως παράδειγμα τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Ωστόσο, υπογράμμισε πως με το Brexit ο λαϊκισμός ξεπέρασε το όριο αυτό και αναδείχθηκε ο κίνδυνος της Προβληματικής Πολιτικής Ηγεσίας (Problematic Political Leadership).

Ο Λάρι Σάμερς, πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον, μιλώντας στο ίδιο πάνελ του IIF σχηματοποιήσε την αλυσίδα οικονομία - πολιτική λαϊκισμός ως εξής:«Χαμηλή ανάπτυξη = χαμηλή αισιοδοξία = λαϊκισμός εκεί που τερματίζει η απαισιοδοξία». Στη βάση αυτή υποστήριξε πως η επικράτηση του λαϊκισμού θα καταστεί αυτοεκπληρούμενη προφητεία και πως μόνον εάν αυξηθεί η παγκόσμια ζήτηση θα αναχαιτιστεί σταδιακά ο κίνδυνος αυτός.

Το πλέον ανησυχητικό είναι πως πλέον έχει καταστεί ξεκάθαρο πως τα τρισεκατομμύρια που δαπανήθηκαν από τις κεντρικές τράπεζες για να στηρίξουν την παγκόσμια ρευστότητα δεν μπόρεσαν να στηρίξουν αποτελεσματικά το επίπεδο διαβίωσης των νοικοκυριών και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων.

Το βασικό μήνυμα των τραπεζιτών που μετείχαν στις εργασίες του IIF ήταν πως τα αρνητικά επιτόκια καταστρέφουν την ανάπτυξη, καθώς η μηδενική απόδοση κεφαλαίου στερεί τα κίνητρα επένδυσης. Από την άλλη εκφράσθηκε - με μια δόση υπερβολής - η άποψη πως αν αυξηθούν τα επιτόκια του δολαρίου η ανατίμηση του αμερικανικού νομίσματος θα πλήξει τα κέρδη των αμερικανικών εταιρειών που προέρχονται απο το εξωτερικό.

Εάν λοιπόν η παγκόσμια οικονομία παραμείνει σε «φάση Ιαπωνίας» (χαμηλή ανάπτυξη και αποπληθωρισμός) για πολύ καιρό ακόμη είναι μαθηματικά σίγουρο πως ο λαϊκισμός θα αποκτήσει επιδημικές διαστάσεις.