Αυστηρές ποινές στις τράπεζες που προειδοποιούν «ελεγχόμενους» καταθέτες

Η Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας είναι δικαστική απόφαση που εκδίδει ή επικυρώνει δικαστική αρχή κράτους της ΕΕ (κράτος έκδοσης) με σκοπό την εκτέλεση ενός ή περισσότερων συγκριμένων ερευνητικών μέτρων σε άλλο κράτος μέλος (κράτος εκτέλεσης) για τη λήψη αποδεικτικών στοιχείων στα πλαίσια ποινικής διαδικασίας.

Σύμφωνα με την εν λόγω Κοινοτική οδηγία Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας μπορεί να εκδοθεί προς απόκτηση αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τους λογαριασμούς, οποιασδήποτε φύσεως, που διατηρεί σε τράπεζα ή σε άλλο μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα το πρόσωπο κατά του οποίου ασκείται η ποινική διαδικασία.

Μάλιστα, η δυνατότητα αυτή νοείται με την ευρεία έννοια και περιλαμβάνει όχι μόνο υπόπτους ή κατηγορουμένους, αλλά και κάθε άλλο πρόσωπο ως προς το οποίο οι πληροφορίες αυτές θεωρούνται απαραίτητες από τις αρμόδιες αρχές κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας.

Κατά την Οδηγία είναι δυνατή η έκδοση Ευρωπαϊκής Εντολής Έρευνας για να καθοριστεί εάν ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι υπό ποινική διερεύνηση διατηρεί ή ελέγχει έναν ή περισσότερους λογαριασμούς οποιασδήποτε φύσης σε τράπεζα ευρισκόμενη στο έδαφος του κράτους εκτέλεσης, αλλά και για να παρασχεθούν όλα τα στοιχεία των εντοπισμένων λογαριασμών. Στη βάση αυτή είναι δυνατή η έκδοση από το κράτος έκδοσης μιας Ευρωπαϊκής Εντολής Έρευνας για να ληφθούν τα στοιχεία συγκεκριμένων τραπεζικών λογαριασμών και τραπεζικών πράξεων που διενεργήθηκαν σε συγκεκριμένη περίοδο μέσω ενός ή περισσότερων λογαριασμών, περιλαμβανομένων των στοιχείων οποιουδήποτε λογαριασμού.

Πάντως αυτό δεν γίνεται χωρίς προϋποθέσεις. Η αρχή έκδοσης είναι υποχρεωμένη να αιτιολογήσει γιατί θεωρεί ότι οι ζητούμενες πληροφορίες είναι πιθανόν να έχουν ουσιαστική σημασία για το σκοπό της ποινικής διαδικασίας και για ποιους λόγους τεκμαίρει ότι ο λογαριασμός ανήκει σε τράπεζες του κράτους εκτέλεσης. Επίσης περιλαμβάνει στην Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας ΕΕΕ οποιαδήποτε διαθέσιμη πληροφορία η οποία δύναται να διευκολύνει την εκτέλεσή της. Στο πλαίσιο αυτό η Οδηγία 2014/41/ΕΕ ξεκαθαρίζει πως η υποχρέωση για τη χορήγηση πληροφοριών ισχύει μόνο στο βαθμό που αυτές βρίσκονται στην κατοχή της τράπεζας που τηρεί το λογαριασμό.

Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης στο άρθρο 21 προβλέπει πως οι τράπεζες δεν θα αποκαλύπτουν στον ενδιαφερόμενο πελάτη τους ή σε άλλα τρίτα πρόσωπα ότι έχουν διαβιβασθεί πληροφορίες στο κράτος έκδοσης ή ότι βρίσκεται υπό εξέλιξη μια έρευνα σε βάρος τους. Εάν οι τράπεζες δεν το κάνουν τότε θα έρχονται αντιμέτωπες με τις εξής κυρώσεις:

• Πρόστιμο από 10.000 ευρώ μέχρι 1 εκατ. ευρώ και σε περίπτωση υποτροπής από 50.000 μέχρι 2 εκατ. ευρώ.
• Πρόστιμο σε βάρος των μελών του διοικητικού συμβουλίου, του διευθύνοντος συμβούλου, των διευθυντικών στελεχών ή άλλων υπαλλήλων του νομικού προσώπου, υπεύθυνων για την τέλεση των παραβάσεων ή ασκούντων ανεπαρκή έλεγχο ή εποπτεία επί των υπηρεσιών, υπαλλήλων και δραστηριοτήτων του νομικού προσώπου, λαμβανομένης υπόψη της θέσης ευθύνης και των εν γένει καθηκόντων τους, από 5.000 μέχρι 50.000 ευρώ και σε περίπτωση υποτροπής από 10.000 μέχρι 100.000 ευρώ.
• Απομάκρυνση των ανωτέρω προσώπων από τη θέση τους, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, και απαγόρευση ανάληψης άλλης αντίστοιχης θέσης.
• Απαγόρευση της άσκησης ορισμένων δραστηριοτήτων του νομικού προσώπου, της ίδρυσης νέων υποκαταστημάτων στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα ή της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου.
• Σε περίπτωση σοβαρών ή και επανειλημμένων παραβάσεων, οριστική ή προσωρινή ανάκληση ή αναστολή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της άδειας λειτουργίας.