ΕΦΚΑ: Πως και πότε θα διαγράφονται τα χρέη προς τον φορέα

Για τη διαγραφή χρεών προς τον ΕΦΚΑ ο κανονισμός είναι αυστηρός. Όπως ξεκαθαρίζει, ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ που έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτες είσπραξης μπορεί να κριθούν διαγραπτέες και να διαγραφούν εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις: α) έχουν ολοκληρωθεί οι προβλεπόμενες ενέργειες για το χαρακτηρισμό τους ως ανεπίδεκτων είσπραξης, β) έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες στην αλλοδαπή κατόπιν αξιοποίησης πληροφοριών και δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη ή απαιτήσεων αυτού έναντι τρίτων, γ) έχει ολοκληρωθεί η ποινική διαδικασία σε βάρος των οφειλετών εφόσον προβλέπεται, με την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης.

Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ που δεν έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτες είσπραξης, μπορεί να διαγραφούν εφόσον εμπίπτουν αποκλειστικά και μόνο στις ακόλουθες κατηγορίες οφειλών: α) είναι οφειλές αποβιωσάντων που δεν καταλείπουν οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο και των οποίων οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την επαχθείσα κληρονομιά, β) όταν το ποσό της κύριας οφειλής από εισφορές κατά οφειλέτη δεν υπερβαίνει τα 50 ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξή του μέσα σε 10 έτη από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκε, γ) όταν το ποσό της συνολικής οφειλής από οποιαδήποτε αιτία δεν υπερβαίνει τα 100 ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξή της μέσα σε 10 έτη από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκε.

Η διαγραφή των απαιτήσεων και η καταχώρισή τους σε ειδικά βιβλία διαγραφών γίνεται με απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατόπιν εισήγησης της αρμόδιας υπηρεσίας του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) και με απόφαση του Διοικητή του Ταμείου κατόπιν εισήγησης της αρμόδιας υπηρεσίας του ΚΕΑΟ.

Ο κανονισμός τονίζει μεταξύ άλλων πως οι υπέρ του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ασφαλιστικές εισφορές, σε περίπτωση καθυστέρησης πέραν από τη λήξη της προθεσμίας καταβολής τους, επιβαρύνονται με πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις. Οι δε απαιτήσεις του ΕΦΚΑ από ληξιπρόθεσμες εισφορές, πρόσθετα τέλη και επιβαρύνσεις εισπράττονται κατ' εφαρμογή των διατάξεων της εκάστοτε νομοθεσίας, που διέπειτην αναγκαστική είσπραξη των Δημοσίων Εσόδων.

Όπως αναφέρει ο κανονισμός του ΕΦΚΑ, από της επιδόσεως αντιγράφου του ως άνω τίτλου βεβαίωσης με πρόσκληση για την πληρωμή, ο οφειλέτης μπορεί, σε περίπτωση αμφισβήτησης, να ασκήσει εντός προθεσμίας 30 ημερών αίτηση ενστάσεως ενώπιον των Διοικητικών Τοπικών Επιτροπών Ενστάσεων. Ωστόσο, η άσκηση, στην προβλεπόμενη προθεσμία, ενώπιον του Δ.Σ. του φορέα ή των εξουσιοδοτούμενων από αυτό οργάνων για αναθεώρηση κατά των βεβαιώσεων των οργάνων του φορέα, δεν αναστέλλουν την εκτέλεση των εν λόγω τίτλων.

Ομοίως, ξεκαθαρίζεται πως μόνο με πλήρως αιτιολογημένη απόφαση του ΔΣ του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης θα παρέχεται η ευχέρεια της εξόφλησης σε μηνιαίες δόσεις των καθυστερουμένων ασφαλιστικών εισφορών μετά των πρόσθετων τελών και λοιπών επιβαρύνσεων.

Για την επιστροφή ποσών αχρεωστήτως εισπραχθέντων ο κανονισμός περιγράφει μια διαδικασία εξαιρετικά γραφειοκρατική (που θα ταλαιπωρήσει τους ασφαλισμένους που στους πρώτους μήνες λειτουργίας του ΕΦΛΑ θα κληθούν να πληρώσουν ποσά πολύ μεγαλύτερα από εκείνα που πρέπει).

Συγκεκριμένα, στις περιπτώσεις είσπραξης ποσών αχρεωστήτως, η επιστροφή αυτών γίνεται με αίτηση του δικαιούχου, με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας διεύθυνσης μετά από σχετική έκθεση εκκαθάρισης, που συντάσσεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες που έκαναν την είσπραξη.

Εάν κατά την εκκαθάριση δεν διαπιστωθεί ληξιπρόθεσμη οφειλή του δικαιούχου, εκδίδεται χρηματικό ένταλμα από τις αρμόδιες υπηρεσίες και αποστέλλεται σχετική ειδοποίηση σε αυτόν. Σε αντίθετη περίπτωση ενεργείται οίκοθεν συμψηφισμός από τον φορέα.

Οι αχρεωστήτως εισπραχθείσες εισφορές ασφαλισμένων κλάδου σύνταξης θα επιστρέφονται άτοκα, με αίτηση του ασφαλισμένου ή και αυτεπάγγελτα από την υπηρεσία. Το δε δικαίωμα προς επιστροφή θα παραγράφεται μετά παρέλευση πενταετίας από τη λήξη του οικονομικού έτους, εντός του οποίου καταβλήθηκαν οι εισφορές. Δηλαδή οι εισφορές του 2017 θα παραγραφούν στα τέλη Δεκεμβρίου 2022.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στον κανονισμό, καταβληθείσες από τους ασφαλισμένους ασφαλιστικές εισφορές κλάδου σύνταξης, που ενώ διέκοψαν την άσκηση του επαγγέλματος, συνέχιζαν να καταβάλλουν, θα επιστρέφονται άτοκα με αίτησή τους ή και αυτεπάγγελτα.