Οι θεσμοί θεωρούν πως ο προληπτικός έλεγχος είναι παρωχημένος

Σύμφωνα με πληροφορίες του CNΝ Greece τα υπουργεία που βαρύνονται με την εφαρμογή των 49 προαπαιτούμενων που ξεκλειδώνουν τη δόση των 2 δισ. ευρώ δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει τις σχετικές νομοθετικές προεργασίες κάτι που αναμένεται να γίνει στα μέσα της επόμενης εβδομάδος.

Βάσει των ίδιων πληροφοριών το πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα είναι πολύ πιθανόν να κατατεθεί στη Βουλή στις 15 Οκτωβρίου και να ψηφιστεί έως τις 17 Οκτωβρίου, καθώς θα πρέπει ενδιάμεσα να εγκριθούν οι προωθούμενες διατάξεις από τα τεχνικά κλιμάκια των πιστωτών.

Αλλά αυτό δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, όπως καταδείχθηκε από χθεσινή συνάντηση κλιμακίων των θεσμών με κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο ΓΛΚ. Στην συνάντηση που έγινε σε υψηλούς τόνους -εκατέρωθεν -εξετάσθηκαν οι προβλέψεις του Μνημονίου για τις μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της διαδικασίας του προϋπολογισμού και των ελέγχων των δαπανών.

Η ελληνική πλευρά έχει λάβει τη δέσμευση να εκδώσει νομοθεσία για την αναβάθμιση του οργανικού νόμου για τον προϋπολογισμό ?ε σκοπό να θεσπιστεί ένα πλαίσιο για τους ανεξάρτητους φορείς, να καταργηθούν σταδιακά οι εκ των προτέρων (προληπτικοί) έλεγχοι από το ελληνικό Ελεγκτικό Συνέδριο, να δοθούν στο ΓΛΚ εξουσίες για την εποπτεία των οικονομικών του δημόσιου τομέα και να καταργηθούν σταδιακά οι υπηρεσίες δημοσιονομικού ελέγχου, έως τον Ιανουάριο του 2007.

Ωστόσο, το Ελεγκτικό Συνέδριο αντιδρά στην κατάργηση του προληπτικού ελέγχου, καθώς θεωρεί πως υποβαθμίζεται ο ρόλος του. Σημειώνεται πως το άρθρο 98 του Συντάγματος για το Ελεγκτικό Συνέδριο αναφέρει πως στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανήκουν ιδίως ο έλεγχος των δαπανών του Κράτους, καθώς και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων, που υπάγονται με ειδική διάταξη νόμου στο καθεστώς αυτό.

Ωστόσο, το Σύνταγμα δεν κάνει αναφορά σε εκ των προτέρων έλεγχο δαπανών, κάτι που όπως υποστήριξαν χθες οι θεσμοί δεν ισχύει σε κανένα Ελεγκτικό Συνέδριο διεθνώς ή αντίστοιχη αρχή του εξωτερικού, και είναι κάτι που συναντάται παρά μόνον στην Ελλάδα.

Σημειώνεται πως σύμφωνα με το Ν. 4129/2013 με τον οποίο κυρώθηκε ο Κώδικας Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο ο ασκούμενος από το Συνέδριο προληπτικός έλεγχος πραγματοποιείται σε δαπάνες, το κατώτατο ύψος των οποίων προσδιορίζεται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Αν από τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι για κάποια δαπάνη δεν συντρέχουν ολικά ή μερικά οι προϋποθέσεις, ο αρμόδιος Επίτροπος μπορεί να αρνείται με αιτιολογημένη πράξη τη θεώρηση του εντάλματος πληρωμής, το οποίο επιστρέφει μαζί με αντίγραφο της πράξης του στην υπηρεσία που το υπέβαλε.

Αν υποβληθεί εκ νέου το ένταλμα για θεώρηση ο Επίτροπος το θεωρεί, εφόσον έχουν αρθεί οι λόγοι της μη θεώρησής του, ή υποβάλλει αυτό με έκθεσή του στο αρμόδιο κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο αποφαίνεται με πράξη του είτε για τη θεώρηση του εντάλματος, οπότε το ένταλμα θεωρείται υποχρεωτικά από τον Επίτροπο, είτε για τη μη θεώρησή του.

Δεδομένου ότι η διαδικασία αυτή έχει στο παρελθόν καθυστερήσει σημαντικές επενδύσεις του Δημοσίου ή δαπάνες κρίσιμης φύσεως οι θεσμοί κατέληξαν στο ότι ο προληπτικός έλεγχος πρέπει να καταργηθεί. Ωστόσο, η ηγεσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου θεωρεί πως κάτι τέτοιο πλήττει την αυτονομία του θεσμού, την ανεξαρτησία και την αποτελεσματικότητα του και ήδη εξετάζει τρόπους να μην προχωρήσει η μνημονική αυτή δέσμευση.

Πάντως, στην παρούσα φάση οι ηγεσίες των υπουργείων Οικονομικών και Δικαιοσύνης εμφανίζονται διατεθειμένες να ακολουθήσουν τις υποδείξεις των πιστωτών και όχι των δικαστών του Ελεγκτικού Συνεδρίου.