Θα επιστρέψει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο ελληνικό πρόγραμμα;

Η συζήτηση για την ποσοτικοποίηση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαίων εταίρων της Ελλάδας αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη Σεπτεμβρίου, αλλά κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει το αποτέλεσμα. Διότι αν και υπάρχει μεταξύ δανειστών συμφωνία στο να τεθεί «πλαφόν» στις ετήσιες ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδος στο 15% ετησίως, όμως το πώς θα επιτευχτεί αυτό είναι προϊόν αντιπαράθεσης.

Βασική διαφορά μεταξύ των δύο πλευρών είναι το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων που πρέπει να καταγράφει η χώρα μας μετά το 2018. Το ΔΝΤ επανειλημμένα και με συνέπεια έχει δηλώσει πως οι κύριοι στόχοι για το πλεόνασμα στο πρόγραμμα του ESM είναι πολύ φιλόδοξοι και δεν αντικατοπτρίζουν τους πολιτικούς και κοινωνικούς περιορισμούς.

Η ευρωζώνη από την πλευρά της επιμένει σε πλεονάσματα της τάξης του 3,5% για την περίοδο 2018-2028, θεωρώντας πως αποτελούν ρεαλιστικό και αξιόπιστο στόχο μεσοπρόθεσμα. Και αυτό το κάνει προκειμένου να μην ενδώσει στις πιέσεις του ΔΝΤ για μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους, κάτι που θα ήταν αναπόφευκτη εάν οι στόχοι για τα πλεονάσματα προσγειώνονταν στα επίπεδα του 1,5% και 2%.

Οι πιέσεις του ΔΝΤ για μεγάλη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα το έχουν καταστήσει λιγότερο δημοφιλές στη ζώνη του ευρώ και πλέον πολλές χώρες εντός του Eurogroup μιλούν ήδη ανοικτά για πιθανή αποχώρησή του. Αυτή θα μετουσιωθεί σε πράξη εάν έως το τέλος του 2016 δεν υπάρξει μια συμφωνία για την απομείωση του χρέους που θα κριθεί ικανοποιητική, ώστε να παρουσιαστεί στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ.

Η τελευταία φορά που το ΔΝΤ παρείχε χρηματοδότηση στην Ελλάδα ήταν τον Αύγουστο του 2014. Έκτοτε το ελληνικό πρόγραμμα το χρηματοδοτεί μόνο η ευρωζώνη μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), κάτι αρέσκονται να επισημαίνουν οι χώρες της ζώνης του ευρώ που ερμηνεύουν ως «εκβιαστικές» τις απαιτήσεις του ΔΝΤ για το ελληνικό χρέος. Η θέση τους είναι ξεκάθαρη. Από τι στιγμή που η δανειακή συνεισφορά του ΔΝΤ δεν είναι απαραίτητη, η μη επιστροφή του στο πρόγραμμα δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Σλοβάκοι, Φιλανδοί, Ολλανδοί, και άλλοι μιλούν εντός του Eurogroup ανοικτά για την πιθανότητα αποχώρησης του ΔΝΤ. Ο μονός που αναχαιτίζει αυτές τις θέσεις είναι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες προερχόμενες από κοινοτικές πηγές εντός του ίδιου του κυβερνητικού συνασπισμού στη Γερμανία υπάρχουν δεύτερες σκέψεις για το εάν το ΔΝΤ πρέπει απαραίτητα να μετέχει χρηματοδοτικά στο πρόγραμμα.

Πληροφορίες από την Ουάσιγκτον αναφέρουν πως εάν εξαιρέσει κανείς τον Ευρωπαϊκό Τομέα του ΔΝΤ, όλες οι άλλες διευθύνσεις του Ταμείου «καλοβλέπουν» μια πιθανή αποχώρηση από το ελληνικό πρόγραμμα.

Τα στελέχη του Ταμείου θεωρούν πως η πολιτική διαπραγμάτευση του τελευταίου έτους γύρω από το μείγμα των μέτρων του προγράμματος έχει ουσιαστικά καταστήσει το πρόγραμμα «δυσλειτουργικό», δίνοντας βάρος στους φόρους και στην αύξηση του μη μισθολογικού κόστους. Στη βάση αυτή υπάρχει απροθυμία στο να λάβει το Ταμείο μέρος της ευθύνης για ένα εξορισμού αποτυχημένο πρόγραμμα, ειδικά στην περίπτωση που δεν θα υπάρξει σημαντική μείωση του χρέους και των πρωτογενών πλεονασμάτων.

Τα στελέχη του Ταμείου υποστηρίζουν πως η Ελλάδα διαθέτει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από τον ESM έως τον Αύγουστο του 2018 και ως εκ τούτου ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός λειτουργεί στην περίπτωση της ως ο «δανειστής τελευταίας καταφυγής» (lender of last resot) και όχι το ΔΝΤ.