Πετρέλαιο-«φωτιά» φέρνει εφιάλτη στην οικονομία

Μετά και την ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής για εμπάργκο -έστω και με εξαιρέσεις- στο ρωσικό πετρέλαιο, οι τιμές σκαρφάλωσαν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 14 ετών, ξεπερνώντας ακόμη και τα 122 δολάρια ανά βαρέλι. Αξίζει να σημειωθεί πως περίπου το 36% των ευρωπαϊκών εισαγωγών πετρελαίου προέρχονται αυτή τη στιγμή από τη Ρωσία.

Την ίδια στιγμή, η κίνηση του Ιράν να καταλάβει δύο ελληνικά πετρελαιοφόρα ως αντίποινα στην κατάσχεση ιρανικού πετρελαίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες στα ανοιχτά των ελληνικών ακτών εντείνει την παγκόσμια ανησυχία, όχι μόνο για τα ελληνικά πλοία αλλά και ευρύτερα για τη ναυσιπλοΐα γύρω από τα στενά του Ορμούζ.

Παράλληλα, ο OPEC+ δεν φαίνεται διατεθειμένος να «ανοίξει τις κάνουλες» στην παραγωγή πετρελαίου καθώς, στη συνάντηση που έχουν τα μέλη του την Πέμπτη εκτιμάται πως θα εμμείνουν στην απόφασή τους να αυξάνουν την παραγωγή κατά 400.000 βαρέλια το μήνα, σταθερά όπως κάνουν από πέρυσι.

Όλη αυτή η ανησυχία αποτυπώνεται και στις αγορές πετρελαίου καθώς τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του Ιουλίου είναι κατά 4 δολάρια το βαρέλι ακριβότερα σε σχέση με αυτά του Αυγούστου. Αυτό σημαίνει πως οι αγοραστές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν παραπάνω προκειμένου να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν πιο άμεσα παραδόσεις πετρελαίου.

Και η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη λόγω της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου, καθώς το ενιαίο νόμισμα βρίσκεται κοντά σε πολυετή χαμηλά έναντι του αμερικάνικου. Αυτό σημαίνει ότι σε απόλυτες τιμές οι ευρωπαϊκές χώρες πληρώνουν ακόμη πιο ακριβά το πετρέλαιο, καθώς δεν έχουν καν το «μαξιλάρι» της συναλλαγματικής ισοτιμίας.

Άλμα στον πληθωρισμό

Η εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου αποτυπώνεται άμεσα στα στοιχεία του πληθωρισμού, ο οποίος με τη σειρά του σπάει κάθε ρεκόρ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσίας για τον εναρμονισμένου πληθωρισμού στην ζώνη του ευρώ οι τιμές αυξήθηκαν στην Ελλάδα κατά 10,7% σε ετήσια βάση τον Μάιο. Και βασικός καταλύτης για την εκτίναξη αυτή είναι οι τιμές της ενέργειας καθώς ο σχετικός δείκτης κατέγραψε τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό αύξησης, φτάνοντας το 39,2%, έναντι 37,5% τον Απρίλιο, με την εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου να παίζει σημαντικό ρόλο. Μάλιστα, οι εκτιμήσεις φέρουν την ΕΛΣΤΑΤ να ανακοινώνει ακόμη μεγαλύτερο πληθωρισμό, πάνω από 11% , στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 28 ετών.

«Εφιάλτης» για τις μεταφορές

Η εκτίναξη του πετρελαίου έχει άμεσο αντίκτυπο στο κόστος των μεταφορών, είτε αυτές αφορούν τους ιδιώτες είτε και τις επιχειρήσεις. Ενδεικτικό είναι πως η τιμή της βενζίνης σπάει κάθε ρεκόρ, «καλπάζοντας» ακόμη και προς τα 3 ευρώ ανά λίτρο σε κάποια νησιά. Μάλιστα, η εκτίμηση είναι πως, ειδικά εν μέσω τουριστικής περιόδου θα δούμε τα κόστη μετακίνησης να φτάνουν σε ιστορικά υψηλά, προκαλώντας «έμφραγμα» στην οικονομία. Μείζον θέμα αντιμετωπίζουν επίσης ακτοπλοϊκές και αεροπορικές εταιρείες, καθώς τα καύσιμα εκτινάσσουν τα λειτουργικά κόστη, τα οποία με τη σειρά τους μετακυλύονται στα εισιτήρια. Ήδη, τα αεροπορικά ναύλα έχουν αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν ενώ σημαντικές ανατιμήσεις καταγράφονται και στα ακτοπλοϊκά. Μάλιστα, είναι αρκετά πιθανό να δούμε και νέες αυξήσεις μεσούσης της τουριστικής σεζόν, εφόσον δεν υπάρξει κάποια αποκλιμάκωση στις τιμές του πετρελαίου.

Ντόμινο ανατιμήσεων

Πέρα από τις άμεσες συνέπειες, η εκτίναξη των τιμών του μαύρου χρυσού συμπαρασύρει μια σειρά από άλλες κατηγορίες προϊόντων αλλά και υπηρεσιών που εξαρτώνται από αυτό. Έτσι, μεταξύ άλλων, η συνεχιζόμενη άνοδος των τιμών στα οικοδομικά υλικά επηρεάζεται και από τις ανατιμήσεις σε μια σειρά από υποπροϊόντα του πετρελαίου. Αντίστοιχα, το μεταφορικό κόστος «χτυπά» όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, με τις ανατιμήσεις να φτάνουν αντίστοιχα στο σύνολο της αγοράς. Και βέβαια, ο συνδυασμός ακριβού πετρελαίου και φυσικού αερίου ανεβάζει και το κόστος παραγωγής ρεύματος στην περίπτωση που δεν χρησιμοποιούνται ΑΠΕ.
Μάλιστα, στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι δύσκολα θα υπάρξει άμεση αποκλιμάκωση και ότι θα κληθούμε να λειτουργήσουμε με «πετρέλαιο-φωτιά» για αρκετούς μήνες ακόμη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το πορτοφόλι μας και την οικονομία ευρύτερα.