«Η ανάκαμψη της Ελληνικής Οικονομίας: V, U, W ή και κάτι άλλο;»

Γράφει ο Ηλίας Λεκκός, Επικεφαλής Οικονομικής Ανάλυσης και Επενδυτικής Στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς

Η απάντηση στο επίκαιρο ερώτημα του εάν η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας θα είναι άμεση («V»), ή βραδυφλεγής («U») ή με αυξομειώσεις και πισωγυρίσματα («W») είναι- κατά πάσα πιθανότητα- όλα τα ανωτέρω μαζί και πιθανότατα ακόμα περισσότερα. Αυτό συμβαίνει γιατί η σχηματική διάρθρωση της ανάκαμψης θα εξαρτηθεί, σε μεγάλο βαθμό, από τη χρονική συχνότητα που κανείς θα διαλέξει να την μελετήσει. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζοντας ετήσιους ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ, η ανάπτυξη θα παρουσιάσει σχήμα «V», ενώ παρατηρώντας στοιχεία διαθέσιμα σε τριμηνιαία ή και μηνιαία συχνότητα θα μπορέσουμε να διακρίνουμε ένα πολύ μεγαλύτερο φάσμα διακυμάνσεων και αυξομειώσεων.

Αυτό όμως που έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία και θα μας επηρεάσει για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά την τελευταία δεκαπενταετία οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας μεταβάλλονται ριζικά προς το καλύτερο. Χωρίς να παραγνωρίζω στο ελάχιστο το συναισθηματικό και ψυχολογικό κόστος των επιπτώσεων της πανδημίας σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία και μιλώντας από καθαρά τεχνοκρατική – μακροοικονομική σκοπιά, πιστεύω ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση της ύφεσης του 2020 θα έχουν τόσο ριζική επίδραση στην ελληνική οικονομία σε σημείο που όταν σε βάθος χρόνου μπορέσουμε να αξιολογήσουμε πιο ψύχραιμα και αντικειμενικά την τρέχουσα περίοδο θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι το 2020 αποτέλεσε έτος καμπής για την οικονομική ανάταξη της χώρας μας.

Η θεώρηση αυτή εδράζεται στην πεποίθηση μου ότι ενώ το τέλος της πανδημίας είναι πλέον ορατό, οι θετικές επιπτώσεις όλων των πολιτικών και δράσεων που έχουν αναληφθεί την περίοδο της κρίσης δεν έχουν καν αρχίσει να γίνονται αντιληπτές στην ελληνική οικονομία. Για να κατανοήσουμε καλύτερα τις εξελίξεις στη μετά-covid εποχή θα πρέπει πρώτα να αναλογιστούμε το προ-covid οικονομικό περιβάλλον. Την προ-covid λοιπόν περίοδο η ελληνική οικονομία έμοιαζε εγκλωβισμένη σε ρυθμούς ανάπτυξης κάτω του 2%. Την περίοδο εκείνη είχα αναφερθεί σε δυο συνθήκες που κατά τη γνώμη μου ήταν απολύτως αναγκαίες για τον απεγκλωβισμό της ελληνικής οικονομίας: την ανάγκη για «αναπτυξιακό προσανατολισμό των πρωτογενών πλεονασμάτων» καθώς και την ανάγκη «αναπτυξιακής ποσοτικής χαλάρωσης». Την εποχή εκείνη δεν διατηρούσα μεγάλες ελπίδες υλοποίησης τους ωστόσο- με τρόπο παντελώς αναπάντεχο- και οι δυο αυτές συνθήκες έρχονται να ικανοποιηθούν κατά την περίοδο της πανδημίας. Πιο συγκεκριμένα, παράλληλα με τα πρόσκαιρα μέτρα οικονομικής στήριξης, το οικονομικό επιτελείο κατάφερε να υλοποιήσει και πιο μόνιμα μέτρα όπως η μείωση ασφαλιστικών εισφορών και συντελεστών φορολογίας εισοδημάτων και κερδών, κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα ενώ πολλά περισσότερα είναι στη φάση της επεξεργασίας και του σχεδιασμού.

Ταυτόχρονα και το Πρόγραμμα Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας το οποίο θα χρηματοδοτηθεί μέσω ομολόγων που θα εκδοθούν από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα αγορασθούν – εν μέρη- από την ΕΚΤ μέσω προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης, έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά της «αναπτυξιακής ποσοτικής χαλάρωσης» δηλαδή της διαδικασίας εκείνης όπου η αγορά ομολόγων από πλευράς κεντρικής τράπεζας δημιουργεί τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο έτσι ώστε τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης να προωθήσουν μακρόπνοα σχέδια επενδύσεων υποδομών, βιώσιμης ανάπτυξης και αναδιάρθρωσης των οικονομιών τους. Καθώς δε η ελληνική οικονομία ξεκινά από ένα πολύ χαμηλό επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας και ταυτόχρονα θα είναι από τις πιο ωφελημένες οικονομίες σε όρους χρηματοδότησης προς ΑΕΠ, οι προοπτικές της προδιαγράφονται ιδιαίτερα θετικές.

Διαβάστε όλο το αφιέρωμα εδώ