Φορολογία - Οδηγός Ε9: Μυστικά και διορθώσεις σε βάθος δεκαετίας

Οι τροποποιήσεις αφορούν το φορολογικό έτος 2020 ή και προηγούμενα έτη ή ακόμη και τους πρώτους 4,5 μήνες του 2021 και έχουν να κάνουν είτε απλώς για να διορθώσουν τα περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων τους, είτε για τα στοιχεία που αφορούν τα ποσοστά συνιδιοκτησίας και τα είδη των εμπράγματων δικαιωμάτων τους, ώστε, σε κάθε περίπτωση, να είναι πλήρως «ευθυγραμμισμένα» με τις αντίστοιχες δηλώσεις στο Εθνικό Κτηματολόγιο.

Για τη δήλωση μεταβολών που επήλθαν στην ακίνητη περιουσία κατά τη διάρκεια του 2020 (αγορών, πωλήσεων, δωρεών, γονικών παροχών, κληρονομιών κ.λπ.) η προθεσμία υποβολής του Ε9 λήγει στις 31/5/2021. Μετά την ημερομηνία αυτή, κάθε δήλωση Ε9 που θα υποβάλλεται για τον σκοπό αυτό θα θεωρείται εκπρόθεσμη.

Σύμφωνα, εξάλλου, με νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε στις αρχές του τρέχοντος έτους, η δυνατότητα υποβολής εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 για τα έτη 2010-2020 παρέχεται με απαλλαγή από το πρόστιμο των 100 ευρώ που ισχύει για την εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης πληροφοριακού χαρακτήρα.

Η απαλλαγή αυτή ισχύει όμως μέχρι την οριστικοποίηση των στοιχείων όλων των δηλώσεων Κτηματολογίου σε όλη την επικράτεια της χώρας, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Ελεύθερου Τύπου.

Διασταυρώσεις

Οσοι δεν υποβάλλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για να διορθώσουν τα στοιχεία των ακινήτων τους στο ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο της ΑΑΔΕ, ώστε τα στοιχεία αυτά να ταυτίζονται πλήρως με αυτά του Εθνικού Κτηματολογίου, κινδυνεύουν να εντοπιστούν από μελλοντικές διασταυρώσεις. Στις περιπτώσεις που θα διαπιστωθεί ότι πλήρωναν για ένα ή περισσότερα έτη ΕΝΦΙΑ λιγότερο από αυτόν που όφειλαν κανονικά, θα κληθούν να καταβάλουν τα διαφυγόντα ποσά αναδρομικά μαζί με υπέρογκες προσαυξήσεις της τάξεως του 10%-50% και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής υπολογιζόμενους με 0,73% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής.

Οδηγός

Σύμφωνα με τις βασικότερες οδηγίες ΑΑΔΕ για την υποβολή δηλώσεων Ε9:

1 Τα φυσικά πρόσωπα μπορούν να υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) για τα έτη 2010 και μετά μέσω της εφαρμογής «Ε9-Περιουσιολόγιο» στο TAXISnet. Επίσης, μέσω της εφαρμογής αυτής, δίνεται η δυνατότητα εκτύπωσης ατομικού εκκαθαριστικού σημειώματος Φόρου Ακίνητης Περιουσίας για τα έτη 2010 έως 2013 και πράξης διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2014 και μετά, εφόσον έχουν εκδοθεί. Στο τρέχον έτος, υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης Πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ (άρθρο 54Α του ν. 4174/2013) και υπεύθυνης δήλωσης άρθρου 8 του ν. 1599/1986.

2 Επίσης, μέσω της εφαρμογής τα νομικά πρόσωπα μπορούν να υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) για τα έτη 2011 και μετά. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα εκτύπωσης πράξης διοικητικού – διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2014 και μετά, εφόσον έχουν εκδοθεί. Στο τρέχον έτος, υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης Πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ (άρθρο 54Α του ν. 4174/2013) και υπεύθυνης δήλωσης άρθρου 8 του ν. 1599/1986.

3 Για τη σύσταση, την απόκτηση και κάθε άλλη μεταβολή στα δικαιώματα επί ακινήτων, η οποία έλαβε χώρα σε ένα έτος, ο υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (δήλωσης Ε9) υποχρεούται να υποβάλει τη δήλωση αυτή μέχρι και την 31η Μαΐου του επόμενου έτους από την ημέρα της σύστασης, της απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής στα δικαιώματα αυτά. Ετσι, σε περίπτωση αγοράς ή απόκτησης ακινήτου με δωρεά, γονική παροχή ή κληρονομιά εντός του 2020, επιλέγεται, από την εφαρμογή e-Περιουσιολόγιο, το έτος 2021 και υποβάλλεται η δήλωση Ε9. Η προθεσμία υποβολής, στην περίπτωση αυτή, λήγει στις 31/5/2021.

4 Εάν ο φορολογούμενος διαπιστώσει ότι πρέπει να προβεί και σε άλλες διορθώσεις της περιουσιακής του κατάστασης, που αφορούν μεταβολές παλαιότερων ετών, θα πρέπει να ακολουθήσει τα παρακάτω βήματα:

* Επιλογή του έτους που θέλει να υποβάλει δήλωση (για παλαιότερες μεταβολές). Μετά την οριστικοποίηση της δήλωσης μπορεί να τη μεταφέρει στα επόμενα έτη μέχρι και το τελευταίο έτος που ισχύει η μεταβολή, για να ενημερωθεί με ορθό τρόπο η περιουσιακή εικόνα στα έτη αυτά.

* Οταν διορθώσει την περιουσιακή εικόνα, θα υποβάλει Ε9 για τη μεταβολή που υπάρχει στο τρέχον έτος.

5 Μία δήλωση Ε9 που θα επιλεγεί να υποβληθεί σε ένα έτος πρέπει να μεταφερθεί έως το τελευταίο έτος που ισχύει αυτή η μεταβολή, προκειμένου να ενημερωθεί με ορθό τρόπο η περιουσιακή εικόνα στα έτη αυτά. Σε κάθε περίπτωση, όταν μεταφερθεί δήλωση, θα πρέπει στο έτος μεταφοράς να ελέγχεται η προεπισκόπηση περιουσιακής κατάστασης και, εφόσον είναι σωστή, τότε να γίνεται οριστικοποίηση της μεταφερόμενης δήλωσης. Η δήλωση μεταφέρεται στο επόμενο έτος ως «προσωρινά» υποβαλλόμενη και θα πρέπει να επιλεγεί το έτος αυτό και στη συνέχεια η καρτέλα «Υποβολή δήλωσης Ε9», για να γίνει επεξεργάσιμη η δήλωση και να οριστικοποιηθεί. Μετά την οριστικοποίησή της, εμφανίζεται μήνυμα για μεταφορά αυτής στο επόμενο έτος κ.ο.κ.

6 Κατά την υποβολή του Ε9 θα πρέπει να αναγραφούν με ιδιαίτερη προσοχή τα στοιχεία που ζητούνται κατά την επιλογή της αιτίας εισαγωγής ή μεταβολής ή διαγραφής ακινήτου και ιδιαιτέρως οι ημερομηνίες.

7 Οταν υποβάλλεται αρχική ή τροποποιητική δήλωση Ε9 για τα έτη 2010 έως 2013, τότε, εάν το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι μηδενικό ή χρεωστικό, το εκκαθαριστικό σημείωμα Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) εκδίδεται κεντρικά εντός ολίγων ημερών.

8 Σε περίπτωση πιστωτικού αποτελέσματος, εμφανίζεται μήνυμα ότι η δήλωση υποβλήθηκε επιτυχώς. Για την οριστικοποίησή της όμως θα πρέπει ο φορολογούμενος να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά στην αρμόδια ΔΟΥ. Από τις διαθέσιμες ενέργειες μπορεί, πάντως, να εκτυπώσει την προσωρινή δήλωση Ε9, η οποία έχει ειδική σήμανση «ΑΚΥΡΟ», διότι δεν έχει υποβληθεί οριστικά και εκκρεμεί έλεγχος από τη ΔΟΥ. Επίσης, έχει τη δυνατότητα να ακυρώσει την προσωρινή δήλωση.

9 Σε κάθε περίπτωση, κατά την οποία από την τροποποίηση – διόρθωση προκύπτει υποχρέωση καταβολής επιπλέον ΕΝΦΙΑ εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό. Η αποπληρωμή του επιπλέον φόρου μπορεί να ρυθμιστεί έως και σε 24 μηνιαίες δόσεις με βάση την πάγια ρύθμιση.

10 Μετά την υποβολή τροποποιητικής δήλωσης Ε9 για ένα έτος της περιόδου 2014 – 2020 εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό ΕΝΦΙΑ σε περίπτωση που έχει προκύψει αύξηση του οφειλόμενου φόρου ή μείωσή του έως και 300 ευρώ. Εάν προκύψει μείωση που ξεπερνά τα 300 ευρώ, ο φορολογούμενος θα κληθεί να προσκομίσει στην εφορία τα απαραίτητα δικαιολογητικά (συμβόλαια κ.ά.) για να ελεγχθούν και να ολοκληρωθεί η νέα εκκαθάριση.

11 Οταν ο φορολογούμενος επιλέγει μεταφορά δήλωσης στο επόμενο έτος, στο έτος αυτό πρέπει να κάνει έλεγχο στην περιουσιακή κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί από την προσωρινή «εκ μεταφοράς» δήλωση.

12 Εάν κατά τη στιγμή της οριστικής υποβολής δήλωσης Ε9 ο φορολογούμενος δεν επέλεξε μεταφορά της δήλωσης σε επόμενο έτος, μπορεί και εκ των υστέρων από την καρτέλα «Δηλώσεις Ε9» να επιλέξει τη συγκεκριμένη δήλωση και στη συνέχεια να επιλέξει «μεταφορά δήλωσης στο επόμενο έτος». Εάν η επιλογή είναι ανενεργή, σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει η μεταφορά στο επόμενο έτος.

13 Εφόσον είναι διαθέσιμη η εφαρμογή, ο φορολογούμενος μπορεί να υποβάλει όσες τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 κρίνει αναγκαίες.

14 Εάν μετά την οριστική υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης διαπιστωθούν λάθη ή παραλείψεις, μπορεί να υποβληθεί άμεσα νέα τροποποιητική δήλωση Ε9, όταν στο έτος αυτό δεν εκδίδεται πράξη προσδιορισμού φόρου. Αν στο έτος αυτό έχει εκδοθεί πράξη προσδιορισμού φόρου, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εκκαθάρισης της προηγούμενης δήλωσης, για να μπορεί να υποβληθεί νέα τροποποιητική.

15 Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν διαθέσιμες ενέργειες και δεν μπορεί να υποβληθεί Ε9, ο φορολογούμενος πρέπει να μεταβεί στην καρτέλα «Αρχική σελίδα» και να διαβάσει προσεκτικά τα μηνύματα που εμφανίζονται. Πιθανόν υπάρχει κάποια εκκρεμότητα και γι’ αυτό δεν υπάρχουν διαθέσιμες ενέργειες. Πιθανές εκκρεμότητες:

* Εχει ήδη ξεκινήσει δημιουργία δήλωσης και πρέπει να μεταβεί στην καρτέλα «Υποβολή δήλωσης» για να την επεξεργαστεί.

* Εχει ξεκινήσει δημιουργία δήλωσης από τη ΔΟΥ, οπότε δεν μπορείτε να υποβάλει νέα δήλωση, εάν δεν ολοκληρωθεί η επεξεργασία από τη ΔΟΥ.

* Δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες εκκαθάρισης προηγούμενης δήλωσης που υποβλήθηκε είτε ηλεκτρονικά είτε στη ΔΟΥ.

16 Εάν ο φορολογούμενος έχει υποβάλει οριστική δήλωση Ε9 αλλά στη συνέχεια διαπίστωσε λάθη, τότε, εάν έχει εμφανιστεί μήνυμα ότι η δήλωση είναι οριστική και εκκρεμεί εκκαθάριση, δεν μπορεί να την ακυρώσει. Μόλις εκκαθαριστεί, μπορεί να υποβάλει νέα δήλωση Ε9. Εάν κατά τη στιγμή της οριστικής υποβολής δήλωσης Ε9 εμφανίζεται μήνυμα ότι η δήλωση υποβλήθηκε επιτυχώς και για να οριστικοποιηθεί θα πρέπει να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά στην αρμόδια ΔΟΥ, μπορεί από τις διαθέσιμες ενέργειες να ακυρώσει τη δήλωση.