Έλεγχος από την ΕΒΑ στις ελληνικές τράπεζες για το ξέπλυμα χρήματος (upd)

Η σχετική αποκάλυψη έγινε χθες από το διευθυντή της Επιθεώρησης Εποπτευόμενων Εταιρειών της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιώργο Πάσχα, κατά τη συνεδρίασης της Επιτροπής Στρατηγικής για την Αντιμετώπιση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και της Χρηματοδότησης της Διάδοσης Όπλων Μαζικής Καταστροφής.

Ο κ. Πάσχας θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα σε ειδική σύνοδο της EBA που θα διεξαχθεί στις 14 Φεβρουαρίου στο Παρίσι με αποκλειστικό σκοπό το ξέπλυμα χρήματος. Η παρουσία της Ελλάδος σε αυτή τη σύνοδο είναι σημαντική. Η ΕΒΑ έκανε πέρυσι πιλοτικά ένα θεματικό έλεγχο σε πέντε αρμόδιες εποπτικές τραπεζικές αρχές της ΕΕ για να χαρτογραφήσει το τραπεζικό περιβάλλον και το πως οι συγκεκριμένες αρχές αντιμετωπίζουν το ξέπλυμα χρήματος.

Αυτό ο έλεγχος καθίσταται από το 2020 τακτικός και στο δείγμα των χωρών που θα εξετασθούν για τις εποπτικές διαδικασίες στην αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και της χρηματοδότησης της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής θα είναι και η Ελλάδα.

Η ΕΒΑ στην επίσκεψη αυτή θα έχει αμφίδρομο διάλογο με την ΤτΕ για τον τρόπο που εποπτεύει το χρηματοπιστωτικό σύστημα στο κομμάτι του ξεπλύματος χρήματος, ενώ όπως είθισται, θα επικοινωνήσει και με τα τμήματα συμμόρφωσης των τραπεζών.

Η Επιτροπή Στρατηγικής, στην οποία προεδρεύει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών, Χρήστος Τριαντόπουλος, και στην οποία μετέχουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, του υπουργείου Δικαιοσύνης, της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, της Αρχής για το Ξέπλυμα Χρήματος, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχου, της Τράπεζας της Ελλάδος, κ.α. συνεδρίασε, την Πέμπτη, προκειμένου να θέσει τους βασικούς στόχους πολιτικής στο μέτωπο της καταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματος και να συζητήσει τα ανοικτά μέτωπα στο πεδίο αυτό.

Η συνεδρίαση της επιτροπής άνοιξε με ενημέρωση και εισαγωγική παρουσίαση από τον Πρόεδρό της για τις προτεραιότητες στους τομείς της πρόληψης και καταστολής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, κάτι που κρίθηκε απαραίτητο, καθώς η Ελλάδα θα απασχολήσει τη σύνοδο της FATF (Financial Action Task Force), της διεθνής αρχής για τους κανόνες αντιμετώπισης του ξεπλύματος μαύρου χρήματος, που θα πραγματοποιηθεί το Φεβρουάριο στο Παρίσι.

Στη βάση αυτή, συζητήθηκε εκτενώς στην επιτροπή το θέμα της πρόσφατης αλλαγής του νομοθετικού πλαισίου με το οποίο επεβλήθη όριο 18 μηνών στη διάρκεια επιβολής πράξεων δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων από την Αρχή για το Ξέπλυμα Χρήματος. Η FATF είναι αντίθετη με αυτή τη ρύθμιση, καθώς επιθυμεί η αποδέσμευση περιουσιακών στοιχείων να γίνεται μόνον με τελεσίδικη δικαστική απόφαση.

Αν και το 18μηνο, όπως ψηφίσθηκε προ διμήνου, συνοδεύεται με ένα μεταβατικό διάστημα τριών μηνών για τις παλαιές διατάξεις δέσμευσης της Αρχής, ωστόσο αυτό το διάστημα δεν επαρκεί. Η επικεφαλής της Αρχής για το Ξέπλυμα Άννα Ζαΐρη ανέφερε στην επιτροπή πως πρέπει να διευθετηθούν 3.000 διατάξεις δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων, που σημαίνει πως όλες αυτές πρέπει να εξεταστούν από ανακριτές ή δικαστικά συμβούλια που θα αποφανθούν ή όχι για την επικύρωση τους.

Αν και η Αρχή για το Ξέπλυμα Χρήματος έχει ήδη κατατάξει τις υποθέσεις ανά δικαστήριο και δικαιοδοσία και έχει στείλει τις σχετικές ενημερώσεις, ωστόσο έχει καταδειχθεί πως θα πρέπει να υπάρξει παράταση της μεταβατικής περιόδου, ώστε να μην φθάσουμε στο σημείο για γραφειοκρατικούς λόγους να αρχειοθετηθούν αυτόματα εκατοντάδες υποθέσεις και να αποδεσμευθούν περιουσιακά στοιχεία εκατομμυρίων ευρώ που αποτελούν εγκληματικό προϊόν. Κατά πληροφορίες τα μέλη της επιτροπής και ειδικά το υπουργείο Δικαιοσύνης ανέφεραν πως θα εξετάσουν το ενδεχόμενο μιας παράτασης πέραν του τριμήνου.

Στο σημείο αυτό ο επικεφαλής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, Άγγελος Μπίνης, ανέφερε πως έχει αναληφθεί πρωτοβουλία, ώστε η Ελλάδα να λάβει τεχνική βοήθεια και να δημιουργήσει ένα «μητρώο περιουσιακών στοιχείων δεσμευμένων υπέρ του Δημοσίου», στο οποίο θα καταγράφονται και θα αποτιμούνται όλα τα assets που κατάσχονται λόγω ξεπλύματος χρήματος.

Εκτενής συζήτηση έγινε και για το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, δηλαδή για τη βάση δεδομένων στην οποία θα δηλώνονται τα φυσικά πρόσωπα, ιδιοκτήτες εταιρειών στην Ελλάδα. Το Μητρώο αυτό έχει θεσμοθετηθεί, αλλά έχει καθυστερήσει να υλοποιηθεί αν και η δημιουργία του αποτελεί διεθνή υποχρέωση της χώρας.

Παράλληλα, στην Επιτροπή Στρατηγικής για την Αντιμετώπιση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες ετέθη από την ΕΛΤΕ το ζήτημα της υποχρεωτικής εξέτασης από ορκωτούς ελεγκτές των οικονομικών καταστάσεων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που δέχονται μεγάλες επιχορηγήσεις, κάτι που έγινε αποδεκτό με θετική διάθεση και θα εξετασθεί σε βάθος από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.

Τέλος, η επιτροπή συζήτησε για την προετοιμασία της επιτόπιας επίσκεψης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου της Ευρώπης στη χώρα μας για τον έλεγχο της ενσωμάτωσης της Οδηγίας 2015/849/EE για την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας στο εθνικό δίκαιο.