ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι οικονομολόγοι έβγαλαν τα… κομπιουτεράκια για το Brexit: 9% κάτω το παγκόσμιο ΑΕΠ

Οι οικονομολόγοι έβγαλαν τα… κομπιουτεράκια για το Brexit: 9% κάτω το παγκόσμιο ΑΕΠ
AP Photo/Alberto Pezzali

Οικονομολόγοι και οι αναλυτές πολλές φορές έχουν εκφράσει την άποψη αν μια πεταλούδα χτυπήσει τα φτερά της στην Ασία, θα έρθει καταιγίδα στην Ευρώπη. Η πεταλούδα, όμως, πέταξε εκεί που δεν περίμενε κανείς και πλέον το Brexit είναι πολύ κοντά, βάζοντας τη Βρετανία, αλλά και την Ε.Ε. σε αχαρτογράφητα νερά.

Και καθώς η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση πλησιάζει, οικονομολόγοι ζεσταίνουν τα κομπιουτεράκια τους για να μετρήσουν τις επιπτώσεις μίας εξόδου. Και όπως υπολογίζεται, το παγκόσμιο ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 9 μονάδες, δηλαδή οι απώλειες θα είναι στα 57 δισεκατομμύρια ευρώ και θα χαθούν 600.000 θέσεις απασχόλησης...

Το ινστιτούτο Bertelsmann, σε μία σχετική του μελέτη, αποτίμησε σε 57,3 δισεκατομμύρια ευρώ το ετήσιο κόστος ενός «Brexit άνευ συμφωνίας» για το Ηνωμένο Βασίλειο και σε 40,4 δισ. το κόστος ενός τέτοιου διαζυγίου για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μακροπρόθεσμα, ο λογαριασμός θα είναι ιδιαίτερα… αλμυρός. Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το βρετανικό ΑΕΠ μπορεί να «ακρωτηριασθεί» κατά 6% σε σχέση με αυτό που θα ήταν χωρίς το Brexit.

Σύμφωνα με το βρετανικό υπουργείο Οικονομικών, η απώλεια μπορεί να φθάσει μέχρι το 9% σε βάθος 15ετίας.

Στον τομέα της απασχόλησης, οι προοπτικές δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικότερες.

Σύμφωνα με το γερμανικό ινστιτούτο IWH, 612.000 θέσεις εργασίας στον κόσμο θα απειληθούν σε περίπτωση «εξόδου άνευ» και στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ανεργία θα εκτιναχθεί από το 4,1% στο 7,4%.

Στην Γαλλία, το Institut National de Statistiques έχει κάνει έρευνα για τις ευρωπαϊκές χώρες που θα τους κοστίσει περισσότερο το Brexit. Σύμφωνα με τις προβλέψεις αυτές, η Ιρλανδία θα πλήρωνε το βαρύτερο τίμημα λόγω της αύξησης των δασμών: μεσοπρόθεσμα, το ΑΕΠ της θα υποχωρούσε κατά 4,1%. Έπονται το Βέλγιο με -1,1%, η Ολλανδία με -1%, η Γερμανία με -0,9% και η Γαλλία με -0,6%.

Από την πλευρά του, ο κορυφαίος οικονομολόγος, Πολ Κρούγκμαν, συμφωνεί με όσους εκτιμούν πως δεν μπορούν να προβλεφθούν οι συνέπειες του Brexit: «Τι θα συμβεί με το Brexit;...Μόνο ο Θεός ξέρει και ίσως και αυτός έχει τις αμφιβολίες του», έγραψε στο blog του.

Τα μεγαλύτερα «θύματα»

Η Moody’s σε σχετική της ανάλυση εκτιμά πως η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ θα μπορούσε να προκαλέσει άμεσα σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις σε τέσσερις χώρες, περιλαμβανομένης και της Κύπρου. Ειδικότερα, πρόκειται για την Ιρλανδία, το Βέλγιο, την Ισπανία και την Κύπρο. Αν και εκτιμά ότι τα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν περιορισμένη έκθεση στο Ηνωμένο Βασίλειο ως προορισμού εξαγωγών, τον τουρισμό και τις επενδύσεις, η Moody’s θεωρεί πως η Ιρλανδία έχει με διαφορά τη μεγαλύτερη έκθεση στην έξοδο του ΗΒ από την ΕΕ ως εξαγωγικός προορισμός.

Άλλα κράτη με μεγαλύτερη έκθεση στο Brexit είναι το Βέλγιο, λόγω των εμπορικών δεσμών με το ΗΒ και η Ισπανία και η Κύπρος, οι οποίες επωφελούνται από τον τουρισμό, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης. Σύμφωνα δε με την Moody’s, το Brexit θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο σε χώρες με περιορισμένο περιθώριο λήψης αποφάσεων. Παρατηρεί μάλιστα ότι οι χώρες που είναι εκτεθειμένες μέσω του τουριστικού τομέα, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Κύπρος, παρουσιάζουν υψηλό δημόσιο χρέος και ψηλά κόστη δανεισμού για το 2016. Τα βόρεια κράτη-μέλη της ΕΕ με τα ισχυρά δημοσιονομικά μεγέθη όπως Γερμανία, Ολλανδία και Σουηδία βρίσκονται στην καλύτερη θέση να αντέξουν στην πίεση λόγω του Brexit, γράφει ο οίκος, για να σημειώσει ωστόσο πως αναμένεται οι χώρες αυτές να κληθούν να καταβάλουν ψηλότερη συνεισφορά στον κοινοτικό προϋπολογισμό τα επόμενα χρόνια, εφόσον η έξοδος του ΗΒ από την ΕΕ σημαίνει μειωμένα έσοδα για τον κοινοτικό κορβανά.

Σύμφωνα με τον οίκο, τα όποια κέρδη από ενδεχόμενη μετακίνηση εταιρειών λόγω του Brexit θα είναι μικρά και σταδιακά και εν πολλοίς θα εξαρτηθούν από το επιχειρηματικό περιβάλλον σε κάθε χώρα της ΕΕ με την οποία το ΗΒ έχει εταιρικές και χρηματοοικονομικές σχέσεις. «Η Κύπρος, η Ιρλανδία και η Ολλανδία είναι οι πιο στενά συνδεδεμένες με τη βρετανική οικονομία,», αναφέρει ο Moody’s.

Ιρλανδία

Η Ιρλανδία είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που έχει χερσαία σύνορα με την Μεγάλη Βρετανία. Και οι συνέπειες ενός Brexit θα είναι τεράστιες για εκείνη. Οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών ύψους 1,2 δισ. σε εβδομαδιαία βάση στηρίζουν 40.000 θέσεις εργασίας και η επαναφορά των συνόρων θα είχε σίγουρα άμεσο και μεγάλο αντίκτυπο. Σε κάθε περίπτωση οι δύο χώρες θα πρέπει να χτίσουν μεταξύ τους ένα νέο πλαίσιο σχέσεων. Από την άλλη ένα Brexit μπορεί να δώσει νέα δυναμική στο Δουβλίνο καθώς πολλές επιχειρήσεις μπορούν να μετεγκατασταθούν εκεί από τη Βρετανία, για να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα της ελεύθερης αγοράς της ΕΕ.

Βέλγιο

Η κυβέρνηση του Βελγίου έχει προειδοποιήσει ότι ένα «σκληρό Brexit», χωρίς μια συμφωνία για τη μελλοντική εμπορική σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα μπορούσε να έχει «καταστροφικό αντίκτυπο» στο Βέλγιο, κοστίζοντας στη χώρα 42.000 θέσεις εργασίας.

Σύμφωνα με τον Κρις Πέτερς, υπουργό Οικονομίας του Βελγίου, εάν η ΕΕ και το Λονδίνο δεν φθάσουν σε μια συμφωνία για τον Μάρτιο του 2019, και εάν δεν επιτευχθεί «μια εκτεταμένη συνεργασία μετά το Brexit», «ο ενδεχόμενος αντίκτυπος για τη χώρα μας θα μπορούσε να είναι καταστροφικός».

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι τελωνειακοί δασμοί για τις εισαγωγές που έρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις εξαγωγές προς τη χώρα αυτή θα αυξηθούν στα 2,22 δισεκατομμύρια ευρώ. Με βάση αυτή την υπόθεση, το Βέλγιο θα μπορούσε να χάσει 42.000 εργαζομένους, το Ηνωμένο Βασίλειο 526.000 και ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση τουλάχιστον 1.200.000. Ένα σκληρό Brexit θα είχε εξίσου σοβαρές επιπτώσεις για το λιμάνι Ζεεμπρούγκε. Η κίνηση προς το Ηνωμένο Βασίλειο αντιπροσωπεύει το 45% των εσόδων του λιμανιού, 5.000 θέσεις εργασίας και οικονομική αξία ύψους 500 εκατ. ευρώ. Κάθε χρόνο, ένα εκατομμύριο καινούργια αυτοκίνητα μεταφέρονται μέσω του Ζεεμπρούγκε από και προς το Ηνωμένο Βασίλειο.

Γαλλία

Στη Γαλλία, οι περιοχές του Hauts-de-France και της Βρετάνης είναι οι κύριες ευρωπαϊκές πύλες προς το Ηνωμένο Βασίλειο, τόσο μέσω της σήραγγας της Μάγχης όσο και μέσω των θαλάσσιων συνδέσεων. Είναι οι δύο περιοχές με τους ισχυρότερους κοινωνικο-οικονομικούς δεσμούς με τη Βρετανία.

Ο αντίκτυπος του Brexit στις περιοχές αυτές αγγίζει αρκετούς τομείς, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένας από τους κύριους ξένους επενδυτές για τις εταιρείες της περιοχής και ένας σημαντικός πελάτης για παρόχους αγαθών και υπηρεσιών.

Η γαλλική οικονομία θα επηρεαστεί, επίσης, σε τομείς όπως η γεωργία και τα τρόφιμα, τα πλαστικά – η περιοχή της Auvergne φιλοξενεί τον κατασκευαστή ελαστικών Michelin – και τη βιομηχανία οχημάτων μεταφοράς.

Ωστόσο, η Γαλλία έχει επίσης τη δυνατότητα να προσελκύσει εταιρείες που ενδέχεται να εγκαταλείψουν το Ηνωμένο Βασίλειο εξαιτίας του Brexit.

Ελλάδα

Για την Ελλάδα η πρώτη επίπτωση του Brexit θα είναι η διατάραξη των εμπορικών σχέσεων. Οι ελληνικές εξαγωγές προς το Ηνωμένο Βασίλειο φτάνουν σε ετήσια βάση τα 2,5 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 1,4% του ΑΕΠ και αφορούν κυρίως τρόφιμα, φρέσκα και τυποποιημένα. Η υποτίμηση της αγγλικής λίρας έναντι τους ευρώ και του δολαρίου που θα ακολουθήσει την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ, θα κάνει αυτόματα τα ελληνικά τρόφιμα ακριβότερα. Σε συνδυασμό και με την μείωση της αγοραστικής δύναμης των Βρετανών λόγω της υποτίμησης του νομίσματος θα πλήξουν τις ελληνικές εξαγωγές.

Στο τουριστικό τομέα, το κόστος θα εξαρτηθεί από την διάρκεια της κρίσης που θα προκαλέσει το Brexit . Η Ελλάδα δέχεται κάθε καλοκαίρι περίπου 2 εκατ. Άγγλους τουρίστες, με ένα μέσο όρο 9 διανυκτερεύσεων για τον κάθε ένα. Τα συνολικά έσοδα του τουριστικού κλάδου φτάνουν τα 1,5 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα θα είναι ακριβότερη για τους Βρετανούς και άρα λιγότερο επιθυμητός τουριστικός προορισμός.

Μια ακόμη άμεση συνέπεια, προέρχεται από το γεγονός ότι η Μεγάλη Βρετανία είναι διεθνές χρηματοπιστωτικό κέντρο. Μάλιστα έχει συναλλαγές με τον ελληνικό τραπεζικό σύστημα που φτάνουν τα 42 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό συγκεντρώνεται από λογαριασμούς που τηρούν οι ελληνικές τράπεζες σε Βρετανικές, τοποθετήσεις σε ομόλογα (κρατικά και εταιρικά) και μετοχές που διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο του Λονδίνου. Η κάθετη πτώση των τιμών σε ένα ενδεχόμενο Brexit, θα μειώσει και την αξία του χαρτοφυλακίου των Ελληνικών Τραπεζών, οι οποίες προσπαθούν ακόμη να ξεπεράσουν τις συνέπειες της ελληνικής κρίσης.