Πληροφορική: Πώς οι εταιρείες ψηφιακών τεχνολογιών προετοιμάζονται για το ορόσημο του 2027

Το 2027 χαρακτηρίζεται πλέον ως έτος ορόσημο για τον κλάδο της πληροφορικής και ο λόγος σχετίζεται με το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα έργα πληροφορικής για τον δημόσιο τομέα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν δώσει τεράστια ώθηση στον κύκλο εργασιών τόσο των μεγάλων «παικτών» που παίρνουν τη μερίδα του λέοντος όσο όμως και μικρότερων επιχειρήσεων που λειτουργούν ως «υπεργολάβοι» δεδομένου ότι του τεράστιου όγκου σε εργατοώρες που απαιτείται για την ολοκλήρωση όλων των projects.

Το ζήτημα είναι πως το Ταμείο Ανάκαμψης έχει έναν χρονικό περιορισμό: μέχρι το τέλος του 2025 θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί όλα τα έργα, όπως και να έχουν τιμολογηθεί. Πρακτικά, αυτό δεν πρόκειται να γίνει και δεν είναι τυχαίο ότι ήδη συζητούνται πολλές αλλαγές αλλά και περικοπές έργων που δεν έχουν ακόμη δημοπρατηθεί.

Μία μικρή παράταση είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα δοθεί αλλά οι πληροφορίες από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πως αυτή θα είναι μόλις ολίγων μηνών. Όπερ σημαίνει ότι και τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών του κλάδου θα επηρεαστούν θετικά και το 2026. Όμως, αυτό αφήνει ανοικτό το τι μέλλει γενέσθαι από το 2027 και έπειτα όταν ο όγκος των έργων πληροφορικής θα μειωθεί δραστικά. Με αποτέλεσμα, οι επιχειρήσεις του κλάδου να έχουν ήδη αρχίσει να στρέφουν το βλέμμα τους προς τον ιδιωτικό τομέα, στον οποίο παρατηρείται μία σημαντική καθυστέρηση αλλά και συγκράτηση όσον αφορά στην υλοποίηση έργων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Ακόμη και σε μεγάλες ή μεσαίες επιχειρήσεις.

Η κατάσταση με τα υφιστάμενα έργα

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Cosmos Business Systems, η οποία είναι εκ των μεγαλύτερων system integrators, στην ελληνική αγορά, μέχρι τώρα έχουν συμβασιοποιηθεί έργα ψηφιακών τεχνολογιών συνολικού προϋπολογισμού 3,5 δισ. ευρώ. Τα έργα αυτά αφορούν την τελευταία πενταετία και τον δημόσιο τομέα, ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, υπάρχουν projects συνολικού προϋπολογισμού περίπου 1,5 δισ. ευρώ που πρόκειται να δημοπρατηθούν. Πόσα από αυτά θα δημοπρατηθούν τελικώς είναι αρκετά δύσκολο να το υπολογίσει κανείς δεδομένου ότι σε αρκετά από αυτά απαιτούνται τουλάχιστον 1,5 - 2 χρόνια για την υλοποίηση τους, όπερ σημαίνει ότι δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να προλάβουν τις προθεσμίες του Ταμείου Ανάκαμψης.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε κατά τη διάρκεια πρόσφατης ενημερωτικής συνάντησης με εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Cosmos Business Systems, Δημήτρης Δάφνης, ένα πρόβλημα που υπάρχει είναι ότι παρατηρείται μία «υπερσυγκέντρωση» όσον αφορά στις εταιρείες που αναλαμβάνουν τα έργα στον δημόσιο τομέα με τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους να αποσπούν τη μερίδα του λέοντος και ειδικά ο όμιλος ΟΤΕ. Σημειώνεται δε ότι υπάρχει σε εξέλιξη και έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού αναφορικά με τους διαγωνισμούς για τα έργα πληροφορικής.

Από την άλλη πλευρά, παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι ναι μεν υπάρχει αυτή η υπερσυγκέντρωση αλλά στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, τα έργα τα «τρέχουν» τελικώς μικρότερες εταιρείες πληροφορικής με αποτέλεσμα να υπάρχει ένας μεγάλος διαμοιρασμός της πίτας.

Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση μίας σειράς από σημαντικά έργα με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, ενδεχομένως, το Σύζευξις ΙΙ.

Από την άλλη πλευρά, τα εναπομείναντα έργα που φθάνουν το 1,5 δισ. ευρώ αναμένεται να αποτελέσουν πεδίο «μάχης» για τους μεγάλους «παίκτες» αλλά και για επιχειρήσεις που δείχνουν να έχουν ανεβάσει «ρυθμούς» τα τελευταία χρόνια, όπως είναι, για παράδειγμα, η Q&R και η Active Computer Systems. Όπως, επίσης, βλέπουμε και νέους «παίκτες» να κάνουν την εμφάνιση τους, όπως είναι η ΔΕΗ που φέρεται έτοιμη να εισέλθει στον συγκεκριμένο χώρο αλλά και τον όμιλο της Metlen που έχει κάνει σχετικές κινήσεις και έχει συμμετάσχει σε διαγωνισμούς.

Η «μάχη» για τον ιδιωτικό τομέα

Όσον αφορά το τι θα συμβεί μετά το 2027, αυτός είναι ένας δύσκολος γρίφος. Ο κ. Δάφνης υποστήριξε ότι το Δημόσιο δεν έχει προχωρήσει σε προβλέψεις για τη συντήρηση των έργων που έχουν υλοποιηθεί ή πρόκειται να υλοποιηθούν. Και στη σχετική λίστα περιλαμβάνονται και έργα που σχετίζονται με τη χρήση cloud υπηρεσιών όπου το μοντέλο είναι συνδρομητικό, όπερ σημαίνει ότι θα πρέπει να διατίθενται ετήσια σημαντικά κεφάλαια για τη συντήρηση. Σύμφωνα με τον κ. Δάφνη, το ετήσιο κόστος μπορεί να κινείται μεταξύ 750 εκατ. και 1 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό, το οποίο θα δώσει ώθηση στα έσοδα των επιχειρήσεων του κλάδου, οι οποίες, όμως, είναι πλέον απαραίτητο να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να διατηρήσουν στα ίδια επίπεδα τα έσοδα και την κερδοφορία τους.

Ο ιδιωτικός τομέας, βέβαια, είναι μία διαφορετική περίπτωση καθώς πολλές επιχειρήσεις δεν δείχνουν διατεθειμένες να δαπανήσουν σημαντικά ποσά για τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό τους, ιδίως όταν απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας και κουλτούρας. Εκεί που επικεντρώνονται είναι κυρίως λύσεις που καλούνται να εγκαταστήσουν προκειμένου να καλύψουν τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από ευρωπαϊκές οδηγίες όπως είναι αυτές του NIS 2 για την κυβερνοασφάλεια και του DORA που αφορά κυρίως τον χρηματοπιστωτικό κλάδο.

Αντίστοιχα, οι αλλαγές που έχουν κινήσεις όπως η υποχρεωτική διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές αλλά και η ηλεκτρονική ανταλλαγή παραστατικών έχει δώσει ώθηση στον τομέα του επιχειρηματικού λογισμικού (business software). Δεν είναι τυχαίο ότι ορισμένες από τις σημαντικότερες συμφωνίες του 2024 αφορούσαν τον συγκεκριμένο κλάδο όπου έχουν δημιουργηθεί δύο μεγάλοι όμιλοι: αυτός της Epsilon Net και εκείνος της SoftOne με την τελευταία, όπως όλα δείχνουν, να ετοιμάζεται και για την «απορρόφηση» της Entersoft, δεδομένου και των κοινών μετόχων τους.

Εξαγορές και εξωστρέφεια

Γενικότερα, ο κλάδος των ψηφιακών τεχνολογιών παρουσιάζει μία έντονη κινητικότητα όσον αφορά στη δημιουργία νέων σχημάτων. Ο έτερος σημαντικός «πόλος» δείχνει να είναι αυτός που δημιουργεί η Ideal Holdings, η οποία δραστηριοποιείται μεν και στο χώρο του λιανικού εμπορίου (Attica) αλλά η πληροφορική αποτελεί τον βασικό πυλώνα της σε αυτή τη φάση. Η εξαγορά της Byte, η οποία είναι από τους μεγάλους «νικητές» των διαγωνισμών έργων πληροφορικής στον δημόσιο τομέα, αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία ο όμιλος Ideal δημιουργεί έναν νέο «πόλο» που περιλαμβάνει εταιρείες όπως είναι η Adacom, η Ideal Electronics, η i-docs αλλά και η πρόσφατα αποκτηθείσα Bluestream που δραστηριοποιούνται σε κλάδους όπως η κυβερνοασφάλεια και οι cloud υπηρεσίες, οι οποίοι θεωρείται ότι έχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης.

Την ίδια στιγμή παρατηρείται και το φαινόμενο της διεθνούς επέκτασης. Η πρόσφατη ανακοίνωση της Performance Technologies ότι σκοπεύει να αποκτήσει το 5% εταιρείας λογισμικού στην Ιρλανδία αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως και οι κινήσεις της Profile Software εκτός Ελλάδος όπου φέρεται έτοιμη να προχωρήσει σε μία ακόμη εξαγορά.