Ενεργειακή κρίση: Μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ρεύματος στις προτάσεις της Κομισιόν

Συγκεκριμένα, το προσχέδιο της πρότασης της Κομισιόν που διέρρευσε στον διεθνή Τύπο αποκαλύπτει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν συμφωνεί με την επιβολή πλαφόν στο ρωσικό ή το εισαγόμενο φυσικό αέριο, καθώς τα κράτη – μέλη δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συμφωνία την περασμένη εβδομάδα.

Ωστόσο η ευρωπαϊκή πρόταση προβλέπει μέτρα στήριξης ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων και μέτρα υποχρεωτικής εξοικονόμησης ενέργειας, όπως η υποχρεωτική εξοικονόμηση ηλεκτρισμού στη βιομηχανία, αποζημίωση για επιχειρήσεις που θα μειώσουν την παραγωγή τους και φορολόγηση υπερκερδών ηλεκτροπαραγωγών.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που μετέδωσε η ΕΡΤ για το προσχέδιο της Κομισιόν:

• προβλέπεται η επιβολή έκτακτου φόρου τουλάχιστον 33% στα υπερκέρδη των εταιρειών πετρελαίου, αερίου, άνθρακα, αλλά και διύλισης.
• προτείνεται η επιβολή πλαφόν στα κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικού ρεύματος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, πυρηνική ενέργεια ή ορυκτά καύσιμα. Η ανώτατη τιμή αναμένεται να οριστεί στα 180 έως 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Επίσης, όπως μετέδωσε ο ΣΚΑΙ, στο προσχέδιο της Κομισιόν:

• υπάρχουν μέτρα για την ενίσχυση εταιριών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που συνδέονται με φυσικό αέριο
• προβλέπεται η εισφορά αλληλεγγύης στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων
• προτείνονται μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας

Μείωση κατανάλωσης ρεύματος

Ειδικότερα για το ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκπονήσει σχέδιο για μείωση της κατανάλωσης ρεύματος τόσο σε εθελοντικό, όσο και σε υποχρεωτικό πλαίσιο.

Προς αυτήν την κατεύθυνση, η Κομισιόν αναμένεται να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα, ωστόσο είναι στην ευχέρεια των κρατών μελών της ΕΕ να επιλέξουν το μείγμα που εξυπηρετεί καλύτερα στην επίτευξη των στόχων.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του ΣΚΑΙ, η Κομισιόν θέτει ως υποχρεωτικό στόχο μείωση της κατανάλωσης κατά 5% από νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην ΕΕ ή κατά 10% σε εθελοντικό πλαίσιο. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, οι χώρες ενδεχομένως θα μπορούν να επιλέξουν ένα μεικτό σύστημα υποχρεωτικότητας και εθελοντικών

Ο υποχρεωτικός στόχος μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος θα τεθεί για τις ώρες αιχμής και -κατά τις πληροφορίες- θα προβλέπει τη μείωση κατανάλωσης κατά μέσο όρο 3 έως 4 ωρών -ένα μέτρο που θα αφορά τόσο τα νοικοκυριά, όσο και τις εταιρείες.

Η Κομισιόν προβλέπει οικονομικά κίνητρα για τα νοικοκυριά και τις εταιρείες που θα επιτυγχάνουν τους στόχους αυτούς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της ΔΕΘ το περασμένο Σαββατοκύριακο μίλησε για σχέδιο που επεξεργάζεται η κυβέρνση, προκειμένου να στηριχθεί η εξοικονόμηση ρεύματος.

Ο πρωθυπουργός τόνισε πως η κυβέρνηση εξετάζει έναν τρόπο στήριξης των τιμών που να δίνει κίνητρα στους πολίτες για εξοικονόμηση ενέργειας, σημειώνοντας πως ο σκοπός δεν είναι μόνο οι χαμηλές τιμές, αλλά και η μείωση της κατανάλωσης, ενόψει ενός δύσκολου χειμώνα.

Όπως είπε «τα μέτρα αυτά θα εξειδικευτούν εντός των επόμενων εβδομάδων αλλά σας περιγράφω γενικό πλαίσιο που θα αρχίσει να ισχύει από τον Οκτώβριο και μετά. Σε κάθε περίπτωση, κάθε νοικοκυριό ασχέτως κατανάλωσης θα λάβει σημαντική στήριξη».

Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συνεδριάσουν στις 30 Σεπτεμβρίου για να εξετάσουν τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχουν στόχο την παροχή βοήθειας σε ανθρώπους και εταιρείες για να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας.

Η ακτινογραφία της πρότασης της Κομισιόν και τι σημαίνει για την Ελλάδα

1. Τι περιλαμβάνει το προσχέδιο της πρότασης της Κομισιόν;

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η Κομισιόν στην εισήγηση της προβλέπει μέτρα στήριξης ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αλλά και μέτρα υποχρεωτικής εξοικονόμησης ενέργειας, όπως:

• Υποχρεωτική εξοικονόμηση ηλεκτρισμού στη βιομηχανία κατά 5% σε ώρες αιχμής
• Αποζημίωση για επιχειρήσεις που θα μειώσουν την παραγωγή τους
• «Έξυπνα» αλλά υποχρεωτικά μέτρα εξοικονόμησης στα νοικοκυριά
• Επιβολή πλαφόν στα 200€/MWh για τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, λιγνίτη ή πυρηνική ενέργεια. Εξαιρείται το φυσικό αέριο.
• Προσωρινή φορολόγηση υπερκερδών στις εταιρείες πετρελαίου, αερίου, άνθρακα και διυλιστηρίων κατά 33%, με βάση το φορολογητέο πλεόνασμα κερδών της χρήσης 2022.

2. Ποιες χώρες διαφωνούν με το πλαφόν στο φυσικό αέριο;

Οι χώρες που εισάγουν μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου από τη Ρωσία, μεταξύ των οποίων η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Αυστρία, έχουν εκφράσει αντιρρήσεις για την επιβολή πλαφόν, φοβούμενες ότι το Κρεμλίνο να κλείσει τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου, καθώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει ήδη απειλήσει να φρενάρει τις εξαγωγές ενέργειας στην Ευρώπη.

Παράλληλα, η Ολλανδία και η Δανία βλέπουν αρνητικά κάθε είδους πλαφόν στις τιμές ενέργειας, ενώ και η Γερμανία φαίνεται να ανησυχεί ότι μια τέτοια κίνηση στο ρωσικό φυσικό αέριο θα ήταν διχαστική.

3. Τι ζητούν οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ;

Το Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας, μετά τη σύνοδο τους την Παρασκευή έδωσε εντολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπροσαρμόσει τις προτάσεις της πάνω σε τέσσερα άμεσα και προσωρινά μέτρα για τη μείωση των τιμών στην ενέργεια.

Συγκεκριμένα, ζήτησε:

• Μέτρα που αποσκοπούν στον περιορισμό των εσόδων των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με χαμηλό κόστος παραγωγής και εισαγωγή συνεισφοράς αλληλεγγύης από εταιρείες ορυκτών καυσίμων.
• Έκτακτη και προσωρινή παρέμβαση, συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου ορίου της τιμής του φυσικού αερίου.
• Παροχή κινήτρων για συντονισμένη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την ΕΕ.
• Να σχεδιαστούν εργαλεία ρευστότητας έκτακτης ανάγκης.

4. Τι πρότεινε η Ελλάδα;

Σύμφωνα με την «ελληνική πρόταση» η επιβολή πλαφόν μόνο στο ρωσικό φυσικό αέριο κρίνεται από την Αθήνα ως ένα μέτρο αμφιβόλου αποτελεσματικότητας και για αυτό προβλέπεται η δημιουργία ενός μηχανισμού μείωσης της ζήτησης, ο οποίος θα δώσει τα κίνητρα στις βιομηχανίες υψηλής κατανάλωσης ενέργειας να μειώσουν την κατανάλωση τους σε φυσικό αέριο.

Παράλληλα, περιλαμβάνεται και ένα νέο πανευρωπαϊκό μοντέλο ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο θα υπολογίζει καλύτερα το πραγματικό κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, αποσυνδέοντας την τιμή του φυσικού αερίου από την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, διασφαλίζοντας έτσι προσιτές τιμές για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις».

5. Ποιους επηρεάζει η «εισφορά αλληλεγγύης» 33% στα υπερκέρδη διυλιστηρίων;

Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου θα κληθούν να αντιμετωπίσουν έναν ξεχωριστό έκτακτο φόρο, ο οποίος περιγράφεται ως «εισφορά αλληλεγγύης». Στις εταιρείες αυτές περιλαμβάνονται οι επιχειρήσεις των κλάδων πετρελαίου, αερίου, άνθρακα, καθώς και τα διυλιστήρια.

Όπως μεταδίδει το πρακτορείο Bloomberg, η πρόταση της Κομισιόν για προσωρινή εισφορά «αλληλεγγύης» σε βιομηχανίες πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα και διυλιστηρίων θα είναι ύψους 33% των επιπλέον κερδών τους. Η βάση θα είναι τα κέρδη προ φόρων του οικονομικού έτους 2022 που είναι πάνω από 20% υψηλότερα από τον μέσο όρο των τριών ετών που ξεκινούν το 2019.

6. Είναι δεδομένη η «εισφορά αλληλεγγύης» στα διυλιστήρια;

Διευκρινίζεται πως για να ενεργοποιηθεί το έκτακτο τέλος στα φορολογητέα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία των 27 κρατών-μελών. Αυτό το ενδεχόμενο δεν είναι δεδομένο, καθώς κατά την προηγούμενη έκτακτη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας, υπήρξε αντίδραση στην συγκεκριμένη πρόταση από την Σλοβακία. Υπέρ της πρότασης τάχθηκαν η Γερμανία, η Ισπανία και η Ελλάδα.

7. Πώς βλέπει η Ελλάδα την «εισφορά αλληλεγγύης» στα διυλιστήρια;

Θετικά αντιμετωπίζει η χώρα μας την εισήγηση της Κομισιόν, σχετικά με την επιβολή έκτακτου τέλους αλληλεγγύης επί των υπερβολικών κερδών των εταιρειών ορυκτών καυσίμων, με σκοπό την εξεύρεση πρόσθετων πόρων για τη χρηματοδότηση των μέτρων ανακούφισης των καταναλωτών.

Να σημειώσουμε πως σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει την ενδεχόμενη εφαρμογή του έκτακτου τέλους, σε εθνικό επίπεδο, ακόμα και αν δεν υπάρξει ομόφωνη ευρωπαϊκή απόφαση.

8. Ποιες ελληνικές εταιρείες αφορά η«εισφορά αλληλεγγύης» στα διυλιστήρια;

Αν εγκριθεί η πρόταση της Κομισιόν (με βάση το προσχέδιο), τότε έκτακτο τέλος αλληλεγγύης στα φορολογητέα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας για τη χρήσης του 2022 θα επηρεάσει και δύο ελληνικές εταιρείες διύλισης. Αυτές είναι: η Motor Oil και τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ).

Διαβάστε επίσης:

Ενεργειακή κρίση: Υπό υιοθέτηση η ελληνική πρόταση για μηχανισμό ανάκτησης εσόδων από την ΕΕ