Τσακλόγλου: Όσο ταχύτερα αναπτύσσεται η οικονομία, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αύξηση των συντάξεων

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, στη συντριπτική πλειονότητα των δημοσίων πολιτικών έχουν γίνει βήματα μπροστά.

«Λάθη, αστοχίες και καθυστερήσεις, υπήρξαν, αλλά αυτά δεν αναιρούν το συνολικό, πολύ θετικό αποτέλεσμα. Επομένως, πεποίθησή μου είναι πως οι πολίτες θα αξιολογήσουν θετικά το έργο της τετραετίας και θα ψηφίσουν αναλόγως» επισημαίνει ο υφυπουργός Εργασίας.

Σύμφωνα με τον κ. Τσακλόγλου, σήμερα, βρισκόμαστε σε ένα ιδιαίτερα ασταθές γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον.

«Σε αυτές τις συνθήκες», όπως σημειώνει, «ο σχηματισμός σταθερής κυβέρνησης, με σαφές μεταρρυθμιστικό στίγμα, είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για την πρόοδο της χώρας και την ευημερία των πολιτών. Στην πολιτική πάντα υπάρχουν περιθώρια συνεργασιών. Όμως, η εμπειρία δείχνει ότι σταθερές κυβερνήσεις, με ξεκάθαρο πρόγραμμα, φέρνουν καλύτερα αποτελέσματα. Στην παρούσα συγκυρία, τέτοια κυβέρνηση είναι μία αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας».

Αναλύοντας τις πολιτικές που υλοποίησε το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ο κ. Τσακλόγλου υπογραμμίζει ότι, για πρώτη φορά, μετά από 12 χρόνια, οι συνταξιούχοι είδαν εφέτος αύξηση στη σύνταξή τους και, μάλιστα, σημαντικού ύψους 7,75% και συμπληρώνει ότι, στη διάρκεια της τετραετίας, πέραν της αύξησης των συντάξεων, το διαθέσιμο εισόδημα όλων των συνταξιούχων αυξήθηκε με πολλαπλούς τρόπους.

Στο σημείο αυτό, διευκρινίζει ότι η νομοθεσία μας προβλέπει πως κάθε έτος, από εδώ και στο εξής, «θα υπάρχει ετήσια αναπροσαρμογή του ύψους της σύνταξης κατά ποσοστό που θα ισούται με το ήμισυ του αθροίσματος του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού. Επομένως, όσο ταχύτερα αναπτύσσεται η οικονομία μας, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αύξηση των συντάξεων».

Αναφερόμενος στην εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην επικουρική ασφάλιση και στη δημιουργία του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), ο υφυπουργός Εργασίας τονίζει ότι είναι μία μεταρρύθμιση κομβικής σημασίας για τη νέα γενιά και για την πορεία του ασφαλιστικού συστήματος τις επόμενες δεκαετίες.

Εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την πορεία υλοποίησης της μεταρρύθμισης, ο κ. Τσακλόγλου προσθέτει ότι το ΤΕΚΑ εξυπηρετεί υποδειγματικά ασφαλισμένους και εργοδότες, προσφέροντας ευρεία γκάμα ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Αριθμεί ήδη πάνω από 170 χιλιάδες ασφαλισμένους και σχεδόν 80 χιλιάδες εργοδότες.

Ταυτόχρονα, ο υφυπουργός Εργασίας δηλώνει ότι και ο εκσυγχρονισμός του ασφαλιστικού συστήματος ήταν ένα από τα βασικά στοιχήματα του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και, γενικότερα, της κυβέρνησης.

Όπως επισημαίνει, «υλοποιήθηκε νέος μηχανισμός απονομής κύριων συντάξεων, μέσω του οποίου ολοκληρώθηκε η εκκαθάριση του συνόλου των εκκρεμών συντάξεων των ετών 2016-2021 και έχει ήδη εκκαθαριστεί άνω του 85% των αιτήσεων του 2022. Ο ΕΦΚΑ εκδίδει πλέον πάνω 1.250 συντάξεις την ημέρα, ενώ, το 2019, δεν ξεπερνούσε τις 500. Παράλληλα, επιταχύνθηκε και η διαδικασία απονομής επικουρικών συντάξεων.

Ο ΕΦΚΑ σήμερα παρέχει 80 ηλεκτρονικές υπηρεσίες, μέσω των οποίων υλοποιούνται μηνιαίως πάνω από 1,2 εκατομμύρια ηλεκτρονικές συναλλαγές και εξυπηρετείται από ένα υπερσύγχρονο τηλεφωνικό κέντρο, που έχει δεχτεί πάνω από 5 εκατομμύρια κλήσεις στους 18 μήνες λειτουργίας του. Ταυτόχρονα, αναβαθμίστηκε σημαντικά η λειτουργία των ΚΕΠΑ.

Με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, συνεχίζουμε με νέα projects εκσυγχρονισμού του φορέα, όπως η δημιουργία ενός νέου λειτουργικού και αποτελεσματικού Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος και η ψηφιοποίηση της ασφαλιστικής ιστορίας, που θα φέρουν τον φορέα ακόμα πιο κοντά στην ψηφιακή εποχή».

Μεταξύ άλλων, ο κ. Τσακλόγλου σημειώνει ότι η προσπάθεια περαιτέρω μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών θα συνεχιστεί και την επόμενη τετραετία, «χωρίς, όμως, να θέτουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας» και υπενθυμίζει ότι έχει ήδη γίνει γενναία μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 4,4 μονάδες, που συνέβαλε στην αύξηση της απασχόλησης και στη μείωση της ανεργίας.

Ερωτηθείς για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, ο υφυπουργός Εργασίας απαντά ότι, παρά το γεγονός ότι οι μεταβιβάσεις του προϋπολογισμού στο συνταξιοδοτικό σύστημα παραμένουν σημαντικές, οι διαθέσιμες αναλογιστικές μελέτες δείχνουν ότι το ασφαλιστικό μας σύστημα είναι βιώσιμο, ειδικά όσο η οικονομία μας αναπτύσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς.

Τέλος, κληθείς να σχολιάσει τις εξελίξεις στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και, αν αυτές θα έχουν αντίκτυπο στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, ο υφυπουργός Εργασίας σχολιάζει ότι η παγκοσμιοποίηση έχει αυξήσει την αλληλεξάρτηση των τραπεζών, με αποτέλεσμα την ευκολότερη μετάδοση των κρίσεων. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται σήμερα σε ασύγκριτα καλύτερη θέση.

«Παρόλα αυτά, ο εφησυχασμός είναι κακός σύμβουλος και οι αβεβαιότητες στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι πολλές. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση επαγρυπνεί, σε συνεργασία με τις εποπτικές αρχές, για να διασφαλίσει την αναγκαία σταθερότητα, αν και όπου χρειαστεί» τονίζει ο κ. Τσακλόγλου.

Ολόκληρη η συνέντευξη του Πάνου Τσακλόγλου

Ερ: Κύριε Τσακλόγλου, οι εκλογές θα διεξαχθούν στις 21 Μαΐου 2023. Η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο την αυτοδυναμία. Εάν, τελικά, ο στόχος αυτός δεν επιτευχθεί ακόμα και με την ενδεχόμενη διενέργεια δεύτερων βουλευτικών εκλογών, εκτιμάτε ότι υπάρχουν περιθώρια συνεργασίας με άλλες πολιτικές δυνάμεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης ή θεωρείτε πιο πιθανό να ακολουθήσει και τρίτη εκλογική αναμέτρηση;

Απ: Παρά τη συναισθηματικά φορτισμένη συγκυρία, λόγω της πρόσφατης τραγωδίας στα Τέμπη, εκτιμώ πως οι πολίτες στην κάλπη θα αξιολογήσουν το συνολικό έργο της κυβέρνησης, που είναι αναμφισβήτητα θετικό.

Η κυβέρνηση διαχειρίστηκε επιτυχώς διαδοχικές κρίσεις, όπως την πανδημία, την απειλή της μεταναστευτικής εισβολής στον Έβρο, τις προκλήσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και την ενεργειακή κρίση ως συνέπεια του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ, παράλληλα, προχώρησε σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ευνοούν την ανάπτυξη της οικονομίας με κοινωνικό πρόσημο.

Η χώρα μπήκε σε τροχιά ανάπτυξης άνω του μέσου όρου της ΕΕ - πολύ ταχύτερη από τις αρχικές εκτιμήσεις διεθνών οίκων και οργανισμών - την τελευταία τετραετία, η ανεργία μειώθηκε κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες και δημιουργήθηκαν 300 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, μειώσαμε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο την απαραίτητη δημοσιονομική σταθερότητα, ενώ, μέσω του gov.gr, αναβαθμίσαμε συνολικά την εξυπηρέτηση του πολίτη.

Στη συντριπτική πλειονότητα των δημοσίων πολιτικών έχουν γίνει βήματα μπροστά. Λάθη, αστοχίες και καθυστερήσεις, υπήρξαν, αλλά αυτά δεν αναιρούν το συνολικό, πολύ θετικό αποτέλεσμα. Επομένως, πεποίθησή μου είναι πως οι πολίτες θα αξιολογήσουν θετικά το έργο της τετραετίας και θα ψηφίσουν αναλόγως.

Η εκτίμησή μου είναι πως οι πρώτες εκλογές θα δείξουν μία σημαντική διαφορά υπέρ της Νέας Δημοκρατίας, που θα έρθει να επικυρωθεί στις δεύτερες εκλογές με επίτευξη αυτοδυναμίας.

Σήμερα, βρισκόμαστε σε ένα ιδιαίτερα ασταθές γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Σε αυτές τις συνθήκες, ο σχηματισμός σταθερής κυβέρνησης, με σαφές μεταρρυθμιστικό στίγμα, είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για την πρόοδο της χώρας και την ευημερία των πολιτών. Στην πολιτική πάντα υπάρχουν περιθώρια συνεργασιών. Όμως, η εμπειρία δείχνει ότι σταθερές κυβερνήσεις, με ξεκάθαρο πρόγραμμα, φέρνουν καλύτερα αποτελέσματα. Στην παρούσα συγκυρία, τέτοια κυβέρνηση είναι μία αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.

Ερ: Την τρέχουσα χρονιά, «ξεπάγωσαν» οι αυξήσεις στις συντάξεις για τη συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων, μετά από 12 χρόνια. Υπάρχει δημοσιονομικό περιθώριο για περαιτέρω ενίσχυση του εισοδήματος των συνταξιούχων;

Απ: Πράγματι, για πρώτη φορά, μετά από 12 χρόνια, οι συνταξιούχοι είδαν εφέτος αύξηση στη σύνταξή τους και, μάλιστα, σημαντικού ύψους 7,75%, κάτι που αντιστοιχεί σχεδόν σε μία επιπλέον σύνταξη ετησίως.

Επιτρέψτε μου όμως να προσθέσω ότι την τετραετία που μας πέρασε, πέραν της αύξησης των συντάξεων, αυξήσαμε το διαθέσιμο εισόδημα όλων των συνταξιούχων με πολλαπλούς τρόπους, όπως με την αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης όσων είχαν ασφαλιστέα εργασία πάνω από 30 έτη, με την άρση της περικοπής της επικουρικής σύνταξης όσων είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης πάνω από 1.300 ευρώ, με την κατάργηση της έκτακτης φορολογικής εισφοράς αλληλεγγύης για τους συνταξιούχους, με τη μείωση του φορολογικού συντελεστή του πρώτου κλιμακίου εισοδήματος από 22% σε 9%, με την παροχή έκτακτων οικονομικών ενισχύσεων 250 ευρώ και 300 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους και συνταξιούχους με προσωπική διαφορά, με την επιστροφή 1,4 δισ. ευρώ αναδρομικών σε εφαρμογή απόφασης του ΣτΕ, αλλά και με σειρά μέτρων που αφορούν μικρότερες ομάδες συνταξιούχων (ομογενείς από την Αλβανία και την πρώην Σοβιετική Ένωση, ορφανά, ανάπηροι κλπ). Εν ολίγοις, ενισχύσαμε σημαντικά το πλέγμα μέτρων προστασίας των συνταξιούχων.

Η νομοθεσία μας προβλέπει πως κάθε έτος, από εδώ και στο εξής, θα υπάρχει ετήσια αναπροσαρμογή του ύψους της σύνταξης κατά ποσοστό που θα ισούται με το ήμισυ του αθροίσματος του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού.

Επομένως, όσο ταχύτερα αναπτύσσεται η οικονομία μας, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αύξηση των συντάξεων.

Ερ: Από το 2022, ενεργοποιήθηκε το νέο μοντέλο για την επικουρική ασφάλιση των νέων, με τη λειτουργία του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), που, σε πρώτη φάση, αφορούσε τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, ενώ, πλέον, παρέχεται η δυνατότητα υπαγωγής στο ΤΕΚΑ, εφόσον το επιθυμούν, σε νέους και σε νέες έως και 35 ετών, που ήδη εργάζονται, αλλά και σε ασφαλισμένους που απασχολούνται σε κλάδους όπου, μέχρι σήμερα, δεν υπήρχε υποχρέωση υπαγωγής στην επικουρική ασφάλιση, μέχρι τη συμπλήρωση του 35ου έτους της ηλικίας τους. Πόσους ασφαλισμένους μετρά το ΤΕΚΑ έως τώρα; Είστε ικανοποιημένος από την εξέλιξη της υλοποίησης της μεταρρύθμισης;

Απ: Η εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην επικουρική ασφάλιση και η δημιουργία του ΤΕΚΑ είναι μία μεταρρύθμιση κομβικής σημασίας για τη νέα γενιά και για την πορεία του ασφαλιστικού συστήματος τις επόμενες δεκαετίες και έχει τέσσερις μεγάλους στόχους μακροπρόθεσμου χαρακτήρα. Πρώτον, την επίτευξη υψηλότερων επικουρικών συντάξεων για τους μελλοντικούς συνταξιούχους, καθώς το ύψος της σύνταξης δεν θα εξαρτάται από την αναλογία εργαζομένων/συνταξιούχων, που, όπως όλοι γνωρίζουμε, βαίνει διαρκώς μειούμενη, εξαιτίας της δημογραφικής γήρανσης, αλλά από τις αποδόσεις των επενδύσεων. Δεύτερον, την επίτευξη διασποράς του ασφαλιστικού κινδύνου για το σύνολο της κοινωνικής ασφάλισης, μειώνοντας την έκθεσή της στο δημογραφικό κίνδυνο και επιτυγχάνοντας έτσι μεγαλύτερη σταθερότητα. Τρίτον, τη δημιουργία κεφαλαίου, σημαντικό τμήμα του οποίου θα επενδύεται στην εγχώρια οικονομία, δίνοντας ώθηση στην παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη. Τέταρτον, την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των νέων στην κοινωνική ασφάλιση και τη μείωση των κινήτρων για ανασφάλιστη εργασία, μέσω της δημιουργίας ατομικών λογαριασμών και κουλτούρας διαφάνειας.

Ενάμιση χρόνο μετά την ψήφιση του ιδρυτικού νόμου του και 15 μήνες από την υποδοχή των πρώτων ασφαλισμένων του, το ΤΕΚΑ εξυπηρετεί υποδειγματικά ασφαλισμένους και εργοδότες, προσφέροντας ευρεία γκάμα ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Αριθμεί ήδη πάνω από 170 χιλιάδες ασφαλισμένους και σχεδόν 80 χιλιάδες εργοδότες. Διοικείται, εφαρμόζοντας πρακτικές καλής διακυβέρνησης στα πρότυπα των πιο πετυχημένων ευρωπαϊκών κοινωνικοασφαλιστικών συστημάτων. Η διοίκηση του Ταμείου επελέγη με ανοιχτές διαδικασίες, με ισχυρά εχέγγυα διαφάνειας και αξιοκρατίας, με κριτήριο την καταλληλόλητα και την επαγγελματική εμπειρία.

Συνεπώς, η πορεία υλοποίησης της μεταρρύθμισης κρίνεται ιδιαίτερα ικανοποιητική, καθώς έχουν γίνει πολλά βήματα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και, κυρίως, με τον σωστό τρόπο.

Ερ: Βασικοί στόχοι που έθεσε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων είναι ο εκσυγχρονισμός του Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), η απονομή των εκκρεμών συντάξεων, αλλά και η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Κρίνετε ότι οι παρεμβάσεις, που έγιναν, ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ασφαλισμένων; Πώς προχωράει ο ψηφιακός μετασχηματισμός του φορέα;

Απ: Ο εκσυγχρονισμός του ασφαλιστικού συστήματος ήταν ένα από τα βασικά στοιχήματα του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και, γενικότερα, της κυβέρνησης. Και αυτό γιατί ο ΕΦΚΑ επηρεάζει τις ζωές 6,5 εκατομμυρίων ασφαλισμένων και συνταξιούχων.

Αυτό το οποίο μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι ο ΕΦΚΑ του 2023 δεν έχει καμία σχέση με τον ΕΦΚΑ του 2019. Αναμετρηθήκαμε με μία σειρά χρόνιων και βαθιά ριζωμένων παθογενειών και καταφέραμε, μέσα σε τέσσερα χρόνια, να αλλάξουμε δραστικά τη σχέση των πολιτών με τον ασφαλιστικό τους φορέα.

Παραλάβαμε έναν αργοκίνητο συνταξιοδοτικό μηχανισμό, που απένειμε συντάξεις σε δύο χρόνια και δημιουργήσαμε έναν φορέα που εκδίδει συντάξεις σε 60 ημέρες κατά μέσο όρο. Υλοποιήθηκε νέος μηχανισμός απονομής κύριων συντάξεων, μέσω του οποίου καταφέραμε να ολοκληρωθεί η εκκαθάριση του συνόλου των εκκρεμών συντάξεων των ετών 2016-2021 και να έχει ήδη εκκαθαριστεί άνω του 85% των αιτήσεων του 2022. Ο ΕΦΚΑ εκδίδει πλέον πάνω 1.250 συντάξεις την ημέρα, ενώ, το 2019, δεν ξεπερνούσε τις 500. Παράλληλα, επιταχύνθηκε και η διαδικασία απονομής επικουρικών συντάξεων.

Ο ΕΦΚΑ σήμερα παρέχει 80 ηλεκτρονικές υπηρεσίες, μέσω των οποίων υλοποιούνται μηνιαίως πάνω από 1,2 εκατομμύρια ηλεκτρονικές συναλλαγές και εξυπηρετείται από ένα υπερσύγχρονο τηλεφωνικό κέντρο, που έχει δεχτεί πάνω από 5 εκατομμύρια κλήσεις στους 18 μήνες λειτουργίας του. Ταυτόχρονα, αναβαθμίστηκε σημαντικά η λειτουργία των ΚΕΠΑ.

Με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, συνεχίζουμε με νέα projects εκσυγχρονισμού του φορέα, όπως η δημιουργία ενός νέου λειτουργικού και αποτελεσματικού Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος και η ψηφιοποίηση της ασφαλιστικής ιστορίας, που θα φέρουν τον φορέα ακόμα πιο κοντά στην ψηφιακή εποχή.

Γνωρίζουμε πολύ καλά πως απομένουν να γίνουν πολλές ακόμα παρεμβάσεις, προκειμένου να ανταποκριθεί ο ΕΦΚΑ στο σύνολο του ρόλου του, όμως, με τα αποτελέσματα της δουλειάς μας, έχουμε αποδείξει ότι διαθέτουμε τόσο επιχειρησιακό σχέδιο όσο και την απαιτούμενη ευρηματικότητα, προκειμένου να επιτύχουμε σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό τη διοικητική αναδιοργάνωση, που θέλουμε, με μοχλό την τεχνολογία προς όφελος των πολιτών.

Ερ: Προτίθεστε να προχωρήσετε σε περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών; Σε ποιον βαθμό θεωρείτε ότι μπορεί να συμβάλει προς την κατεύθυνση αυτή η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας;

Απ: Κα Μπάρλα, μεγάλος αριθμός επιστημονικών μελετών δείχνει ότι το υψηλό μη μισθολογικό κόστος εργασίας αποθαρρύνει την αύξηση της απασχόλησης.

Για τον λόγο αυτό, κατά τη διακυβέρνησή μας, προχωρήσαμε σε γενναία μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 4,4 μονάδες, που συνέβαλε στην αύξηση της απασχόλησης και στη μείωση της ανεργίας.

Πλέον, ως χώρα, βρισκόμαστε στη μέση της κατανομής του μη μισθολογικού κόστους εργασίας πανευρωπαϊκά, ενώ προηγουμένως βρισκόμασταν σε μία από τις υψηλότερες θέσεις.

Η προσπάθεια περαιτέρω μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών θα συνεχιστεί και την επόμενη τετραετία, χωρίς όμως να θέτουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας.

Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας συμβάλλει στην καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας και, επομένως, οδηγεί σε αύξηση των πόρων του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για περαιτέρω μείωση του ποσοστού των ασφαλιστικών εισφορών.

Ερ: Με δεδομένο ότι το δημογραφικό πρόβλημα είναι υπαρκτό, υπάρχει περίπτωση στο μέλλον να τεθεί ζήτημα αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης; Είναι το ασφαλιστικό μας σύστημα βιώσιμο;

Απ: Η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών και είναι αποτέλεσμα δύο αιτιών: της μείωσης των γεννήσεων και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής.

Με τον δείκτη γονιμότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη να έχει πέσει πολύ κάτω από τα 2,1 παιδιά ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας (στην Ελλάδα, ο δείκτης αυτός βρίσκεται κοντά στο 1,4), που, κατά τους δημογράφους, αποτελεί τον απαραίτητο αριθμό γεννήσεων για την αναπλήρωση του πληθυσμού και με το προσδόκιμο ζωής να αυξάνει πλέον κατά δύο περίπου έτη ανά δεκαετία, η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού είναι ταχύτατη.

Οι επιπτώσεις της δημογραφικής γήρανσης στα διανεμητικά συνταξιοδοτικά συστήματα, όπου οι συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων πληρώνονται από τις εισφορές των εργαζομένων, είναι προφανείς. Τα συστήματα αυτά δουλεύουν καλά, όταν έχουμε πολλούς εργαζόμενους και λίγους συνταξιούχους. Όταν οι κοινωνίες γερνάνε, αν μείνουν άθικτοι οι κανόνες του συνταξιοδοτικού συστήματος, μεταφέρουμε ένα ασήκωτο βάρος στις νεότερες γενιές.

Αυτός είναι ο λόγος που όλες οι ευρωπαϊκές (κι όχι μόνο) χώρες προσαρμόζονται στα νέα δημογραφικά δεδομένα, για να ελαφρύνουν το βάρος από τις νεότερες γενιές.

Ένα από τα μέτρα που έχουν υιοθετήσει πολλές χώρες είναι ο αυτόματος μηχανισμός αναπροσαρμογής των ορίων ηλικίας στη βάση του προσδόκιμου ζωής. Έναν τέτοιο μηχανισμό έχει νομοθετήσει και η χώρα μας το 2011, όταν το όριο συνταξιοδότησης ήταν τα 65 έτη. Όμως, λόγω του ότι το 2013 το όριο συνταξιοδότησης αυξήθηκε στα 67 έτη, ο μηχανισμός αυτός δεν έχει ακόμα ενεργοποιηθεί και δεν προβλέπεται να ενεργοποιηθεί στο άμεσο μέλλον.

Ως προς το δεύτερο ερώτημά σας, παρά το γεγονός ότι οι μεταβιβάσεις του προϋπολογισμού στο συνταξιοδοτικό σύστημα παραμένουν σημαντικές, οι διαθέσιμες αναλογιστικές μελέτες δείχνουν ότι το ασφαλιστικό μας σύστημα είναι βιώσιμο, ειδικά όσο η οικονομία μας αναπτύσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς.

Ερ: Τέλος, θα ήθελα να σας ρωτήσω κατά πόσο οι αναταράξεις που επικρατούν, το τελευταίο χρονικό διάστημα, στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα θα έχουν αντίκτυπο στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα;

Απ: Μετά την κρίση του 2008, που πυροδοτήθηκε από την κατάρρευση της Lehman Brothers, παρατηρείται μεγάλη νευρικότητα στο διεθνές τραπεζικό σύστημα. Η παγκοσμιοποίηση έχει αυξήσει την αλληλεξάρτηση των τραπεζών, με αποτέλεσμα την ευκολότερη μετάδοση των κρίσεων.

Πρόσφατα, στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα δημιουργήθηκε αναταραχή, η οποία προκλήθηκε από την κατάρρευση της Silicon Valley Bank στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και της Credit Suisse στην Ευρώπη. Τα αίτια της κατάρρευσης αυτών των τραπεζών είναι διαφορετικά, αλλά και στις δύο περιπτώσεις υπήρξε έγκαιρη παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών.

Σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται σήμερα σε ασύγκριτα καλύτερη θέση. Οι ισολογισμοί των τραπεζών έχουν εξυγιανθεί, οι καταθέσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά και έχει αποκατασταθεί η δυνατότητα πρόσβασης των ελληνικών τραπεζών στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου. Επιπλέον, οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών στην Ελλάδα βρίσκονται πολύ πάνω από το ελάχιστο απαιτούμενο όριο. Έτσι, αντίθετα με την προηγούμενη κρίση, οι ελληνικές τράπεζες, αυτή τη φορά, δεν βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα.

Παρόλα αυτά, ο εφησυχασμός είναι κακός σύμβουλος και οι αβεβαιότητες στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι πολλές. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση επαγρυπνεί, σε συνεργασία με τις εποπτικές αρχές, για να διασφαλίσει την αναγκαία σταθερότητα, αν και όπου χρειαστεί.