Διαχείριση αποβλήτων: Προχωράει η δημοπράτηση των μεγάλων έργων υποδομής – Ολοκληρώνονται το 2023

Υπενθυμίζεται πως τον Σεπτέμβριο ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας ανακοίνωσε πως η προχωράει η δημοπράτηση ακόμα τριών μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων σε Πάτρα, Σαντορίνη και Τήνο με προϋπολογισμό 68,5 εκατ. ευρώ, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό των δημοπρασιών σε διάστημα 3ετίας.

Μάλιστα, μαζί με την μονάδα της Κέρκυρας έχουν ολοκληρωθεί οι δημοπρατήσεις συνολικά 26 έργων για τη διαχείριση αποβλήτων σε όλη την Ελλάδα.

«Η δημοπράτηση της μονάδος της Κέρκυρας είναι ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα των δημοπρατήσεων των μεγάλων έργων υποδομής που αφορούν στην επεξεργασία στερεών αποβλήτων στη χώρα μας. Το αμέσως προσεχές διάστημα θα ακολουθήσει η δημοπράτηση και άλλων μονάδων και ο στόχος που έχουμε θέσει, είναι να έχουμε ολοκληρώσει τις δημοπρατήσεις των αναγκαίων για τη χώρα υποδομών σε αυτό τον τομέα μέχρι τις αρχές του 2023», δήλωσε σχετικά ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας.

Παράλληλα, ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, Μανώλης Γραφάκος, δήλωσε πως «οι νέες δημοπρατήσεις που γίνονται, αφορούν μονάδες ανάκτησης και ανακύκλωσης, μονάδες κυκλικής οικονομίας που επιτυγχάνουν τους στόχους του εθνικού μας σχεδιασμού, καθώς και τους στόχους για τη διαχείριση των αποβλήτων που τίθενται από τις ευρωπαϊκές οδηγίες».

Η μονάδα της Κέρκυρας

Το έργο συνολικού προϋπολογισμού 35.6 εκατ. ευρώ, θα εξυπηρετεί τους Δήμους της Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων νησιών, της Βόρειας Κέρκυρας, της Νότιας Κέρκυρας και των Παξών και θα έχει δυναμικότητα 29.518 τόνους/έτος σύμμεικτα υπολειμματικά απόβλητα, 10.000 τόνους/έτος χωριστά συλλεγέντα ανακυκλώσιμα υλικά και 14.197 τόνους/έτος προδιαλεγμένα οργανικά απόβλητα, ενώ πρόκειται να λειτουργήσει σύμφωνα με τις νέες προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πρόκειται για μια μονάδα ανάκτησης και ανακύκλωσης, που θα δέχεται όλα τα ρεύματα αποβλήτων, όπως: ανακυκλώσιμα υλικά, προδιαλεγμένα οργανικά απόβλητα και απόβλητα από τον υπολειμματικό κάδο. Η νέα αυτή μονάδα της Κέρκυρας θα έχει τη δυνατότητα να παράγει και δευτερογενές καύσιμο. Με αυτόν τον τρόπο το ποσοστό ταφής στα εισερχόμενα απόβλητα, αναμένεται να είναι κάτω από το 20,4%.

Νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) 2020 – 2030

Σημειώνεται πως η νέα περιβαλλοντική πολιτική έχει ως στόχο, η διαχείριση των αποβλήτων να μετατραπεί σε βιώσιμη διαχείριση των υλικών, για τη διασφάλιση της προστασίας και αναβάθμισης του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, τη συνετή χρήση των πόρων και τη μετάβαση σε ένα μοντέλο αυτοτροφοδοτούμενης ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων βιώσιμων οικονομικών ευκαιριών και θέσεων εργασίας.

Το νέο ΕΣΔΑ (2020-2030) έχει θέσει φιλόδοξους στόχους συμβατούς με τους στόχους των οδηγιών της Ε.Ε. για τη διαλογή στην πηγή, που είναι και στόχοι των οδηγιών της δέσμης μέτρων για την κυκλική οικονομία, και ιδίως την επίτευξη της αύξησης της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και της ανακύκλωσης των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) τουλάχιστον σε ποσοστό 55% κατά βάρος μέχρι το 2025 και 60% κατά βάρος μέχρι το 2030. Επίσης τίθεται ως στόχος η ελαχιστοποίηση της υγειονομικής ταφής στο 10% των παραγόμενων ΑΣΑ έως το 2030. Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων το ΕΣΔΑ προβλέπει τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων καθώς και τους αρμόδιους φορείς για την υλοποίησή τους, στοχεύοντας ιδίως στην ανάπτυξη της χωριστής συλλογής, όπου μεταξύ των άλλων προβλέπει:

• τη χωριστή συλλογή νέων ρευμάτων αποβλήτων,
• τη διαλογή στην πηγή,
• στην αρχή «Πληρώνω Όσο Πετάω»,
• την ενίσχυση και αναβάθμιση των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ).

Επιπλέον προβλέπονται προγράμματα ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης των πολιτών, η οποία αποτελεί και προϋπόθεση της επιτυχούς εφαρμογής του εθνικού σχεδιασμού, τα οποία σημειωτέον ήδη δρομολογούνται.

Η εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα

Οι δράσεις του έργου που θα υλοποιηθούν έως το 2027 συνοψίζονται παρακάτω:

• Εφαρμογή σε πέντε νησιωτικούς και ένα ορεινό δήμο (Δ. Πάρου, Αντιπάρου, Θήρας, Τήνου, Αλοννήσου και Ναυπακτίας) συστημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων που θα εφαρμόσουν στην πράξη την ιεράρχηση αποβλήτων και τη νέα νομοθετική δέσμη μέτρων για τα απόβλητα στη βάση των αρχών της κυκλικής οικονομίας.
• Δημιουργία Ολοκληρωμένων Πράσινων Σημείων σε δύο αστικούς δήμους (Δ. Αθηναίων και Θεσσαλονίκης), μετεξελίσσοντας τα Πράσινα Σημεία από κέντρα χωριστής συλλογής αστικών αποβλήτων και σε κέντρα επαναχρησιμοποίησης υλικών (έπιπλα, ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός, ρούχα, βιβλία, παιχνίδια, κλπ).
• Εφαρμογή σε πλήρη κλίμακα δικτύων συλλογής και διαχείρισης επικίνδυνων οικιακών αποβλήτων σε μία περιφέρεια (Δυτ. Μακεδονίας) κι έναν αστικό δήμο (Δ. Αθηναίων), που θα αποτελέσουν πιλότους για την ανάπτυξη ανάλογων δικτύων στην ελληνική επικράτεια.
• Εφαρμογή του οικονομικού εργαλείου Πληρώνω-Όσο-Πετάω (ΠΟΠ) σε έναν αστικό δήμο (Δ. Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης), εφαρμόζοντας για πρώτη φορά στην πράξη ένα αποτελεσματικό σύστημα χρέωσης των δημοτών που προάγει τη μείωση της παραγωγής αποβλήτων και την ενίσχυση της ανακύκλωσης, προωθώντας παράλληλα την άμεση εφαρμογή σε άλλους δήμους της χώρας.
• Κατάρτιση του ειδικού προγράμματος για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων, παρακολούθηση της παραγωγής αποβλήτων τροφίμων σε εθνικό επίπεδο, ανάληψη δράσεων επίδειξης βέλτιστων πρακτικών μείωσης αποβλήτων τροφίμων, ανάπτυξη πλατφόρμας για την παρακολούθηση και διαχείριση της δωρεάς τροφίμων και δημιουργία φόρουμ για την προώθηση δράσεων πρόληψης και ιδιαίτερα εθελοντικών συμφωνιών.
• Ανάπτυξη τοπικών / περιφερειακών συμμαχιών για την κυκλική διαχείριση των αποβλήτων του τομέα αγροδιατροφής, καταγράφοντας την υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης, αναπτύσσοντας κατάλληλη μεθοδολογία για την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων και εκδίδοντας οδηγό για την εφαρμογή της κυκλικής διαχείρισής τους.
• Ανάπτυξη τεχνικών προδιαγραφών για την κυκλική οικονομία στα χρηματοοικονομικά εργαλεία, και ενσωμάτωση δεικτών μέτρησης της κυκλικής οικονομίας.
• Ανάπτυξη εθνικών δεικτών που θα αποτυπώνουν τα κύρια στοιχεία της κυκλικής οικονομίας της χώρας, έχοντας ως βάση αναφοράς το πλαίσιο παρακολούθησης που έχει διαμορφωθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, και δημιουργία παρατηρητηρίου κυκλικής οικονομίας με το οποίο θα παρακολουθείται σε συνεχή βάση η πορεία εξέλιξης της μετάβασης της χώρας στην κυκλική οικονομία.
• Ανάπτυξη προτύπων για τα δευτερογενή υλικά με σκοπό την υποστήριξη της επανεισαγωγής τους στην οικονομία με τη μορφή νέων πρώτων υλών και δημιουργία εθνικού διαδικτυακού αποθετηρίου για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε θέματα που άπτονται της κυκλικής οικονομίας.
• Οικοδόμηση δυναμικού και ευαισθητοποίηση φορέων και κοινού, κυρίως μέσω σεμιναρίων ειδικής θεματολογίας και εξ αποστάσεως κατάρτισης των ενδιαφερόμενων μερών, δημιουργίας Βιωματικού Πάρκου Ανακύκλωσης – Επιδιόρθωσης – Επαναχρησιμοποίησης και περιφερειακών και τοπικών εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης.