Το «καυτό καλοκαίρι» των αγορών: Επιτόκια, bear market και στο βάθος ύφεση

Με τις απώλειες από την αρχή του χρόνου να ξεπερνούν το 20% στις ΗΠΑ και να φτάνουν το 19,5% στη Γερμανία, οι διεθνείς αγορές κατέγραψαν το χειρότερο εξάμηνο εδώ και πολλές δεκαετίες.

Η «τέλεια καταιγίδα» που προκάλεσε ο πληθωρισμός, η εκτίναξη των τιμών της ενέργειας αλλά και η άνοδος των επιτοκίων κατακρήμνισε τις αγορές. Αντίστοιχη -αν και λιγότερο κακή- ήταν η εικόνα και στην Ελλάδα, με το Γενικό Δείκτη όχι μόνο να χάνει τα κέρδη του πρώτου διμήνου αλλά και να κλείνει το εξάμηνο με απώλειες άνω του 9% από την αρχή του έτους.

Αναλυτικά, ο παγκόσμιος δείκτης MSCI, ο οποίος καταγράφει την πορεία των χρηματιστηριακών αγορών εμφάνισε τις υψηλότερες απώλειές του από το 1990, δηλαδή τη χρονιά την οποία δημιουργήθηκε.

Ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, το πρώτο εξάμηνο ήταν το χειρότερο από το 1970 ξυπνώντας μνήμες από την εφιαλτική δεκαετία του ΄70. Από την αρχή του 2022, που χαρακτηρίστηκε από υψηλό πληθωρισμό, εκτίναξη των τιμών των καυσίμων και μεγάλες απώλειες στο πραγματικό εισόδημα. Ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones κατέγραψε απώλειες 15,31%, ο τεχνολογικός Nasdaq «βυθίστηκε» 29,51%, καταγράφοντας τη χειρότερη επίδοση σε ένα εξάμηνο στην ιστορία του, ενώ ο S&P 500 έχασε 20,52%.

Πλέον, η “bear market”, δηλαδή η πτώση των μετοχών άνω του 20% από τα υψηλά είναι πραγματικότητα, γεγονός που αλλάζει ολόκληρη τη θεώρηση για το μέλλον των αγορών.

Αντίστοιχα, στην Ευρώπη, οι απώλειες για τον γερμανικό DAX στο πρώτο εξάμηνο του έτους να έφτασαν το 19,5% ενώ στην Ελλάδα συνολικά από την αρχή του έτους η πτώση ξεπέρασε το 9%.

Πληθωρισμός, επιτόκια και φόβοι για ύφεση

Τα παραπάνω δεδομένα μόνο αισιοδοξία δεν προκαλούν αναφορικά με το δεύτερο εξάμηνο του 2022, καθώς τα γενεσιουργά αίτια της πτώσης όχι μόνο παραπέμπουν αλλά και ενισχύοντας, φουντώνοντας τους φόβους για περαιτέρω βουτιά στις αγορές.
Ο πληθωρισμός παγκοσμίως συνεχίζει να καλπάζει, με τις τιμές των καυσίμων να παραμένουν υψηλά, δίχως να δείχνουν σημάδια αποκλιμάκωσης. Μάλιστα, ειδικά στην Ευρώπη, ο φόβος ότι η Ρωσία θα κλείσει πλήρως τις κάνουλες του φυσικού αερίου το χειμώνα διατηρεί το κόστος της ενέργειας σε δυσθεώρητα ύψη. Αποτέλεσμα είναι ο πληθωρισμός να σπάει κάθε ρεκόρ. Ενδεικτικό είναι πως σύμφωνα με τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις της Eurostat ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ελλάδα εκτινάχθηκε στο 12% τον Ιούνιο, έναντι 10,5% το Μάιο. Την ίδια ώρα, στην Ευρωζώνη, οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 8,6% σε ετήσια βάση από 8,1% το Μάιο.

Η εκτίναξη του πληθωρισμού οδήγησε σε αλλαγή πλεύσης από την πλευρά των Κεντρικών Τραπεζών, οι οποίες έχουν ήδη ξεκινήσει το ντόμινο ανόδου για τα επιτόκια. Μάλιστα, η εκτίμηση των αναλυτών είναι πως κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, η άνοδος στο κόστος του χρήματος όχι μόνο δεν θα σταματήσει, αλλά αντίστοιχα θα ενταθεί, σε μια προσπάθεια να τιθασευτεί το «τέρας» του πληθωρισμού.
Εντούτοις, όπως φοβούνται πλέον οι περισσότεροι αναλυτές, το εκρηκτικό αυτό μείγμα θα φέρει τις διεθνείς οικονομίας σε ύφεση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις αγορές.

Ενδεικτικό είναι πως ο ένας μετά τον άλλο χαμηλώνουν τον πήχη της ανάπτυξης, γεγονός που με τη σειρά του αποτιμάται και στις τιμές των μετοχών, προεξοφλώντας τις αρνητικές εξελίξεις.

Ενδεικτικές είναι οι προβλέψεις της Moody’s, η οποία και η οποία και υποβάθμισε τις προβλέψεις της για την οικονομική ανάπτυξη μεταξύ των 20 πιο ανεπτυγμένων χωρών του κόσμου στο 3,1% για φέτος και στο 2,9% για το 2023, σε σύγκριση με τις προβλέψεις του Μαρτίου για ανάπτυξη 3,6% και 3,0%, αντίστοιχα, και του περασμένου Νοεμβρίου για 4,4% και 3,2%.

Αντίστοιχα, η Deutsche Bank αναφέρει πως «είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς το πόσο άσχημες ήταν οι επιδόσεις των αγορών τους τελευταίους μήνες, με τις αποδόσεις του δεύτερου τριμήνου να ακολουθούν σε μεγάλο βαθμό τα βήματα του πρώτου τριμήνου».

Αλλά και η Goldman Sachs διατηρεί την ουδέτερη στάση αναφορικά με τις μετοχές για τους επόμενους τρεις μήνες καθώς εκτιμά ότι η μεταβλητότητα θα παραμείνει υψηλή λόγω του αρνητικού μείγματος του υψηλότερου κινδύνου ύφεσης, σταθερού πληθωρισμού και αύξησης των επιτοκίων.

Με άλλα λόγια, το δεύτερο εξάμηνο του έτους αναμένεται «καυτό», με μια σειρά από αστάθμητους παράγοντες που φέρνουν την αβεβαιότητα στα ύψη και τους επενδυτές να προετοιμάζονται για τα χειρότερα.