Μεγάλη επικράτηση του «ναι» στο δημοψήφισμα - Οι Καταλανοί κηρύττουν την ανεξαρτησία

Πλαισιωμένος από τα μέλη της κυβέρνησής του, ο πρόεδρος της Καταλονίας, δήλωσε το βράδυ της Κυριακής: «αυτή την ημέρα ελπίδας και δεινών, οι πολίτες της Καταλονίας κερδίσαμε το δικαίωμα να αποκτήσουμε ένα ανεξάρτητο κράτος που θα πάρει τη μορφή μιας Δημοκρατίας».

Ο ίδιος τόνισε ότι η κυβέρνησή του θα επιδώσει τις προσεχείς ημέρες τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στο κοινοβούλιο της Καταλονίας, προκειμένου αυτό «να μπορέσει να ενεργήσει βάσει του νόμου με τον οποίο οργανώθηκε το δημοψήφισμα». «Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί πλέον να κοιτάζει αλλού», συνέχισε ο Πουτζντεμόν, προτρέποντας τις Βρυξέλλες να επέμβουν στη διένεξη.

REUTERS/Susana Vera

«Είμαστε ευρωπαίοι πολίτες και υφιστάμεθα επιθέσεις εναντίον των δικαιωμάτων και των ελευθεριών (μας)», εξήγησε.

Σε μια συνέντευξη που παραχώρησε το Σάββατο στο Γαλλικό Πρακτορείο, ο Κάρλες Πουτζντεμόν είχε υπογραμμίσει ότι σε περίπτωση νίκης του «ναι» θα ανακηρύξει την ανεξαρτησία της Καταλονίας, μιας περιοχής στρατηγικής σημασίας στην καρδιά της Ευρώπης, που συνεισφέρει το 19% του ισπανικού ΑΕΠ.

Από τις αρχές του Σεπτεμβρίου, ο Πουτζντεμόν και όλα τα μέλη της καταλανικής κυβέρνησης βρέθηκαν στο στόχαστρο μιας ποινικής έρευνας για «απείθεια, κακοδιοίκηση και διασπάθιση δημοσίων κεφαλαίων», η οποία συνδέεται με την οργάνωση του δημοψηφίσματος.

Για τον Μαριάνο Ραχόι, ο Πουτζντεμόν και η κυβέρνησή του είναι «οι μόνοι υπεύθυνοι» για όσα εκτυλίχθηκαν στην περιοχή και θα πρέπει να λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη.

Ραχόι: Δεν έγινε κανένα δημοψήφισμα

«Σήμερα δεν έγινε δημοψήφισμα για την αυτοδιάθεση στην Καταλονία. Το κράτος δικαίου παραμένει σε ισχύ με όλη τη δύναμή του», δήλωσε το βράδυ της Κυριακής ο επικεφαλής της συντηρητικής κυβέρνησης της Ισπανίας Μαριάνο Ραχόι σε τηλεοπτικό του διάγγελμα, στο τέλος μιας μέρας που σημαδεύτηκε από τεράστια ένταση.

Τη νύχτα της Κυριακής προς Δευτέρα ο εκπρόσωπος της καταλανικής κυβέρνησης Ζόρντι Τουρούλ ανακοίνωσε από την πλευρά του τη νίκη του «ναι», με ποσοστό «90%». Κατά τον ίδιο, πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι -από τους συνολικά 7,5 εκατομμύρια Καταλανούς- υποστήριξαν ότι η Καταλονία πρέπει να γίνει «ανεξάρτητο κράτος με τη μορφή της Δημοκρατίας», επί του συνόλου των 2,26 εκατομμυρίων ψηφοφόρων.

Το «όχι» έλαβε το 7,8% των ψήφων (176.000) στη διαδικασία, από την οποία απείχαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης στους αυτονομιστές.

Η ανακοίνωση έγινε δεκτή με ζητωκραυγές στο κέντρο της Βαρκελώνης, όπου είχαν συγκεντρωθεί αρκετές χιλιάδες αυτονομιστές.

Σύμφωνα με τον Τουρούλ, το ποσοστό της συμμετοχής ανήλθε στο 42,3%: ένα επίπεδο που ο πρόεδρος της Καταλονίας Κάρλες Πουτζντεμόν χαρακτηρίζει αποδεκτό, καθώς όπως διαβεβαιώνει αυτό ήταν το ποσοστό της συμμετοχής των Ισπανών στο δημοψήφισμα για το ευρωπαϊκό Σύνταγμα.

Ωστόσο, η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος δεν συνοδεύτηκε από καμιά από τις εγγυήσεις που εξασφαλίζουν την αξιοπιστία των εκλογικών διαδικασιών, αφού το ισπανικό κράτος έβαλε στο στόχαστρο όλες τις υποδομές που θα επέτρεπαν μια ορθή διαδικασία. Δεν υπήρξε ανεξάρτητη εκλογική επιτροπή που να επέβλεψε τη διαδικασία, οι εκλογικοί κατάλογοι δεν ήταν διαφανείς, η ψηφοφορία δεν ήταν μυστική κ.ο.κ.

Ο «νόμος του δημοψηφίσματος» που είχαν εγκρίνει οι αυτονομιστές για την οργάνωση της ψηφοφορίας προβλέπει ότι μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, η κυβέρνηση θα ανακηρύξει την ανεξαρτησία και θα αρχίσει μια φάση διαπραγματεύσεων.

Πρωτοφανής βία στον «αγώνα» για την ανεξαρτησία

Υπό κλίμα πρωτοφανούς βίας διεξήχθη την Κυριακή το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, που η κεντρική κυβέρνηση της Ισπανίας έχει χαρακτηρίσει αντισυνταγματικό. Η ήρεμη αρχή της ημέρας δεν προμήνυε τις «αιματηρές» εικόνες που θα ακολουθούσαν μετά το άνοιγμα των εκλογικών κέντρων. Οι αστυνομικές δυνάμεις στην προσπάθεια τους να εμποδίσουν τους πολίτες να ψηφίσουν έκαναν, μεταξύ άλλων, χρήση πλαστικών σφαιρών, ενώ από τα επεισόδια που ξέσπασαν τραυματίστηκαν εκατοντάδες άτομα.

(REUTERS/Sergio Perez)

(REUTERS/Juan Medina)

Η ήρεμη αρχή εξελίχθηκε σε... εφιάτλη

Την εορταστική ατμόσφαιρα η οποία επικρατούσε νωρίς το πρωί μεταξύ των πολιτών στην Καταλονία, που σχημάτιζαν γραμμές για να ψηφίσουν μπροστά από τα εκλογικά τμήματα, διαδέχθηκαν σκηνές βίας, μόλις ξεκίνησε η διαδικασία της ψηφοφορίας.

Πηγή:REUTERS/Yves Herman

Οι δρόμοι έξω από τα εκλογικά κέντρα, ειδικά στη Βαρκελώνη, θύμιζαν εμπόλεμη ζώνη, με τις συγκρούσεις μεταξύ αστυνομικών και πολιτών που ήθελαν να ασκήσουν το δικαίωμα της ψήφου να είναι αιματηρές, με τις ειδικές δυνάμεις να κάνουν και χρήση πλαστικών σφαιρών.

Πηγή:REUTERS/David Gonzalez

Από τις συγκρούσεις τραυματίστηκαν 761 άνθρωποι, σύμφωνα με πληροφορίες της περιφερειακής κυβέρνησης. Δύο εκ των τραυματιών νοσηλεύονται σε σοβαρή κατάσταση. Ένας άνδρας υπέστη έμφραγμα στη διάρκεια επέμβασης της αστυνομίας στη Λερίντα, περίπου 150 χλμ. δυτικά της Βαρκελώνης, ενώ ακόμη ένα άτομο είχε τραυματιστεί στο μάτι.

Το υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε από την πλευρά του πως έχουν τραυματισθεί εννέα αστυνομικοί και τρεις πολιτοφύλακες.

Δεν έλειψαν και οι προσαγωγές, τρεις στον αριθμό, μεταξύ των οποίων κι ένα ανήλικο κορίτσι.

Πρωτοφανής βία

Οι εικόνες της αστυνομικής βιαιότητας που έκαναν τον γύρο του κόσμου, τόσο από διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα, όσο και στα social media, σοκάρουν. Αστυνομικοί έκαναν εφόδους στα εκλογικά κέντρα για να κατάσχουν κάλπες και εκλογικό υλικό, μη διστάζοντας να χτυπήσουν ακόμη και ηλικιωμένους που βρίσκονταν μπροστά τους.

Ηπιότερη ήταν η στάση που κράτησαν οι τοπικές αστυνομικές δυνάμεις, που δεν άσκησαν βία έναντι των ψηφοφόρων, παρότι είχαν λάβει τις ίδες εντολές με τους συναδέλφους τους που εστάλησαν από την Μαδρίτη για να ενισχύσουν τις προσπάθειες καταστολής. Δικαστήρια της Καταλονίας προσέφυγαν κατά αυτών των δυνάμεων ασφαλείας, κατηγορώντας τους για αδράνεια και αποτυχία να κλείσουν εκλογικά τμήματα.

Οι κάλπες άνοιξαν λίγο μετά τις 10 ώρα Ελλάδος, με την παρουσία της αστυνομίας να είναι κάτι περισσότερο από έντονη. Λίγο μετά το άνοιγμα των εκλογικών κέντρων στην Καταλονία αστυνομικοί απέκλεισαν το αθλητικό κέντρο της Ζιρόνα όπου επρόκειτο να ψηφίσει ο πρόεδρος της Καταλονίας Κάρλες Πουτζεμόντ προκειμένου να απομακρύνουν το συγκεντρωμένο πλήθος. Στη συνέχεια εισέβαλαν στον χώρο για να κατασχέσουν ψηφοδέλτια και κάλπες.

Δεκάδες μέλη των δυνάμεων αντιμετώπισης ταραχών της ισπανικής αστυνομίας άρχισαν να σπρώχνουν με τις ασπίδες τους τους ανθρώπους που ήταν συγκεντρωμένοι έξω από το εκλογικό κέντρο της Βαρκελώνης, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος.

Ηλικιωμένοι άνθρωποι, νέοι, μητέρες με παιδιά σπρώχτηκαν και τραυματίστηκαν από τους αστυνομικούς οι οποίοι έσπασαν με βαριοπούλες τις πόρτες των εκλογικών κέντρων για να σταματήσουν τη διαδικασία.

Σύμφωνα με μαρτυρίες ένας αστυνομικός κλώτσησε μία νεαρή κοπέλα, ενώ ένας άλλος έκλεισε το στόμα σε έναν νεαρό ο οποίος φώναζε «Είμαστε ειρηνικοί άνθρωποι» και «Δεν φοβόμαστε», μαζί με τους άλλους συγκεντρωμένους.

Πηγή:REUTERS/Albert Gea

Οι υπέρμαχοι της ανεξαρτησίας σε πολλές περιπτώσεις έστησαν και αυτοσχέδια οδοφράγματα, επιχειρώντας να αποτρέψουν την εισβολή των αστυνομικών δυνάμεων στα εκλογικά κέντρα.

Παρά την έκκληση της δημάρχου της Βαρκελώνης Άντα Κολάου να σταματήσει η χρήση βίας από τις αστυνομικές δυνάμεις κατά των πολιτών που ήθελαν να ψηφίσουν, τίποτα δεν άλλαξε, με την δήμαρχο να καλεί σε παραίτηση τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι, την ίδια ώρα που ο πρόεδρος της επαρχίας της Καταλονίας, Κάρλες Πουτζεμόντ έκανε λόγο για «αδικαιολόγητη χρήση βίας» από τις αστυνομικές δυνάμεις προσθέτοντας ότι «δημιουργείται μία απαίσια εικόνα για την Ισπανία».

Πηγή:Xavier Lesan via REUTERS

Η Μαδρίτη δικαιολόγησε την στάση της αστυνομίας

Από την πλευρά της η ισπανική κυβέρνηση δικαιολόγησε την στάση των αστυνομικών δυνάμεων, με τον υπουργό Εσωτερικών, Χουάν Ιγνάθιο Θόιδο να χαρακτηρίζει την αντίδραση των υπηρεσιών ασφαλείας και της αστυνομίας ως «ανάλογη των περιστάσεων και επαγγελματική», δείχνοντας μάλιστα ως υπεύθυνο για ό,τι συνέβη στην Καταλονία τον Κάρλες Πουτζεμόντ.

Θέση πήρε και το Εργατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE), το μεγαλύτερο της αντιπολίτευσης. «Η ανευθυνότητα των μεν και των δε μας οδήγησε μέχρι εδώ», δήλωσε ο επικεφαλής των καταλανών σοσιαλιστών Μικέλ Ιθέτα. Κάλεσε σε διάλογο και ζήτησε από την κυβέρνηση να σταματήσει «τις απόπειρες να εμποδίσει με τη βία μια κινητοποίηση πολιτών σε μια παρωδία ψηφοφορίας».

Ο εκπρόσωπος του Λαϊκού Κόμματος Φερνάντο Μαρτίνεθ-Μαΐγιο απάντησε, όπως και η κυβέρνηση, πως ο καταλανός πρόεδρος και η ομάδα του είναι «οι μόνοι υπεύθυνοι γι' αυτό που συνέβη σήμερα στην Καταλονία».

(REUTERS/Juan Medina)

Αντιδράσεις εντός και εκτός συνόρων

Εκπρόσωπος Τύπου της Καταλανικής περιφέρειας διαμήνυσε πως η Μαδρίτη θα λογοδοτήσει στα διεθνή δικαστήρια για την πρωταφανή άσκηση βίας. Ο Ζόρντι Τουρούλ επεσήμανε πως «το ισπανικό κράτος έχει εκτεθεί πολύ και στο τέλος θα λογοδοτήσει στα διεθνή δικαστήρια», ενώ εκτίμησε πως ο αριθμός των ψήφων θα είναι ιδιαίτερα υψηλός.

Από την πλευρά του ο Πάμπλο Ιγκλέσιας κατηγόρησε την ισπανική κυβέρνηση και την αστυνομία, για την άσκηση βίας κατά των πολιτών της Καταλονίας, τονίζοντας ότι ο ίδιος, αποκηρύσσει το σημερινό έγκλημα κατά της δημοκρατίας.

Αναφερόμενος στην αστυνομική βία κατά των πολιτών εξέφρασε τον αποτροπιασμό του για τα όσα γίνονται σε βάρος της δημοκρατίας. «Γριές γυναίκες σύρθηκαν. Διεφθαρμένο, υποκριτικό κι ανώφελο», έγραψε ο ίδιος σε ανάρτησή του στο Twitter.

Αργότερα, προχώρησε σε νέα ανάρτηση μαζί με φωτογραφίες από την άσκηση της αστυνομικής βίας, για ν’ αναρωτηθεί: «Αυτή είναι η νίκη σας;»

«Ξεπέρασε όλα τα όρια», «είναι ένας δειλός και δεν βρίσκεται στο ύψος της ευθύνης του (...) Κατά συνέπεια ο Μαριάνο Ραχόι οφείλει να παραιτηθεί», δήλωσε στους δημοσιογράφους η δήμαρχος της Βαρκελώνης, η οποία είναι αντίθετη στην ανεξαρτησία της Καταλονίας.

Πολλές ήταν και οι αντιδράσεις εκτός συνόρων. Ο υπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας εξέφρασε την ανησυχία του για την βία, δηλώνοντας όμως παράλληλα πως το δημοψήφισμα ήταν αντισυνταγματικό. «Προφανώς μας ανησυχεί κάθε βία, όμως είναι σαφές πως το δημοψήφισμα, όπως το καταλαβαίνω, δεν είναι συνταγματικό, έτσι είναι ανάγκη να υπάρξει κάποια ισορροπία», «Ελπίζουμε ότι τα πράγματα θα ηρεμήσουν», είπε ο Μπόρις Τζόνσον.

«Η βία δεν μπορεί ποτέ να είναι η απάντηση! Καταδικάζουμε όλες τις μορφές βίας και επαναλαμβάνουμε την έκκλησή μας για πολιτικό διάλογο», έγραψε στο Twitter ο πρωθυπουργός του Βελγίου Σαρλ Μισέλ.

Το ποδόσφαιρο στη... μάχη της ανεξαρτησίας

Οι ταραχές στην Καταλονία επηρέασαν και το ισπανικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, με τον αγώνα της Μπαρτσελόνα με την Λας Πάλμας στο Καμπ Νου να διεξάγεται τελικά κεκλεισμένων των θυρών έπειτα από ένα θρίλερ σχετικά με την τύχη του.

Πηγή:REUTERS/Albert Gea