Εαρινή ισημερία και υπερπανσέληνος: Το σπάνιο φαινόμενο που δεν θα ξαναδούμε έως το 2144

Newsroom

Πέμπτη, 21 Μαρτίου 2019 08:47

Εαρινή ισημερία και υπερπανσέληνος: Το σπάνιο φαινόμενο που δεν θα ξαναδούμε έως το 2144 — Eurokinissi-ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Θεαματικά «μπήκε» η φετινή άνοιξη χάρη σε μια σύμπτωση, καθώς η εαρινή ισημερία, τα μεσάνυχτα της Τετάρτης, σχεδόν συνέπεσε με την τρίτη και τελευταία υπερ-σελήνη ή υπερπανσέληνο του φετινού έτους, που συνέβη λίγο αργότερα το ίδιο βράδυ (στις 03:43 ώρα Ελλάδας της Πέμπτης).

Είναι σπάνιο να συμπίπτουν σχεδόν η αρχή της άνοιξης και η υπερπανσέληνος. Εκτιμάται ότι την προηγούμενη φορά που είχε συμβεί κάτι τέτοιο, ήταν το 1905, ενώ δεν αναμένεται να ξανασυμβεί έως το 2144, σύμφωνα με τη Guardian.

Με την εαρινή ισημερία ξεκίνησε και επίσημα η άνοιξη του 2019 στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο, στο οποίο ανήκει και η χώρα μας. Αντίστροφα, στο νότιο ημισφαίριο ξεκίνησε το φθινόπωρο. Από εδώ και πέρα, η μέρα θα μεγαλώνει συνεχώς σε βάρος της νύχτας έως το θερινό ηλιοστάσιο, ενώ το αντίστροφο θα συμβαίνει στο νότιο ημισφαίριο.

Οι ισημερίες -η εαρινή και η φθινοπωρινή- καθορίζουν την έναρξη της άνοιξης και του φθινοπώρου, ενώ τα ηλιοστάσια -το θερινό και το χειμερινό- προσδιορίζουν την έναρξη του καλοκαιριού και του χειμώνα αντίστοιχα. Για μια ακόμη χρονιά φέτος θα συνεχιστεί η ανεπαίσθητη συρρίκνωση της διάρκειας της άνοιξης, η οποία θα είναι πιο σύντομη κατά σχεδόν ένα λεπτό της ώρας σε σχέση με πέρυσι. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, η άνοιξη μικραίνει στο βόρειο ημισφαίριο και ό,τι χάνει, το κερδίζει σε διάρκεια το καλοκαίρι.

Η διάρκεια της άνοιξης μειώνεται περίπου ένα λεπτό της ώρας κάθε χρόνο, ενώ ο χειμώνας μειώνεται σχεδόν κατά μισό λεπτό ετησίως. Αντίστροφα, η διάρκεια του καλοκαιριού μεγαλώνει με ετήσιο ρυθμό ενός λεπτού (που χάνει η άνοιξη), ενώ του φθινοπώρου αυξάνει κατά μισό λεπτό (που χάνει ο χειμώνας). Έτσι, όσο περνάνε τα χρόνια, το καλοκαίρι μεγαλώνει σε βάρος της άνοιξης και το φθινόπωρο σε βάρος του χειμώνα.

Από την άλλη, ενώ από αστρονομική άποψη η άνοιξη αρχίζει με την εαρινή ισημερία, στην πραγματικότητα -όπως έχουν διαπιστώσει οι επιστήμονες που μελετούν το περιβάλλον- εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η φύση εισέρχεται όλο και πιο πρόωρα στον ανοιξιάτικο κύκλο της. Η εποχή της άνοιξης έρχεται όλο και πιο νωρίς στον πλανήτη μας και πουθενά δεν είναι αυτό τόσο αισθητό, όσο στο Βόρειο Πόλο και γενικότερα στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη.

Όσον αφορά την Υπέρ-Σελήνη ή υπερπανσέληνο, συμβαίνει όταν υπάρχει πανσέληνος και ταυτόχρονα η τροχιά του φεγγαριού το φέρνει πιο κοντά στη Γη (περίγειο), με αποτέλεσμα ο δορυφόρος του πλανήτη μας να φαίνεται μεγαλύτερος και πιο φωτεινός από ό,τι συνήθως. Φέτος είχαν προηγηθεί άλλες δύο υπερπανσέληνοι στις 21 Ιανουαρίου και 19 Φεβρουαρίου

Η Σελήνη ακολουθεί μια ελλειπτική τροχιά και η απόσταση της από τον πλανήτη μας δεν είναι σταθερή. Η μέση απόσταση Γης-Σελήνης είναι περίπου 384.400 χιλιόμετρα, αλλά αυξάνεται κατά 5% περίπου στο απόγειο και μειώνεται κατά 5% στο περίγειο. Ο όρος Υπέρ-Σελήνη ή σούπερ-Σελήνη δεν είναι επιστημονικός, αλλά μάλλον δημιουργήθηκε από αστρολόγους.