ΚΕΘΕΑ: Η οικονομική κρίση άλλαξε το τοπίο των εξαρτήσεων στην Ελλάδα
Όλο και πιο ανομοιογενές γίνεται τα τελευταία χρόνια το σύνολο των εξαρτημένων ανθρώπων που λαμβάνει θεραπεία από το ΚΕΘΕΑ, γεγονός που δείχνει ότι το τοπίο των εξαρτήσεων σταδιακά αλλάζει στη χώρα μας σε σχέση με την περίοδο πριν από την οικονομική κρίση. Η διαφοροποίηση είναι και ηλικιακή και στο μέσο της εξάρτησης, με τον τζόγο, το αλκοόλ και την κάνναβη να απασχολούν όλο και περισσότερο τις υπηρεσίες του Κέντρου.
Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία που παρουσίασε το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) τη Δευτέρα (25/06/2018), σήμερα οι άνθρωποι που συμμετέχουν στα προγράμματα απεξάρτησης από τα ναρκωτικά είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία, με περισσότερα χρόνια συστηματικής χρήσης και μεγαλύτερες επιβαρύνσεις: προβλήματα σωματικής υγείας, κατάθλιψη, εμπλοκή με τον νόμο. Κύρια ουσία χρήσης παραμένει η ηρωίνη και τα οπιοειδή, με επικρατέστερους τρόπους χρήσης την εισπνοή από τη μύτη και το κάπνισμα. Πιο συγκεκριμένα, αυξάνεται ο αριθμός των εξυπηρετουμένων που ανήκουν στον γηράσκοντα πληθυσμό των χρηστών, κυρίως ενέσιμης ηρωίνης και οπιοειδών, οι οποίοι είναι 40 ετών και άνω με μακρά πορεία στη χρήση, έντονα προβλήματα υγείας και κοινωνικού αποκλεισμού, και αυξημένες ανάγκες φροντίδας.
Παράλληλα, όμως, υπερδιπλασιασμό παρουσιάζει την τελευταία δεκαετία το ποσοστό των ατόμων που αναφέρουν ως κύρια ουσία χρήσης την κάνναβη. Από 14% το 2006, έφτασε στο 35% το 2017. Τα άτομα τα οποία προσέρχονται στα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ ζητώντας βοήθεια για την αντιμετώπιση της χρήσης κάνναβης είναι κυρίως νεαροί ενήλικες, ο αριθμός των οποίων βαίνει αυξανόμενος.
Επίσης, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζητούν από το ΚΕΘΕΑ υποστήριξη για την εξάρτηση από το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια και ο οργανισμός αναπτύσσει σταδιακά υπηρεσίες τέτοιου είδους σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Το 2017, το ΚΕΘΕΑ προσέφερε 14.588 θέσεις θεραπείας. Πιο αναλυτικά:
- 5.080 θέσεις αφορούσαν προγράμματα για την εξάρτηση από τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια στην κοινωνία,
- 1.690 θέσεις αφορούσαν κρατουμένους και αποφυλακισμένους στα προγράμματα με άξονα το σύστημα απονομής ποινικής δικαιοσύνης,
- 1.980 άνεργοι και περιθωριοποιημένοι χρήστες στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας υποστηρίχτηκαν από τα προγράμματα άμεσης πρόσβασης και προσέγγισης χρηστών στον δρόμο,
- 5.838 συγγενείς και σημαντικά πρόσωπα συμμετείχαν στα προγράμματα οικογενειακής υποστήριξης.
Οι εκπρόσωποι του ΚΕΘΕΑ μίλησαν επίσης για τις αυξανόμενες ανάγκες που διαπιστώνουν πανελλαδικά σε ό,τι αφορά την ενημέρωση, την πρόληψη και την έγκαιρη παρέμβαση σε θέματα εξαρτήσεων. Μέσα στο έτος, 19.498 άτομα συμμετείχαν στα προγράμματα ενημέρωσης και πρόληψης του ΚΕΘΕΑ, στις τοπικές κοινωνίες, σχολεία, ΑΕΙ, δομές κοινωνικής φροντίδας και παιδικής προστασίας, χώρους εργασίας κ.α.
Τέλος, οι εκπρόσωποι του ΚΕΘΕΑ υπογράμμισαν ότι οι πάγιες και νέες ανάγκες στον τομέα της απεξάρτησης και γενικότερα της υγείας χρειάζεται να καλύπτονται με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και τη δημιουργία υπηρεσιών χωρίς ημερομηνία λήξης, και όχι μέσα από πρόσκαιρες λύσεις, χωρίς προοπτική, όπως οι βραχύχρονες προσλήψεις και τα προγράμματα ΕΣΠΑ. Δυσκολίες υπάρχουν επίσης λόγω των καθυστερήσεων των γραφειοκρατικών διαδικασιών και της έλλειψης εθνικής στρατηγικής και σχεδιασμού.