Καταλονία ώρα μηδέν, με φόντο το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας

Μάλιστα πολλοί από αυτούς κατασκήνωσαν έξω από σχολεία στην διάρκεια της νύχτας, προκειμένου να εμποδίσουν την τοπική αστυνομία να προχωρήσει στην εκκένωση και το κλείσιμο των σχολείων που θα λειτουργήσουν ως εκλογικά κέντρα. Σύμφωνα με την ισπανική κυβέρνηση 163 σχολεία που θα είναι εκλογικά τμήματα έχουν καταληφθεί από οικογένειες, ενώ η αστυνομία έχει αποκλείσει 1.300 από τα 2.315 σχολεία που θα λειτουργούσαν ως εκλογικά τμήματα στην Καταλονία.

Πάντως, σχετική διαταγή προβλέπει την εκκένωση των σχολείων μέχρι τις 06:00 το πρωί της Κυριακής, πριν την προγραμματισμένη έναρξη της ψηφοφορίας στις 09:00 τοπική ώρα.

Πηγή:REUTERS/Eloy Alonso

Το προγραμματισμένο για την 1η Οκτωβρίου δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, έχει διχάσει την Ισπανία, όπου τους τελευταίους μήνες γίνονται ογκώδεις διαδηλώσεις, από υποστηρικτές και μη, συλλήψεις, αντεγκλήσεις, ενώ δεν λείπει και η βία, με την κυβέρνηση της Μαδρίτης να προχωρά ακόμη και σε επιδρομές για την κατάσχεση εκλογικού υλικού και στην καταστολή διαδηλώσεων από υπερμάχους της ανεξαρτησίας, οι οποίοι με τη σειρά τους καταγγέλλουν την κυβέρνηση για ολοκληρωτισμό.

Πηγή:REUTERS/Susana Vera

Μόλις μία μέρα πριν, ο Ισπανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Ινίγο Μέντεθ ντε Βίγο διεμήνυσε πως το δημοψήφισμα που προγραμματίζεται για την Κυριακή στην Καταλονία με ερώτημα την ανεξαρτησία της από την Ισπανία δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί.

«Επιμένω ότι δεν θα υπάρξει δημοψήφισμα την 1η Οκτωβρίου», δήλωσε ο Μενέντεθ ντε Βίγο, επαναλαμβάνοντας τη θέση της κυβέρνησης πως η ψηφοφορία είναι παράνομη, θέση που ταυτίζεται και με την δικαστική απόφαση που έκρινε αντισυνταγματική τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος.

Στον αντίποδα, περίπου 10.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν το βράδυ της Παρασκευής στην τελευταία προεκλογική συγκέντρωση του Κάρλες Πουτζεμόντ, του προέδρου αυτής της επαρχίας της βορειοανατολικής Ισπανίας και ηγέτη των αυτονομιστών, βροντοφωνάζοντας «Votarem» (θα ψηφίσουμε στα καταλανικά).

Η αντιπαράθεση της Μαδρίτης με τους αυτονομιστές της Καταλονίας είναι μια από τις χειρότερες κρίσεις που έχει περάσει η Ισπανία μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1975 και το θάνατο του δικτάτορα Φρανσίσκο Φράνκο.

Πηγή:REUTERS/Eloy Alonso

Η Μαδρίτη έχει αυξήσει τα νομικά μέτρα και τις επιχειρήσεις της αστυνομίας τις τελευταίες εβδομάδες, προκαλώντας τις διαδηλώσεις των αυτονομιστών, ενώ έχει ενισχύσει με περίπου 10.000 άνδρες τις δυνάμεις ασφαλείας εκεί.

Πηγή:REUTERS/Yves Herman

Παρά τις απειλές για κυρώσεις, τα πρόστιμα, τις έρευνες και τις απαγγελίες κατηγοριών, οι αυτονομιστές προχωρούν με το δημοψήφισμα παρότι η επαρχία των 7,5 εκατομμυρίων κατοίκων είναι βαθιά διχασμένη. Κι αυτό διότι υπάρχουν και οι φωνές που υποστηρίζουν πως μια ενδεχόμενη ανεξαρτητοποίηση θα είχε τεράστιο οικονομικό αντίκτυπο, ενώ θα μπορούσε να δημιουργήσει εύφορο έδαφος και για περαιτέρω αποσχιστικές δράσεις.

Πηγή:REUTERS/Sergio Perez

Η Καταλονία απολαμβάνει ήδη μεγαλύτερη αυτονομία σε σχέση με άλλες περιφέρειες της Ισπανίας, διαθέτοντας τη δική της αστυνομία, αλλά και δικό της εκπαιδευτικό σύστημα.

Οικονομικά, πρόκειται για μια πλούσια περιοχή η οποία συμβάλει με 20% στο ισπανικό ΑΕΠ, με την Βαρκελώνη να είναι υποχρεωμένη να παρέχει κάθε χρόνο ένα υψηλό ποσό στην κεντρική κυβέρνηση στη Μαδρίτη, προκειμένου να διατίθεται σε πιο φτωχές περιφέρειες. Πολλοί Καταλανοί θεωρούν ότι η περιοχή τους λαμβάνει από τη Μαδρίτη πολύ λιγότερα χρήματα από όσα διακαιούται για έργα υποδομής, όπως σιδηροδρομικές γραμμές και αεροδρόμια.

Οι ημερομηνίες-σταθμοί στην άνοδο του κινήματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας

Η άνοδος των αυτονομιστών ήταν ραγδαία μετά την οικονομική κρίση του 2008 και κυρίως μετά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου το 2010 να αναστείλει το καθεστώς αυτονομίας της Καταλονίας έπειτα από προσφυγή του Λαϊκού Κόμματος του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι.

Τον Σεπτέμβριο του 2015 οι αυτονομιστές κέρδισαν τις περισσότερες έδρες στο τοπικό κοινοβούλιο. Όμως η τελευταία δημοσκόπηση που διενεργήθηκε έπειτα από αίτημα της περιφερειακής κυβέρνησης τον Ιούλιο έδειξε ότι οι αντίπαλοι της ανεξαρτησίας της Καταλονίας είναι περισσότεροι από τους υπέρμαχούς της: 49,4% έναντι 41,4%.

Πηγή:REUTERS/Sergio Perez

2006 Μάρτιος: Το ισπανικό κοινοβούλιο υιοθετεί νέο καθεστώς για την Καταλονία, το οποίο ενισχύει σημαντική την αυτονομία της βορειοανατολικής επαρχίας της χώρας, χαρακτηρίζοντάς την «έθνος» στο εσωτερικό του ισπανικού κράτους.

2006 Ιούλιος: Το Λαϊκό Κόμμα (PP) του συντηρητικού Μαριάνο Ραχόι, που τότε ήταν στην αντιπολίτευση, αμφισβήτησε το νέο καθεστώς της Καταλονίας, καταθέτοντας προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο.

2010 Ιούνιος: Το Συνταγματικό Δικαστήριο ακυρώνει ένα μέρος του καθεστώτος της Καταλονίας, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο χαρακτηρισμός «έθνος» δεν έχει «καμία νομική αξία». Απορρίπτει επίσης τη χρήση των καταλανικών ως «προτιμητέα» γλώσσα στη διοίκηση και τα μέσα ενημέρωσης. Πολλοί Καταλανοί θεωρούν την απόφαση αυτή «ταπείνωση» και τον επόμενο μήνα εκατοντάδες χιλιάδες βγαίνουν στους δρόμους φωνάζοντας: «Είμαστε έθνος, εμείς αποφασίζουμε».

2012, 11 Σεπτεμβρίου: Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι διαδήλωσαν στη Βαρκελώνη με την ευκαιρία της γιορτής της Καταλονίας, με σύνθημα «Καταλονία, το νέο κράτος της Ευρώπης», την ώρα που ο Ραχόι, ο οποίος βρίσκεται στην πρωθυπουργία από το τέλος του 2011, ακολουθεί οικονομική πολιτική λιτότητας.

20 Σεπτεμβρίου: Ο Ραχόι αρνείται να διαπραγματευτεί με τον Καταλανό πρόεδρο Αρτούρ Μας, ο οποίος ζητεί να αποκτήσει η Καταλονία μεγαλύτερη οικονομική ανεξαρτησία. Ο Μας κερδίζει στις περιφερειακές εκλογές του Νοεμβρίου, υποσχόμενος να διεξάγει δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της επαρχίας.

2013, 11 Σεπτεμβρίου: Καταλανοί σχηματίζουν ανθρώπινη αλυσίδα 400 χιλιομέτρων υπέρ της ανεξαρτησίας.

2014, 9 Νοεμβρίου: Η Καταλονία διοργανώνει ένα συμβολικής σημασίας δημοψήφισμα, το οποίο κρίθηκε αντισυνταγματικό. Το ποσοστό συμμετοχής ήταν περίπου 35%. Σχεδόν το 80% όσων ψήφισαν, δηλαδή 1,8 εκατομμύριο Καταλανοί, τάχθηκε υπέρ της ανεξαρτησίας της επαρχίας.

Πηγή:REUTERS/Susana Vera

2015, 27 Σεπτεμβρίου: Οι περιφερειακές εκλογές παρουσιάζονται ως δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της ανεξαρτησίας. Το σύνολο των κομμάτων που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας συγκεντρώνουν το 47.8% των ψήφων και για πρώτη φορά κερδίζουν την πλειοψηφία στο περιφερειακό κοινοβούλιο.

9 Νοεμβρίου: Το καταλανικό κοινοβούλιο υιοθετεί απόφαση, η οποία προβλέπει την έναρξη μιας διαδικασίας η οποία θα καταλήξει στη δημιουργία «ενός ανεξάρτητου καταλανικού κράτους» το αργότερο το 2017. Το Συνταγματικό Δικαστήριο ακυρώνει την απόφαση.

2016, 10 Ιανουαρίου: Ο Κάρλες Πουτζεμόντ γίνεται πρόεδρος της Καταλονίας.

2017 Μάρτιος: Ο πρώην πρόεδρος της Καταλονίας Αρτούρ Μας καταδικάζεται για «ανυπακοή» επειδή διοργάνωσε το άτυπο δημοψήφισμα του 2014 και του απαγορεύεται να εκλεγεί σε δημόσιο αξίωμα για δύο χρόνια.

2017 Ιούνιος: Ο Πουτζεμόντ ανακοινώνει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας την 1η Οκτωβρίου με θέμα: «Θέλετε η Καταλονία να είναι ένα ανεξάρτητο κράτος;». «Σε περίπτωση νίκης του “ναι”» και αν το ποσοστό συμμετοχής δεν είναι «γελοίο», ο Πουτζεμόντ δήλωσε ότι η επαρχία θα ξεκινήσει την «αποσύνδεσή της» από την Ισπανία. Η Μαδρίτη τονίζει ότι το δημοψήφισμα δεν θα πραγματοποιηθεί.

Πηγή:REUTERS/Yves Herman

2017 Ιούλιος: Ο Πουτζεμόντ αποπέμπει ένα μέλος της καταλανικής κυβέρνησης, το οποίο εξέφρασε αμφιβολία για τη δυνατότητα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος. Απέπεμψε επίσης τρία μέλη της περιφερειακής κυβέρνησης, τα οποία θεωρήθηκαν δειλά, ενώ ο διοικητής της αστυνομίας παραιτείται. Η κυβέρνηση Ραχόι κάνει λόγο για «ριζοσπαστικοποίηση» και «αυταρχικό παραλήρημα» στην Καταλονία.

2017, 6 Σεπτεμβρίου: Το περιφερειακό κοινοβούλιο υιοθετεί νόμο για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και ο Πουτζεμόντ ανακοινώνει την ημερομηνία της 1ης Οκτωβρίου.