«Μαριονέτα» του Ερντογάν οι αντάρτες του αλ Τζολάνι; Στο φως οι στενές επαφές με την Άγκυρα

«Κανείς δεν τους ξέρει όσο εμείς», δήλωσε ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας και πρώην αρχηγός των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν μιλώντας στο αραβικό δίκτυο Al Jazeera και εξηγώντας ότι η Άγκυρα είναι αυτή που έπεισε την Ρωσία και το Ιράν να μην σταματήσουν την επίθεση των ανταρτών που κατέληξε στην πτώση του Μπασάρ αλ-Ασαντ και του αιματηρού καθεστώτος του.

Ωστόσο, η νίκη των Σύρων ανταρτών με αιχμή του δόρατος την οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ δε ισοδυναμεί «με ανάληψη του ελέγχου» της Συρίας από την Τουρκία, διαβεβαίωσε ο ίδιος, απορρίπτοντας σχετική δήλωση του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Οι σχέσεις Άγκυρας και αλ Τζολάνι

«Η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ δεν είναι τουρκική μαριονέτα, αντίθετα με άλλες συριακές ανταρτικές οργανώσεις, αλλά η οργάνωση έχει από μακρούς στενούς δεσμούς με τους Τούρκους και έχει ανάγκη την τουρκική υποστήριξη», συνοψίζει ο Aron Lund του Century International.

Σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε χθες στην τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak, ο ηγέτης της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, ο Αμπού Μοχάμαντ αλ-Τζολάνι ή απλώς Αχμαντ αλ-Σάρα, δηλώνει ότι η κυβέρνησή του θα διατηρήσει «στρατηγική σχέση» με την Αγκυρα.

Σύμβολο αυτής της νέας εγγύτητας ανάμεσα στην Τουρκία και την Συρία, που υπήρξαν για μεγάλη περίοδο εχθροί, ο αρχηγός των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Ιμπραχίμ Καλίν, άνθρωπος του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, σκηνοθέτησε και προέβαλε σκοπίμως την συνάντησή του με τον Αμπού Μοχάμαντ αλ-Τζολάνι τέσσερις μόλις ημέρες μετά την πτώση του Ασαντ.

«Οι νέοι ηγέτες της Συρίας είναι πολύ απασχολημένοι με το χτίσιμο νομιμοποίησης και επαφών με τις ξένες χώρες», λέει ο ειδικός αναλυτής της Μέσης Ανατολής, Aron Lund. «Δεν έχουν στην πραγματικότητα διπλωματικές επαφές ή την αναγκαία πείρα για να σταθούν σε διεθνές επίπεδο, άρα επωφελούνται πολύ από την βοήθεια της Αγκυρας», εξηγεί.

Η Τουρκία, η οποία έχει δηλώσει έτοιμη να χορηγήσει στρατιωτική βοήθεια στις νέες συριακές αρχές, κάλεσε χθες την διεθνή κοινότητα να αφαιρέσει την Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ από την λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων.

Κατά την επίσκεψή του στην Αίγυπτο, όπου θα γίνει δεκτός από τον αιγύπτιο ομόλογό του Αμπντελφατάχ αλ-Σίσι, ο Ταγίπ Ερντογάν είναι πιθανόν ότι θα προσπαθήσει να πείσει την Αίγυπτο, σημαντικό περιφερειακό παράγοντα, να έλθει σε επαφή με την νέα ηγεσία στην Δαμασκό, σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο.

«Κλειδί» η σταθερότητα

«Αν η Αγκυρα καταφέρει να βοηθήσει στην σταθεροποίηση της Συρίας, (...) η Συρία θα γίνει σύμμαχος της Τουρκίας», τονίζει ο Soner Cagaptay του Washington Institute of Near East Policy, ο οποίος πιστεύει ότι η Αγκυρα διαθέτει ήδη «περισσότερη επιρροή στην Δαμασκό από όση είχε ποτέ από το 1920».

Η Τουρκία θα μπορεί σε αντάλλαγμα να υπολογίζει στην εξουσία στην Δαμασκό για να την βοηθήσει να απαλλαγεί από τους κούρδους μαχητές της βόρειας Συρίας, τους οποίους εκλαμβάνει ως απειλή;

«Η νέα συριακή κυβέρνηση το επιθυμεί όσο κι εμείς», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ.

Ο στρατιωτικός ηγέτης της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ δήλωσε από την πλευρά του στο AFP ότι η εξουσία της νέας ηγεσίας στην Δαμασκό θα ασκηθεί επίσης στις κουρδικές περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας, οι οποίες τελούν υπό ημιαυτόνομη διοίκηση.

«Οι Τούρκοι θα ήθελαν να πιέσουν την Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ να πλήξει τους Κούρδους, αλλά εκείνη δεν θέλει να εμπλακεί», πιστεύει ειδικός στην Συρία που ανήκει σε δυτική διπλωματική αποστολή στην Τουρκία και δεν κατονομάζεται.

Σύμφωνα με την διπλωματική αυτή πηγή, ο ρόλος της Αγκυρας στην Συρία είναι «υπερτιμημένος», αλλά η Τουρκία έχει πλέον στην διάθεσή της έναν «πραγματικό οικονομικό μοχλό» χάρη στα κοινά της σύνορα μήκους 900 χιλιομέτρων με την Συρία.

H αντίδραση της Δύσης

Από την πλευρά τους, οι Δυτικοί θέλουν να αποφύγουν την επιβολή της Τουρκίας ως αναγκαίου και απαραίτητου συμμάχου της Δαμασκού.

Ετσι την Τρίτη, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωνε από την Αγκυρα ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να ενισχύσει τις σχέσεις με την συριακή ηγεσία.

«Η Τουρκία έχει γίνει ο ξένος παράγοντας με την μεγαλύτερη επιρροή στην Συρία, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν σημαντική επιρροή στην διεθνή νομιμοποίηση της νέας συριακής κυβέρνησης και στην χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της χώρας», τονίζει ο Ömer Özkizilcik του Atlantic Council στην Άγκυρα.

«Επομένως, η εξέλιξη των πραγμάτων θα εξαρτηθεί επίσης από τον Ντόναλντ Τραμπ που θα αναλάβει τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, αλλά αυτός είναι ήδη πεπεισμένος ότι «η Τουρκία κρατά τα κλειδιά της Συρίας» καταλήγει ο ίδιος.