«Ο πόλεμος του νερού» στη Σικελία: Η ξηρασία απειλεί το μεγαλύτερο νησί στη Μεσόγειο

Το νησί, το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο της Μεσογείου, όπου το 2021 σημειώθηκε ευρωπαϊκό ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας 48,8 βαθμών Κελσίου, κινδυνεύει με ερημοποίηση λόγω της ξηρασίας.

Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, παρά τις πρόσφατες φθινοπωρινές βροχές και ενώ πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, χιλιάδες οικογένειες στη Σικελία εξακολουθούν να αποθηκεύουν στα σπίτια τους αποθέματα δοχείων νερού για το πλύσιμο ή το μαγείρεμα.

«Θα μείνουμε όλοι στεγνοί»

Οι κάτοικοι της μικρής πόλης Τροΐνα ανέλαβαν δράση, όταν οι αρχές διέταξαν ότι το λίγο νερό που είχε απομείνει στο φράγμα τους θα έπρεπε να μοιραστεί με τα χωριά μιας άλλης επαρχίας. Στις 30 Νοεμβρίου, κατέλαβαν το κέντρο διανομής του ταμιευτήρα, εμποδίζοντας την πρόσβαση. «Είναι ένας πόλεμος μεταξύ των φτωχών, το γνωρίζουμε», λέει ο Salvatore Giamblanco, 66 ετών, ιδιοκτήτης ενός bed and breakfast στην Τροϊνα. «Αλλά δεν είχαμε άλλη επιλογή. Το φράγμα στερεύει. Δυσκολευόμαστε να βρούμε νερό για τον εαυτό μας. Έπρεπε να ακυρώσω πολλές κρατήσεις λόγω της έλλειψης νερού. Αν πρέπει να μοιραστούμε και τα λίγα που έχουμε με άλλες πόλεις, θα μείνουμε όλοι στεγνοί» συνεχίζει.

Σε πολλές επαρχίες της Σικελίας, οι αρχές έχουν ανακοινώσει δελτίο νερού λόγω της ξηρασίας, ενώ η χωρητικότητα των δεξαμενών στα φράγματα έχει μειωθεί σχεδόν στο μισό (-48%) σε σχέση με το 2023. Το ένα τρίτο των λεκανών της Σικελίας που τροφοδοτούν με νερό τα σπίτια είναι πλέον εντελώς ή σχεδόν στεγνές.

PHOTO 1 / 4

Photo 1/4

Photo 2/4

Photo 3/4

Photo 4/4

Αυτή είναι η περίπτωση του φράγματος Ancipa, ενός ταμιευτήρα στην πορεία του ποταμού Τροΐνα στην επαρχία Enna, που βρίσκεται ανάμεσα στα βουνά Nebrodi που εκτείνονται στα βορειοανατολικά της Σικελίας. Η χωρητικότητα νερού του Ancipa ξεπερνά τα 30 εκατ. κυβικά μέτρα, αλλά σύμφωνα με τα στοιχεία της Αρχής Υδρογραφικής Λεκάνης της Σικελίας, τις τελευταίες ημέρες έχει μειωθεί σε λιγότερα από 290.000. Στα τέλη Νοεμβρίου, οι περιφερειακές αρχές διέταξαν να χρησιμοποιηθεί προσωρινά το νερό από το φράγμα για την τροφοδοσία ορισμένων πόλεων στην επαρχία Caltanissetta, οι οποίες επίσης παλεύουν με την ξηρασία. Η απόφαση αυτή πυροδότησε αυτό που ο τοπικός τύπος περιέγραψε ως «πόλεμο του νερού».

«Μπροστά σε αυτή την απόφαση, αναγκαστήκαμε να κάνουμε κάτι δυνατό, κάτι ειρηνικό, αλλά δυνατό», δήλωσε ο δήμαρχος της Τροΐνα, Alfio Giachino. «Έπρεπε να ρίξουμε τα φώτα της δημοσιότητας στις συνέπειες που θα προκαλούσε η απόφαση να χρησιμοποιηθεί το ελάχιστο νερό που είχε απομείνει στον ταμιευτήρα Ancipa αν μοιραζόταν με άλλες πόλεις σε άλλες επαρχίες» είπε.

Επί τρεις ημέρες, εκατοντάδες κάτοικοι από έξι δήμους -οι οποίοι εξαρτώνται εξ ολοκλήρου από τον Ancipa για την παροχή νερού- κατέλαβαν το κέντρο διανομής νερού του ταμιευτήρα. «Πολλές πόλεις της Σικελίας βιώνουν μια σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης όσον αφορά το νερό. Αλλά αν αυτές οι πόλεις μπορούν με κάποιο τρόπο να βρουν εναλλακτικές λύσεις, δεν έχουμε άλλη επιλογή. Αν το νερό στο φράγμα τελειώσει, οι βρύσες στα σπίτια μας θα παραμείνουν στεγνές» δήλωσε ο Giachino.

Παραδοσιακά, το πόσιμο νερό στο νησί προέρχεται από υδροφόρους ορίζοντες και υπόγεια πετρώματα κορεσμένα με νερό, ενώ το νερό για τη γεωργία αποθηκεύεται σε μεγάλες δεξαμενές που κατασκευάστηκαν μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Και τα δύο συστήματα βασίζονται στις χειμερινές βροχοπτώσεις, οι οποίες γίνονται όλο και πιο σπάνιες. Και για τρεις δεκαετίες, η ουσιαστική συντήρηση του αρδευτικού δικτύου έχει παραμεληθεί.

Στις 2 Δεκεμβρίου, η κατάληψη του φράγματος έληξε μετά από συνάντηση με τις αρχές, οι οποίες εξασφάλισαν ότι το νερό από τον ταμιευτήρα πρέπει να διατεθεί μόνο σε πέντε δήμους που περιβάλλουν το φράγμα, συμπεριλαμβανομένης της Τροΐνα, έως ότου η χωρητικότητα του νερού μειωθεί κάτω από 400.000 κυβικά μέτρα. Οι τοπικές αρχές είναι ικανοποιημένες με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε, αν και γνωρίζουν ότι θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για την επίλυση της κρίσης.

«Μακροπρόθεσμα, αυτή η ξηρασία κινδυνεύει να ερημώσει τις ήδη αραιοκατοικημένες μικροσκοπικές πόλεις στην ενδοχώρα της Σικελίας», σημειώνει ο Giachino. «Δεν διακυβεύεται μόνο το μέλλον ενός φράγματος εδώ», προσθέτει και καταλήγει ως εξής: «Είναι το μέλλον των πόλεων μας, το μέλλον των ανθρώπων μας».