Πώς φοιτητής ανακάλυψε τυχαία τεράστια χαμένη πόλη των Μάγια στη ζούγκλα του Μεξικού
Ναός των Μάγια ξεφυτρώνει από τη ζούγκλα στην πόλη Καλακμούλ, περίπου 100 χιλιόμετρα μακριά από την πρόσφατα ανακαλυφθείσα Βαλεριάνα, την οποία ακόμη δεν έχει επισκεφθεί κανείς
PashiX / Wikimedia CommonsΜια τεράστια πόλη των Μάγια ανακαλύφθηκε κατά τύχη από διδακτορικό φοιτητή που περιηγούνταν στο διαδίκτυο, αιώνες μετά την εξαφάνισή της κάτω από τη βλάστηση στο νοτιοανατολικό Μεξικό.
«Βρισκόμουν σε κάτι σαν τη σελίδα 16 της αναζήτησης Google και βρήκα μια έρευνα με λέιζερ που είχε γίνει από έναν μεξικανικό οργανισμό για την παρακολούθηση του περιβάλλοντος», εξηγεί στο BBC News ο Luke Auld-Thomas, διδακτορικός φοιτητής στο πανεπιστήμιο Tulane στις ΗΠΑ.
Επρόκειτο για μια έρευνα με τεχνολογία LIDAR (Light Detection And Ranging), μια τεχνική τηλεπισκόπησης που εκτοξεύει χιλιάδες παλμούς λέιζερ από ένα αεροπλάνο και χαρτογραφεί τα αντικείμενα που βρίσκονται από κάτω χρησιμοποιώντας το χρόνο που χρειάζεται το σήμα για να επιστρέψει.
Αλλά όταν ο Auld-Thomas επεξεργάστηκε τα δεδομένα με μεθόδους που χρησιμοποιούν οι αρχαιολόγοι, είδε αυτό που είχε ξεφύγει από τους άλλους· μια τεράστια αρχαία πόλη που μπορεί να φιλοξενούσε 30-50.000 ανθρώπους στην ακμή της από το 750 έως το 850 μ.Χ..
Πρόκειται για αριθμό μεγαλύτερο από αυτόν των ανθρώπων που ζουν σήμερα στην περιοχή, λένε οι ερευνητές, οι οποίοι ονόμασαν την πόλη Βαλεριάνα, από μια κοντινή λιμνοθάλασσα.
Η Βαλεριάνα έχει τα «χαρακτηριστικά μιας πρωτεύουσας» και ήταν δεύτερη σε πυκνότητα κτιρίων μόνο μετά την εντυπωσιακή τοποθεσία Καλακμούλ, περίπου 100 χιλιόμετρα μακριά.
Είναι «κρυμμένη σε κοινή θέα», λένε οι αρχαιολόγοι, καθώς απέχει μόλις 15 λεπτά πεζοπορίας από έναν κεντρικό δρόμο κοντά στο Σπουχίλ, όπου σήμερα ζουν κυρίως απόγονοι των Μάγια.
Βρήκαν 6.764 κτήρια
Δεν υπάρχουν φωτογραφίες της χαμένης πόλης επειδή «κανείς δεν έχει πάει ποτέ εκεί», λένε οι ερευνητές, αν και οι ντόπιοι μπορεί να υποπτεύονταν ότι υπήρχαν ερείπια κάτω από τους λόφους στη γη.
Η πόλη, η οποία είχε έκταση περίπου 16,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα, είχε δύο κέντρα με μεγάλα κτήρια σε απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων μεταξύ τους, που συνδέονταν με πυκνά σπίτια και δρόμους.
Στην παραπάνω εικόνα από τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Antiquity, σημειώνονται με μαύρο μερικά από τα κτήρια της πόλης Βαλεριάνα
Luke Auld-Thomas et al. / AntiquityΈχει δύο πλατείες με ναούς – πυραμίδες και ένα γήπεδο, ενώ υπάρχουν επίσης ενδείξεις για μια δεξαμενή, που σημαίνει ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν το τοπίο για να συντηρήσουν έναν μεγάλο πληθυσμό.
Συνολικά, ο Auld-Thomas και οι συνάδελφοί του εξέτασαν τρεις διαφορετικές τοποθεσίες στη ζούγκλα και βρήκαν 6.764 κτήρια διαφόρων μεγεθών.
«Δεν προλαβαίνουμε να μελετήσουμε όλες τις πόλεις»
Η τεχνολογία LIDAR έχει φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο οι αρχαιολόγοι ερευνούν περιοχές που καλύπτονται από βλάστηση, ανοίγοντας έναν κόσμο χαμένων πολιτισμών.
Στα περίπου 10 χρόνια που χρησιμοποιείται στην περιοχή της Μεσοαμερικής, έχει χαρτογραφήσει έκταση δεκαπλάσια από εκείνοι που κατάφεραν να χαρτογραφήσουν με επιτόπια έρευνα οι αρχαιολόγοι, μέσα σε έναν αιώνα.
Σύμφωνα με τον Auld-Thomas, υπάρχουν πολλές τοποθεσίες εκεί έξω για τις οποίες οι αρχαιολόγοι δεν έχουν ιδέα. Μάλιστα, έχουν ήδη βρεθεί τόσες πολλές, που οι ερευνητές δεν μπορούν να ελπίζουν ότι θα καταφέρουν να τις ανασκάψουν όλες.
«Ένα από τα μειονεκτήματα της ανακάλυψης πολλών νέων πόλεων των Μάγια στην εποχή του LIDAR είναι ότι υπάρχουν περισσότερες από όσες θα μπορέσουμε να μελετήσουμε», λέει ο Auld-Thomas.
«Πρέπει να πάω στη Βαλεριάνα κάποια στιγμή. Είναι τόσο κοντά στο δρόμο, πώς θα μπορούσες να μην το κάνεις; Αλλά δεν μπορώ να πω ότι θα κάνουμε έργο εκεί», προσθέτει.
Η μελέτη για τη Βαλεριάνα δημοσιεύεται στο ακαδημαϊκό περιοδικό Antiquity.