Πώς το ντούριαν, το πιο δύσοσμο φρούτο στον κόσμο, εκτοξεύει την τιμή του καφέ

Το κόστος των μη καβουρδισμένων κόκκων που διακινούνται στις παγκόσμιες αγορές βρίσκεται πλέον σε «ιστορικά υψηλό επίπεδο», επισημαίνει στο BBC News η αναλύτρια Judy Ganes. Γι' αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς φταίνε οι προβληματικές καλλιέργειες, οι δυνάμεις της αγοράς, τα εξαντλημένα αποθέματα και… το πιο δύσοσμο φρούτο στον κόσμο.

Ας δούμε όμως πώς φτάσαμε έως εδώ. Το 2021, ένας παγετός αφάνισε τις καλλιέργειες καφέ στη Βραζιλία, τον μεγαλύτερο παραγωγό κόκκων Arabica στον κόσμο.

Εξαιτίας αυτής της έλλειψης κόκκων, οι αγοραστές στράφηκαν σε χώρες όπως το Βιετνάμ, τον κύριο παραγωγό κόκκων Rubusta, που συνήθως χρησιμοποιούνται σε στιγμιαίους καφέδες και θεωρούνται κατώτερης ποιότητας από τους Arabica.

Το ντούριαν «εκτοπίζει» τον καφέ

Αλλά στο Βιετνάμ οι αγρότες αντιμετώπισαν τη χειρότερη ξηρασία στην περιοχή εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Και τότε στράφηκαν σε ένα δύσοσμο, κίτρινο φρούτο, το ντούριαν.

Το ντούριαν – το οποίο απαγορεύεται στα μέσα μαζικής μεταφοράς στην Ταϊλάνδη, την Ιαπωνία, τη Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ λόγω της οσμής του, που για πολλούς είναι ανυπόφορη –έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές στην Κίνα. Και οι Βιετναμέζοι αγρότες αντικαθιστούν τις καλλιέργειες καφέ με ντούριαν για να επωφεληθούν από αυτή την αναδυόμενη αγορά.

Το μερίδιο του Βιετνάμ στην αγορά ντούριαν της Κίνας σχεδόν διπλασιάστηκε μεταξύ 2023 και 2024 και ορισμένοι εκτιμούν ότι η καλλιέργεια είναι πέντε φορές πιο προσοδοφόρα από τον εκείνη του καφέ.

Καθώς οι Βιετναμέζοι πλημμύρισαν την Κίνα με ντούριαν, οι εξαγωγές καφέ Robusta μειώθηκαν κατά 50% τον Ιούνιο σε σύγκριση με τον προηγούμενο Ιούνιο, και τα αποθέματα ήταν πλέον «σχεδόν εξαντλημένα», σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Καφέ.

Η Κολομβία, η Αιθιοπία, το Περού και η Ουγκάντα αύξησαν τις εξαγωγές τους, αλλά δεν παρήγαγαν αρκετά για να διευκολύνουν τη στενότητα της αγοράς. Και, κάπως έτσι, οι κόκκοι Robusta και Arabica διακινούνται τώρα σε επίπεδα ρεκόρ στις αγορές εμπορευμάτων.

Όλα τα βλέμματα στη Βραζιλία

Οι ελπίδες για πτώση των τιμών στρέφονται πλέον στη Βραζιλία, η οποία παράγει το ένα τρίτο του καφέ παγκοσμίως, και την επερχόμενη ανοιξιάτικη σοδειά η οποία πλέον θεωρείται κρίσιμη.

«Αυτό που όλοι κοιτάζουν είναι πότε θα επιστρέψουν οι βροχές», λέει o Felipe Barretto Croce, διευθύνων σύμβουλος της FAFCoffees στη Βραζιλία. «Αν επιστρέψουν νωρίς, τα φυτά θα πρέπει να είναι αρκετά υγιή και η ανθοφορία θα πρέπει να είναι καλή».

Αλλά αν οι βροχές καθυστερήσουν μέχρι τον Οκτώβριο, προσθέτει, οι προβλέψεις για την απόδοση της σοδειάς του επόμενου έτους θα πέσουν και το άγχος της αγοράς θα συνεχιστεί.

Μακροπρόθεσμα, η κλιματική αλλαγή θέτει σοβαρές προκλήσεις για την παγκόσμια βιομηχανία καφέ. Μια μελέτη του 2022 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, ακόμη και αν μειώσουμε δραστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, η περιοχές που είναι πιο κατάλληλες για την καλλιέργεια καφέ θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 50% μέχρι το 2050.