Τα σενάρια της επομένης των κρίσιμων εκλογών - Εκτιμήσεις για μακρά περίοδο πολιτικής αναταραχής

Μετά τη μεγάλη συμμετοχή στον πρώτο γύρο, η συμμετοχή στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών της Γαλλίας ανήλθε στο 26,63%, όπως έγινε γνωστό. Σημειώνεται ότι την ίδια ώρα, το αντίστοιχο ποσοστό του πρώτου γύρου ήταν 25,90%.

Τα ποσοστά δείχνουν το ενδιαφέρον για τις σημερινές εκλογές αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι το 2022 το ποσοστό συμμετοχής έφτασε μόλις και μετά βίας το 18,99%.

Τόσο υψηλή συμμετοχή έχει να καταγραφεί από το 1981, όταν έφτασε το 28,3%.

Αφού πήρε το προβάδισμα στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας την περασμένη Κυριακή, η Εθνική Συσπείρωση (RN) – με επικεφαλής τον 28χρονο Ζορντάν Μπαρντέλα υπό το άγρυπνο βλέμμα της Μαρίν Λεπέν – είναι πιο κοντά στην εξουσία από ποτέ άλλοτε.

Το RN κέρδισε το 33% των ψήφων στον πρώτο γύρο, ο νεοσύστατος αριστερός συνασπισμός, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP), ήρθε δεύτερος με 28%, ενώ η συμμαχία του Μακρόν «Ensemble» έπεσε στην τρίτη θέση με 21%.

Αλλά η προοπτική μιας ακροδεξιάς κυβέρνησης – η οποία θα ήταν η πρώτη της Γαλλίας μετά το συνεργατικό καθεστώς Vichy κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – έχει ωθήσει το Ensemble και το NFP σε δράση. Μετά από μια εβδομάδα πολιτικών διαπραγματεύσεων, εκατοντάδες υποψήφιοι αποχώρησαν από την εκλογική κούρσα σε συγκεκριμένες έδρες προκειμένου να ανακόψουν τη δυναμική του RN και να το εμποδίσουν από το έχει την απόλυτη πλειοψηφία.

Οι δύο γύροι

Οι κάλπες άνοιξαν στις 8 το πρωί τοπική ώρα, καθώς η Γαλλία ξεκίνησε τη διαδικασία εκλογής των 577 μελών της Εθνοσυνέλευσης της, στην οποία χρειάζονται 289 έδρες για να έχει ένα κόμμα την απόλυτη πλειοψηφία. Μόνο όσοι κερδίσουν περισσότερο από το 12,5% των ψήφων των εγγεγραμμένων ψήφων στον πρώτο γύρο μπορούν να είναι υποψήφιοι στον δεύτερο, πράγμα που σημαίνει ότι συχνά διεξάγεται μάχη μεταξύ δύο υποψηφίων.

Αλλά αυτή τη φορά ένας αριθμός ρεκόρ εδρών – περισσότερες από 300 – οδήγησε σε τριπλό δεύτερο γύρο, σε μέτρο της πόλωσης της Γαλλίας. Σε μια προσπάθεια να μην διασπαστεί η ψήφος κατά της ακροδεξιάς, περισσότεροι από 200 υποψήφιοι από τη συμμαχία του Μακρόν και το NFP συμφώνησαν να παραιτηθούν στον δεύτερο γύρο.

Βάσει των αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου, έχουν εκλεγεί ήδη 76 βουλευτές, εκ των οποίων οι 39 είναι του Εθνικού Συναγερμού της Λεπέν, οι 32 του Λαϊκού Μετώπου (NFP), μόνο δύο πρόσκεινται στην παράταξη του Εμανουέλ Μακρόν «Μαζί - Ensemble»), ένας στους Ρεπουμπλικάνους (Les Républicains - LR), ενώ εξελέγησαν και δυο ανεξάρτητοι υποψήφιοι της δεξιάς.

Στις 501 μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες που απομένουν διεξάγεται δεύτερος γύρος εκλογών. Στις 191 από αυτές έχουν προκριθεί δύο υποψήφιοι, σε 305 έχουν προκριθεί τρεις υποψήφιοι και στις εναπομείνασες πέντε έχουν προκριθεί τέσσερις υποψήφιοι.

Στον επαναληπτικό β’ γύρο όποιος κερδίσει τις περισσότερες ψήφους κερδίζει και την εκλογική περιφέρεια.

Παρόλο που η επιδόσεις του RN στον πρώτο γύρο ήταν πολύ καλές, κάτι που σημαίνει ότι θα μπορούσε να υπερτριπλασιάσει τις 88 έδρες που είχε στο απερχόμενο κοινοβούλιο, δεν είναι σαφές εάν θα καταφέρει να επιτύχει την απόλυτη πλειοψηφία.

Τα σενάρια για τη θέση του πρωθυπουργού

Το άρθρο 8 του Συντάγματος της χώρας αναφέρει ότι ο πρόεδρος διορίζει τον πρωθυπουργό, επομένως ο Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να προσφέρει την πρωθυπουργική θέση στην πρώτη κοινοβουλευτική ομάδα, που όπως όλα δείχνουν θα είναι η Εθνική Συσπείρωση.

Το κόμμα έχει ορίσει ως υποψήφιο για την πρωθυπουργία τον επικεφαλής του, Ζορντάν Μπαρντελά, καθιστώντας ωστόσο σαφές ότι θα απορρίψει τη θέση εάν το κόμμα δεν εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία τουλάχιστον 289 εδρών στο Κοινοβούλιο.

Δεδομένου ότι το γαλλικό Σύνταγμα δεν ορίζει τα κριτήρια επιλογής του πρωθυπουργού, οι επιλογές του Μακρόν είναι οι εξής:

• Είτε να δημιουργηθεί συμμαχία των κομμάτων που κυριάρχησαν στην πολιτική ζωή της Γαλλίας τις προηγούμενες δεκαετίες.
• Είτε να γίνει πρόταση προς τηνΑριστερά που θα μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας.

Όλα θα κριθούν, λοιπόν από το ποσοστό που θα εξασφαλίσει η Εθνική Συσπείρωση, με τα σενάρια να είναι τα ακόλουθα:

• Εάν κερδίσει το μεγαλύτερο ποσοστό των ψήφων και αποδεχθεί τη θέση του πρωθυπουργού και θα ξεκινήσει η περίοδος «συγκατοίκησης» με τον Μακρόν.
• Εάν αναδειχθεί η νέα μεγαλύτερη δύναμη χωρίς να καταφέρει να πάρει την εξουσία, θα μπορούσε να μπλοκάρει ή να επιβάλει τροποποιήσεις στα κυβερνητικά σχέδια του Μακρόν.
• Εάν, τέλος, εξασφαλίσει την πλειοψηφία, έχει πολλές πιθανότητες να καλύψει τη θέση του πρωθυπουργού με πρόσωπο που έχει επιλέξει το ίδιο το κόμμα.

Πολιτική αναταραχή

Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα της σημερινής ψηφοφορίας, η Γαλλία φαίνεται ότι εισέρχεται σε μια περίοδο πολιτικού χάους, με τον Μακρόν να μην μπορεί να προκηρύξει άλλες βουλευτικές εκλογές για τουλάχιστον ένα χρόνο.

Η ψηφοφορία διεξάγεται τρία χρόνια νωρίτερα από ό,τι χρειάζεται. Η Γαλλία δεν επρόκειτο να διεξαγάγει βουλευτικές εκλογές μέχρι το 2027, αλλά ο Μακρόν προκήρυξε την πρόωρη ψηφοφορία -η πρώτη φορά που ένας Γάλλος ηγέτης το έκανε από το 1997- αφού το κόμμα του συντρίφτηκε από το RN στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα.

Μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του RN θα είχε τεράστιες επιπτώσεις για τη Γαλλία και την υπόλοιπη Ευρώπη, όπως εκτιμά το CNNi. Τα σχέδια δαπανών του κόμματος – τα οποία περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων μείωση του φόρου προστιθέμενης αξίας στην ηλεκτρική ενέργεια, τα καύσιμα και άλλα ενεργειακά προϊόντα – έχουν θορυβήσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές και θα μπορούσαν να βάλουν τη Γαλλία σε τροχιά σύγκρουσης με τους περιοριστικούς νόμους περί δαπανών των Βρυξελλών.

Σε ό,τι αφορά το ευρωπαϊκό σκηνικό, μία κυβέρνηση υπό την ηγεσία του RN θα προωθήσει τη στροφή της Ευρώπης προς τα δεξιά, σε μια εποχή που το κέντρο προσπαθεί να παραμείνει ενωμένο σε ζητήματα όπως η υποστήριξη της Ουκρανίας, η μετανάστευση και η κλιματική αλλαγή.

Μεταξύ του RN και της απόλυτης πλειοψηφίας βρίσκεται το NFP, το οποίο περιλαμβάνει πιο ριζοσπαστικές προσωπικότητες όπως ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν, τρεις φορές υποψήφιος για την προεδρία και αρχηγός του κόμματος «La France Insoumise».

Ενώ οι σύμμαχοι του Ensemble του Μακρόν δήλωσαν ότι θα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να εμποδίσουν το RN να έρθει στην εξουσία, αρνήθηκε να συνεργαστεί ή να υποστηρίξει υποψηφίους από το κόμμα του Μελανσόν. Ο Γκάμπριελ Ατάλ, ο προστατευόμενος του Μακρόν και ο απερχόμενος πρωθυπουργός, έχει ορκιστεί να μην συνάψει ποτέ συμμαχία με τον Μελανσόν.

Οι κάλπες θα κλείσουν στις 8 μ.μ. τοπική ώρα, (21.00 ώρα Ελλάδας), με το exit poll να ανακοινώνεται λίγα λεπτά αργότερα και τα τελικά αποτελέσματα να αναμένονται νωρίς το πρωί της Δευτέρας.