Συμβούλιο της Ευρώπης: Koινό μέτωπο κατά των αγωγών SLAPP που αποσκοπούν σε φίμωση 

Το Συμβούλιο Υπουργών απηύθυνε σύσταση στα κράτη-μέλη, καλώντας τα «να επεξεργαστούν καθολικές και αποτελεσματικές πολιτικές προκειμένου να καταπολεμήσουν τις στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του κοινού» (Strategic Lawsuits Against Public Participation - SLAPP).

Αυτές ορίζονται ως ενέργειες ή απειλές για ενέργειες στη δικαιοσύνη με σκοπό την παρενόχληση ή τον εκφοβισμό των δημοσιογράφων οι οποίες αποσκοπούν να «εμποδίσουν, παρακωλύσουν, περιορίσουν ή τιμωρήσουν την ελευθερία της έκφρασης σε θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος».

• Διαβάστε επισης: Anti-Slapp: Αυτή είναι η απόφαση «σταθμός» της Ευρωβουλής για την ελευθερία του Τύπου

Ο όρος SLAPP, όχι και τόσο δόκιμος στην Ελλάδα είναι γνωστή τακτική «φίμωσης του τύπου» μέσω του «κυνηγητού» σε δημοσιογράφους, ακτιβιστές κλπ που πολλές φορές μένουν απροστάτευτοι από την υπάρχουσα νομοθεσία. Aναφέρεται στις καταχρηστικές αγωγές που κατατίθενται από κάποιο ισχυρό πρόσωπο, μεγάλη εταιρεία και άλλα κέντρα εξουσίας, με σκοπό τη φίμωση και τον εκφοβισμό όσων εκφράζουν κριτική σχετικά με ζητήματα δημοσίου ενδιαφέροντος.

Οι αγωγές SLAPP θέτουν στο στόχαστρο δημοσιογράφους, ακτιβιστές, ακαδημαϊκούς και οργανώσεις των πολιτών με στόχο τον έλεγχο της δραστηριότητάς τους, τη φίμωση μέσα από την ηθική και οικονομική τους εξουθένωση, και ― τελικά ― την υπονόμευση του δημοσίου συμφέροντος.

Με σκοπό να διευκολύνει την αναγνώριση των αγωγών SLAPP, η σύσταση των υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης παραθέτει έναν μη εξαντλητικό κατάλογο δέκα δεικτών, μεταξύ των οποίων «η εκμετάλλευση μιας ανισορροπίας ισχύος, η πλήρης ή μερική απουσία βάσης επιχειρημάτων που προβάλλει ο αιτών, ο δυσανάλογος, υπερβολικός ή παράλογος χαρακτήρας των αιτούμενων αποζημιώσεων, και η χρήση παρελκυστικών τακτικών».

Το Συμβούλιο της Ευρώπης προτρέπει να ληθφούν μέτρα με σκοπό τη γρήγορη επεξεργασία διαδικασιών όπως αυτές «και να αποτρέψουν οποιαδήποτε παρελκυστική τακτική». Επιθυμεί επίσης σε περίπτωση αγωγής SLAPP οι αιτούντες να υφίστανται «όλα τα δικαστικά έξοδο και τα έξοδα της διαδικασίας, περιλαμβανομένου του συνόλου των εξόδων εκπροσώπησης στη δικαιοσύνη του εναγομένου».

Ζητεί ακόμη από τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή μέτρα «υποστήριξης στους στόχους και στα θύματα και τη δημιουργία προγραμμάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και ευαισθητοποίησης».

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τον Φεβρουάριο κανόνες για την προστασία των δημοσιογράφων και των υπέρμαχων δικαιωμάτων απέναντι σε αγωγές SLAP.

Αυτές οι καταχρηστικές νομικές διαδικασίες αναδείχθηκαν δραματικά με τη δολοφονία το 2017 της Μαλτέζας δημοσιογράφου Ντάφνε Καρουάνα Γκαλίτσια. Τη στιγμή του θανάτου της, από έκρηξη βόμβας που είχε τοποθετηθεί στο αυτοκίνητό της, είχε τεθεί στο στόχαστρο τουλάχιστον 40 διώξεων. Στην πρόσπάθεια διαλεύκανσης της δολοφονίας της Γκαλίτσια, γνωστής για την αποκάλυψη ευαίσθητων πληροφοριών που σχετίζονται με τα Εγγραφα του Παναμά, είχε εμπλακεί ενεργά η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα.