Πόσο πιθανό είναι να μας έρθουν στο κεφάλι... διαστημικά σκουπίδια

Οι λεπτομέρειες ήταν λιγοστές τόσο από την BKK όσο και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ΕΟΔ). Οι αρχές ανέμεναν ότι μια παλέτα με εννέα μπαταρίες από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό θα εισερχόταν ξανά στη γήινη ατμόσφαιρα σε μη ελεγχόμενη τροχιά. Η συνολική μάζα θα ήταν της τάξης των 2,6 τόνων, περίπου όσο ένα μεγάλο αυτοκίνητο.

Το μεγαλύτερο μέρος της μπαταρίας αναμενόταν να καεί κατά την επανείσοδο, κάτι που είναι φυσιολογικό. Ωστόσο, είναι εξίσου φυσιολογικό κάποια από αυτά τα μεγαλύτερα κομμάτια διαστημικών σκουπιδιών να επιβιώνουν και να προσγειώνονται – συνήθως στον ωκεανό.

Και αυτό ακριβώς συνέβη το βράδυ της 8^ης Μαρτίου, όταν το μεγαλύτερο μέρος των συντριμμιών έπεσε στον Ατλαντικό Ωκεανό λίγο μετά τις 20:00. Περίπου μια ώρα νωρίτερα, οι άνθρωποι σε ορισμένα μέρη της κεντρικής Γερμανίας μπορούσαν να δουν ένα «φωτεινό ίχνος» στον ουρανό, το οποίο ήταν τα συντρίμμια που έπεφταν, αναφέρει η Deutsche Welle.

Πόσα διαστημικά σκουπίδια πέφτουν στη Γη κάθε χρόνο;

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, διαστημικά σκουπίδια επανέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα μέσω μη ελεγχόμενων τροχιών σχεδόν κάθε εβδομάδα.

Από τη δεκαετία του 1960 ο αριθμός τους αυξάνεται σταθερά, αλλά τα τελευταία χρόνια η αύξηση είναι εκθετική: τα στοιχεία του ΕΟΔ δείχνουν ότι σχεδόν 2.500 κομμάτια διαστημικών σκουπιδιών έπεσαν στη Γη το 2022. Το 2023, ο αριθμός μειώθηκε σε περίπου 1.500 αντικείμενα. Αλλά δεδομένου ότι μεταξύ των ετών 1960 και 2000, ο αριθμός ήταν κατά μέσο όρο περίπου 500 κομμάτια σκουπιδιών ετησίως, έχουμε δει ένα μεγάλο άλμα.

Τι είδους διαστημικά σκουπίδια πέφτουν στη Γη;

Περίπου 44 τόνοι (44.000 κιλά) υλικού πέφτουν στη Γη κάθε μέρα, αλλά σχεδόν το 95% από αυτά καίγεται. Τα περισσότερα από τα διαστημικά σκουπίδια που πέφτουν στη Γη είναι αυτό που ονομάζεται θραύσματα ωφέλιμου φορτίου, αντικείμενα που έχουν θρυμματιστεί ή απελευθερωθεί ακούσια από ένα διαστημικό σκάφος όταν ένα αντικείμενο εκρήγνυται ή συγκρούεται με ένα άλλο αντικείμενο.

Άλλα συνηθισμένα διαστημικά σκουπίδια περιλαμβάνουν αντικείμενα που σχετίζονται με πυραυλικές αποστολές, «διαστημικά αντικείμενα που απελευθερώνονται σκόπιμα ως διαστημικά σκουπίδια» αφού έχουν εξυπηρετήσει τον σκοπό τους. Αυτό περιλαμβάνει και χρησιμοποιημένες μπαταρίες όπως εκείνη του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, η οποία απελευθερώθηκε σκόπιμα τρία χρόνια πριν από τη φετινή επανείσοδό της.

Είναι τα διαστημικά σκουπίδια τοξικά;

Εάν ένας δορυφόρος πέσει στη Γη, το υλικό του είναι απίθανο να είναι τοξικό. Μπορεί όμως να περιέχει τοξικά στοιχεία στο εσωτερικό του. Εξαρτάται επίσης από το πού πέφτουν τα διαστημικά σκουπίδια.

Σε συνέντευξή της το 2021, η ειδικός στα διαστημικά σκουπίδια και συγγραφέας του βιβλίου «Dr. Space Junk vs the Universe», Άλις Γκόρμαν, δήλωσε στη DW: «Ορισμένα καύσιμα διαστημικών σκαφών είναι τοξικά – η υδραζίνη, για παράδειγμα. Υπάρχουν μέταλλα όπως το βηρύλλιο και το μαγνήσιο, είναι συνήθως σε μορφή κράματος, αλλά το βηρύλλιο είναι αρκετά δυσάρεστο σε κάθε περίπτωση».

Ορισμένοι εμπειρογνώμονες ανησυχούν για τις επιπτώσεις αυτών των τοξικών στοιχείων, ιδίως καθώς τα περισσότερα διαστημικά συντρίμμια προσγειώνονται στον ωκεανό. Αλλά οι επιπτώσεις δεν έχουν ερευνηθεί ευρέως, δήλωσε η Γκόρμαν. «Το αλμυρό νερό μπορεί να διαβρώσει τα πράγματα εύκολα, αλλά έχουμε ένα εκατομμύριο ναυάγια σε όλο τον κόσμο και τα ναυάγια γενικά γίνονται θαλάσσιοι βιότοποι», είπε. «Η προτεραιότητα θα πρέπει να είναι αυτό που βρίσκεται σε τροχιά, αυτός είναι μακράν ο μεγαλύτερος κίνδυνος».

Πόσο, λοιπόν, κινδυνεύουμε από τα διαστημικά σκουπίδια;

Οι ειδικοί έχουν εκτιμήσει ότι είναι 65.000 φορές πιο πιθανό να χτυπηθούμε από κεραυνό παρά να πέσει στο κεφάλι μας ένα κομμάτι διαστημικών σκουπιδιών. Θέλετε κι άλλον αριθμό; Είναι 1,5 εκατομμύριο φορές πιο πιθανό να πεθάνουμε σε ατύχημα στο σπίτι. Τέλος, είναι τρεις φορές πιο πιθανό να χτυπηθούμε από μετεωρίτη παρά από διαστημικά σκουπίδια. Πόσο συχνά πέφτουν μετεωρίτες στη Γη; Από στατιστικής άποψης, λοιπόν, πρέπει να είμαστε εντάξει…