Τείχος 11.000 ετών βρέθηκε στον βυθό της Βαλτικής - Λειτουργούσε ως παγίδα για κυνήγι ταράνδων
Μια προϊστορική κατασκευή που βρέθηκε στον βυθό της Βαλτικής Θάλασσας πιθανότατα αντιπροσωπεύει μία από τις παλαιότερες γνωστές κυνηγετικές κατασκευές που χρησιμοποιήθηκαν στη λίθινη εποχή – και θα μπορούσε να αλλάξει όσα γνωρίζουμε για το πώς ζούσαν οι κυνηγοί-συλλέκτες πριν από περίπου 11.000 χρόνια.
Ερευνητές και φοιτητές από το Πανεπιστήμιο του Κιέλου στη Γερμανία συνάντησαν για πρώτη φορά την εκπληκτική σειρά λίθων που βρίσκεται περίπου 21 μέτρα κάτω από το νερό κατά τη διάρκεια μιας θαλάσσιας γεωφυσικής έρευνας κατά μήκος του πυθμένα του Κόλπου του Μεκλεμβούργου, 9,7 χιλιόμετρα (από τις ακτές του Ρέρικ της Γερμανίας.
Η ανακάλυψη, που έγινε το φθινόπωρο του 2021 ενώ επέβαιναν στο ερευνητικό σκάφος RV Alkor, αποκάλυψε έναν τοίχο από 1.670 πέτρες που εκτεινόταν για περίπου 1 χιλιόμετρο. Οι πέτρες, οι οποίες συνέδεαν αρκετούς μεγάλους ογκόλιθους, ήταν σχεδόν τέλεια ευθυγραμμισμένες, κάτι που σημαίνει ότι είναι απίθανο η κατασκευή να μην είναι ανθρώπινη, αλλά διαμορφωμένη από τη φύση.
Στη συνέχεια ξεκίνησε μια έρευνα για να διαπιστωθεί τι μπορεί να είναι η κατασκευή αυτή και πώς κατέληξε στο βυθό της Βαλτικής Θάλασσας. Για τη μελέτη του χώρου χρησιμοποιήθηκαν ομάδες καταδύσεων και ένα αυτόνομο υποβρύχιο όχημα.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι το τείχος πιθανότατα χτίστηκε από κοινότητες της λίθινης εποχής για το κυνήγι ταράνδων πριν από περισσότερα από 10.000 χρόνια, και η σχετική μελέτη δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα (12/2) στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.
Το τείχος πιθανότατα χτίστηκε μήκος της ακτογραμμής μιας λίμνης ή ενός βάλτου, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι πέτρες ήταν άφθονες στην περιοχή εκείνη την εποχή, απομεινάρια από παγετώνες που είχαν μετακινηθεί στο τοπίο.
Αλλά η μελέτη και η χρονολόγηση βυθισμένων κατασκευών είναι εξαιρετικά δύσκολη, οπότε η ερευνητική ομάδα έπρεπε να αναλύσει πώς εξελίχθηκε η περιοχή για να προσδιορίσει την κατά προσέγγιση ηλικία του τείχους. Συνέλεξαν δείγματα ιζημάτων, δημιούργησαν ένα τρισδιάστατο μοντέλο του τείχους και ανακατασκεύασαν εικονικά το τοπίο όπου αρχικά χτίστηκε.
Η στάθμη της θάλασσας αυξήθηκε σημαντικά μετά το τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων πριν από περίπου 8.500 χρόνια, γεγονός που θα είχε ως αποτέλεσμα το τείχος και μεγάλα τμήματα του τοπίου να πλημμυρίσουν, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης.
Κυνηγώντας ταράνδους
Αλλά τα πράγματα ήταν διαφορετικά πριν από σχεδόν 11.000 χρόνια. «Εκείνη την εποχή, ο πληθυσμός σε ολόκληρη τη βόρεια Ευρώπη ήταν πιθανότατα κάτω από 5.000 άτομα. Μία από τις κύριες πηγές διατροφής τους ήταν τα κοπάδια ταράνδων, τα οποία μετανάστευαν εποχιακά», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Δρ Marcel Bradtmöller, ερευνητής στην προϊστορία και την πρώιμη ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Ροστόκ στη Γερμανία.
«Το τείχος χρησιμοποιήθηκε πιθανότατα για να οδηγήσει τους ταράνδους σε μια στενωπό μεταξύ της παρακείμενης όχθης και του τείχους, ή ακόμη και μέσα στο νερό, όπου οι κυνηγοί της Λίθινης Εποχής μπορούσαν να τους σκοτώσουν ευκολότερα με τα όπλα τους».
Οι κυνηγοί-συλλέκτες γνώριζαν ότι οι τάρανδοι θα ακολουθούσαν το μονοπάτι που δημιουργούσε ο τοίχος, είπαν οι ερευνητές. «Φαίνεται ότι τα ζώα έλκονται από τέτοιες γραμμικές κατασκευές και ότι προτιμούν να τις ακολουθήσουν αντί να προσπαθήσουν να τις διασχίσουν, ακόμη και αν έχουν ύψος μόνο μισό μέτρο».
Τι σημαίνει η ανακάλυψη
Η ανακάλυψη αλλάζει τα όσα γνωρίζουμε για περιπλανώμενες ομάδες όπως οι κυνηγοί-συλλέκτες, δήλωσε ο Bradtmöller. Η κατασκευή μιας τεράστιας μόνιμης δομής όπως το τείχος υποδηλώνει ότι αυτές οι ομάδες μπορεί να ήταν περισσότερο εστιασμένες σε συγκεκριμένες τοποθεσίες από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, είπε.
Η ανακάλυψη σηματοδοτεί την πρώτη κυνηγετική κατασκευή της Λίθινης Εποχής στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Παρόμοιες προϊστορικές κατασκευές κυνηγιού έχουν βρεθεί και αλλού στον κόσμο, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γροιλανδία, καθώς και στη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία, όπου οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει παγίδες γνωστές ως «χαρταετοί της ερήμου».
Εν τω μεταξύ, οι επιστήμονες συνεχίζουν την έρευνά τους στη Βαλτική με τη χρήση σόναρ και ηχοβολιστικών συσκευών, ενώ προγραμματίζουν καταδύσεις για την αναζήτηση αρχαιολογικών ευρημάτων.
Με πληροφορίες από: Stone Age megastructure found submerged in the Baltic Sea wasn’t formed by nature, scientists say by Ashley Strickland, CNN