Ευρήματα σε γερμανικό σπήλαιο αλλάζουν όσα ξέραμε για τους Homo sapiens στην Ευρώπη

Πρόκειται για ένα εύρημα που ξαναγράφει την πρώιμη ιστορία του Homo sapiens σε μια ήπειρο που τότε κατοικούσαν ακόμη τα ξαδέλφια μας οι Νεάντερταλ. Σύμφωνα με το Reuters, επιστήμονες ταυτοποίησαν μέσω αρχαίου DNA 13 σκελετικά υπολείμματα Homo sapiens στο σπήλαιο Ilsenhöhle, που βρίσκεται κάτω από ένα μεσαιωνικό κάστρο στην κορυφή ενός λόφου στη γερμανική πόλη Ράνις. Τα οστά προσδιορίστηκαν ότι είναι ηλικίας έως και 47.500 ετών. Μέχρι τώρα, τα παλαιότερα λείψανα Homo sapiens από τη βόρεια κεντρική και βορειοδυτική Ευρώπη ήταν ηλικίας περίπου 40.000 ετών.

«Τα θραύσματα αυτά χρονολογήθηκαν άμεσα με ραδιοάνθρακα και απέδωσαν καλά διατηρημένο DNA του Homo sapiens», δήλωσε ο παλαιοανθρωπολόγος και επικεφαλής της έρευνας Jean-Jacques Hublin του Collège de France στο Παρίσι.

Ο Homo sapiens εμφανίστηκε στην Αφρική πριν από περισσότερα από 300.000 χρόνια, ενώ αργότερα περιπλανήθηκε σε όλο τον κόσμο και συνάντησε άλλους ανθρώπινους πληθυσμούς, συμπεριλαμβανομένων των Νεάντερταλ. Δεν είναι ξεκάθαρες οι λεπτομέρειες γύρω από το πώς ο Homo sapiens εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και ποιος ήταν ο ρόλος που έπαιξε το είδος μας στην εξαφάνιση των Νεάντερταλ, πριν από περίπου 40.000 χρόνια.

Η έρευνα, η οποία παρουσιάστηκε σε τρεις μελέτες που δημοσιεύτηκαν στα περιοδικά Nature και Nature Ecology & Evolution, έδειξε ότι η περιοχή ήταν τότε πιο ψυχρή από ό,τι σήμερα – ένα παγωμένο σκηνικό στέπας-τούνδρας που μοιάζει με τη σημερινή Σιβηρία ή τη Σκανδιναβία – καταδεικνύοντας πώς ο Homo sapiens, παρά τις ρίζες του στη θερμότερη Αφρική, προσαρμόστηκε σχετικά γρήγορα στις ψυχρές συνθήκες.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μικρές, κινούμενες ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών χρησιμοποιούσαν το σπήλαιο σποραδικά, καθώς περιπλανιόντουσαν σε ένα τοπίο που έσφυζε από θηλαστικά της Εποχής των Παγετώνων, και ότι σε άλλες περιόδους το σπήλαιο καταλαμβανόταν από ύαινες και αρκούδες των σπηλαίων.

Οστά και λίθινα αντικείμενα από το σπήλαιο έδειξαν ότι οι άνθρωποι αυτοί κυνηγούσαν μεγάλα θηλαστικά, όπως ταράνδους, άλογα, βίσονες και μαλλιαρούς ρινόκερους.

«Είναι ενδιαφέρον ότι η διατροφή τόσο αυτών των πρώιμων Homo sapiens όσο και των Νεάντερταλ φαίνεται να επικεντρώνεται σε μεγάλα χερσαία θηράματα, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανταγωνισμό», δήλωσε ο ζωοαρχαιολόγος Goff Smith του Πανεπιστημίου του Κεντ, επικεφαλής μιας από τις μελέτες. «Ωστόσο, χρειαζόμαστε ακόμη πρόσθετα δεδομένα για να κατανοήσουμε πληρέστερα τον ρόλο και την επίδραση του κλίματος και των εισερχόμενων ομάδων Homo sapiens στην τελική εξαφάνιση των Νεάντερταλ στην Ευρώπη».

Η έρευνα φάνηκε να επιλύει μια διαμάχη σχετικά με το ποιος κατασκεύασε ένα συγκεκριμένο σύνολο ευρωπαϊκών λίθινων αντικειμένων - που αποδίδονται σε αυτό που ονομάζεται πολιτισμός Lincombian-Ranisian-Jerzmanowician (LRJ) – συμπεριλαμβανομένων λίθινων λεπίδων σε σχήμα φύλλου, χρήσιμων ως αιχμές δόρατος για το κυνήγι. Πολλοί ειδικοί είχαν υποθέσει ότι αυτές είχαν κατασκευαστεί από Νεάντερταλ. Η παρουσία τους στο Ράνις χωρίς ενδείξεις για Νεάντερταλ δείχνει ότι κατασκευάστηκαν από Homo sapiens.

«Αυτές οι λεπίδες έχουν βρεθεί από την Πολωνία και την Τσεχία μέχρι τις Βρετανικές Νήσους, περνώντας από τη Γερμανία και το Βέλγιο. Και μπορούμε τώρα να υποθέσουμε ότι πιθανότατα αντιπροσωπεύουν μια πρώιμη παρουσία των Homo sapiens σε όλη αυτή τη βόρεια περιοχή», δήλωσε ο Smith.

Οι επιστήμονες σκοπεύουν να επιστρέψουν σε άλλες ευρωπαϊκές τοποθεσίες αυτής της χρονικής περιόδου για να ελέγξουν για παρόμοιες ενδείξεις μιας πρώιμης παρουσίας Homo sapiens.