AJ: Η «ματωμένη» κληρονομιά του Κίσινγκερ - Δέκα παρεμβάσεις που «σφράγισαν» την πορεία του

Μια ευφυής προσωπικότητα που έχτισε μια λαμπρή καριέρα ως κορυφαίος διπλωμάτης των Ηνωμένων Πολιτειών και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας επί κυβερνήσεων με προέδρους τους Ρίτσαρντ Νίξον και Τζέραλντ Φορντ, αφήνοντας «ανεξίτηλο» το σημάδι του στη διεθνή πολιτική «σκακιέρα».

Για κάποιους άλλους, όμως, ο Χένρι Κίσινγκερ θεωρήθηκε «εγκληματίας πολέμου» του οποίου η υιοθέτηση μιας ψυχρής, realpolitik πολιτικής προσέγγισης, οδήγησε σε σφοδρές συγκρούσεις και εκατομμύρια θανάτους.

Τα ιστορικά γεγονότα της πορείας του

Την πολιτική του καριέρα «σφράγισαν» -μεταξύ άλλων- δέκα ιστορικές συγκρούσεις σε ισάριθμες περιοχές, συγκρούσεις στις οποίες ο Κίσινγκερ παρενέβη, αφήνοντας μια συχνά αιματοβαμμένη κληρονομιά, όπως μεταδίδει το al jazeera.

• Κύπρος

Ο σιωπηρή υποστήριξη του Κίσινγκερ στην εισβολή στην Κύπρο το 1974 δεν μένει αλησμόνητη.

«Οι τουρκικές τακτικές είναι σωστές – αρπάξτε ό,τι θέλουν και μετά διαπραγματευτείτε με βάση την κατοχή», φέρεται να είπε.

• Χιλή

Ο Κίσινγκερ διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στην υπονόμευση του Σαλβαδόρ Αλιέντε, δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου της Χιλής το 1970.

Τα τρία επόμενα χρόνια επένδυσαν εκατομμύρια δολάρια για να υποδαυλίσουν ένα πραξικόπημα.

Μάλιστα, ο τότε αρχηγός της CIA Ουίλιαμ Κόλμπι σε μια μυστική ακρόαση της Ειδικής Υποεπιτροπής Πληροφοριών των Ενόπλων Υπηρεσιών στη Βουλή των Αντιπροσώπων το 1974 δήλωσε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε ξοδέψει 11 εκατομμύρια δολάρια για να «αποσταθεροποιήσει» την κυβέρνηση του Αλιέντε.

Αυτό περιλάμβανε 1,5 εκατομμύρια δολάρια που διοχέτευσε η CIA στην εφημερίδα του Σαντιάγο El Mercurio, η οποία υπέσκαπτε την διακυβέρνηση του Αλιέντε. Οι πράκτορες της CIA ανέπτυξαν επίσης δεσμούς με τον στρατό της Χιλής. Το 1973, ο στρατηγός Πινοσέτ ήρθε στην εξουσία με στρατιωτικό πραξικόπημα. Κατά τη διάρκεια της 17χρονης θητείας του, περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι εξαφανίστηκαν ή σκοτώθηκαν και δεκάδες χιλιάδες αντίπαλοι φυλακίστηκαν.

Όπως είπε ο Κίσινγκερ στον Νίξον: «Δεν το κάναμε. Απλώς τους βοηθήσαμε».

• Ισραήλ

Στον πόλεμος του Γιομ Κιπούρ, ή διαφορετικά τον τέταρτο Αραβοϊσραηλινό πόλεμο, που εκδηλώθηκε τον Οκτώβριο του 1973, ο Κίσινγκερ ηγήθηκε της αντεπίθεση της κυβέρνησης Νίξον.

Αντέδρασε στις προσπάθειες του Πενταγώνου να καθυστερήσει την αποστολή όπλων στο Ισραήλ, προωθώντας βιαστικά όπλα στον ισραηλινό στρατό, ο οποίος τελικά έφτασε σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από το Κάιρο. Ακολούθησε κατάπαυση του πυρός.

Η διπλωματία που ακολούθησε ανάμεσα στα αραβικά κράτη και το Ισραήλ άνοιξε το δρόμο για την τελική υπογραφή των συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ το 1978. Μέχρι τότε, ο Κίσινγκερ είχε εγκαταλείψει το αξίωμά του, αλλά το 1981 εξήγησε ότι στο επίκεντρο της διπλωματίας του στη Μέση Ανατολή υπήρχε μονάχα ένας απλός πολιτικός στόχος - η «απομόνωση των Παλαιστινίων» από τους Άραβες γείτονες και φίλους τους.

• Βιετνάμ

Ο Κίσινγκερ κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης για τις διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός στο Βιετνάμ το 1973.

Ωστόσο, ο πόλεμος αυτός θα μπορούσε στην πραγματικότητα να είχε τελειώσει τέσσερα χρόνια νωρίτερα, εάν δεν επέτρεπε στο σχέδιο του Νίξον να «αμαυρώσει» τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις του Προέδρου Λίντον Μπ Τζόνσον.

Να σημειωθεί ότι, το 1969, ο Νίξον εξελέγη πρόεδρος και ο Κίσινγκερ προήχθη στο ρόλο του συμβούλου εθνικής ασφάλειας. Ο παρατεταμένος πόλεμος στοίχισε τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους.

• Καμπότζη

Οι προσπάθειες επέκτασης του πολέμου από πλευράς Κίσινγκερ πυροδότησαν εξελίξεις, που οδήγησαν, μετά από αιματηρές συγκρούσεις, στην κυριαρχία των Ερυθρών Χμερ στην Καμπότζη, οι οποίες κατέλαβαν την εξουσία από το στρατιωτικό καθεστώς που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ.

Χιλιάδες είναι οι νεκροί από την εκστρατεία του βομβαρδισμού «χαλιών» ή αλλιώς «κορεσμού» των Κίσινγκερ και Νίξον, βομβαρδισμοί που εκτείνονται σε μεγάλη περιοχή και πραγματοποιείται με προοδευτικό τρόπο για να προκληθεί ζημιά σε κάθε τμήμα ενός στόχου.

• Μπαγκλαντές

Το 1970, οι εθνικιστές της Βεγγάλης στο τότε γνωστό Ανατολικό Πακιστάν κέρδισαν τις εκλογές. Υπό τον φόβο της απώλειας του ελέγχου της περιοχής, η στρατιωτική κυβέρνηση στο Δυτικό Πακιστάν επιτέθηκε.

Οι Κίσινγκερ και Νίξον επέλεξαν να μην «συγκρατήσουν» τους στρατηγούς.

Τα εκατομμύρια θύματα αυτής της σύγκρουσης δεν συγκίνησαν τον Κίσινγκερ, ενώ μάλιστα σε μια μυστική ηχογράφηση, που βγήκε στο φως της δημοσιότητας αργότερα εξέφρασε την περιφρόνησή του για τους ανθρώπους που «αιμορραγούσαν», ενώ έκανε λόγο για «ετοιμοθάνατους Βεγγαλούς».

• Αργεντίνη

Αφού ο Τζίμι Κάρτερ διαδέχθηκε τον Φορντ στην προεδρία το 1976, ο Κίσινγκερ έδωσε την έγκρισή του στο νεοφασιστικό στρατό της Αργεντινής, ο οποίος είχε ανατρέψει την κυβέρνηση της προέδρου Ιζαμπέλ Περόν την ίδια χρονιά.

Η στρατιωτική κυβέρνηση διεξήγαγε έναν «βρώμικο» πόλεμο κατά των αριστερών, χαρακτηρίζοντας τους αντιφρονούντες ως «τρομοκράτες».

Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του στην Αργεντινή το 1978, ο Κίσινγκερ επαίνεσε τον δικτάτορα Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα για τις προσπάθειές του να καταπολεμήσει την «τρομοκρατία». Ο Βιντέλα θα διηύθυνε την εξόντωση έως και 30.000 πολιτικών αντιπάλων του. Περίπου 10.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού πραξικοπήματος, που διήρκεσε μέχρι το 1983.

• Νότιος Αφρική

Το 1976, καθώς η θητεία του πλησίαζε στο τέλος της, επισκέφτηκε τη Νότια Αφρική, παρέχοντας πολιτική νομιμοποίηση στην κυβέρνηση του απαρτχάιντ λίγο μετά την εξέγερση του Soweto, κατά την οποία σκοτώθηκαν μαθητές και άλλοι κάτοικοι από τα πυρά της αστυνομίας.

Ενώ ανάγκασε τον πρωθυπουργό της Ροδεσίας Ίαν Σμιθ να αποδεχτεί την κυριαρχία της πλειοψηφίας των μαύρων πολιτών, παραχώρησε στην κυβέρνηση του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής την υποστήριξή του προς τους αντάρτες της Ουνίτα που πολεμούσαν το μαρξιστικό-λενινιστικό Λαϊκό Κίνημα για την Απελευθέρωση της Αγκόλας. Αυτός ο πόλεμος διήρκεσε 27 χρόνια και αποτελεί έναν από τους πιο μακροχρόνιους και βίαιους πολέμους του περασμένου αιώνα.

• Κίνα

Ο Κίσινγκερ συχνά επαινείται για τη μεσολάβησή του στην εκτόνωση των τεταμένων σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας. Πράγματι, την επίσκεψή του στο Πεκίνο το 1972, ακολούθησε η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών το 1979. Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ τον έχει περιγράψει ως «παλιόφιλο».

Ωστόσο, οι διαδηλωτές που είχε κατασκηνώσει στην πλατεία Τιενανμέν το 1989 τον θυμούνται με λιγότερη αγάπη. Αμέσως μετά τη σφαγή έδωσε μια «γεύση» της ψυχρής, σκληρής ρεαλιστικής πολιτικής που χαρακτήριζε την προσέγγισή του στη διπλωματία.

Η καταστολή, είπε, ήταν «αναπόφευκτη».

«Καμία κυβέρνηση στον κόσμο δεν θα ανεχόταν να καταληφθεί η κεντρική πλατεία της πρωτεύουσάς της για οκτώ εβδομάδες από δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές» είχε δηλώσει και πρόσθεσε πως «η Κίνα, είπε, χρειαζόταν τις ΗΠΑ και οι ΗΠΑ χρειάζονταν την Κίνα».

• Ανατολικό Τιμόρ

Το 1975, ο Κίσινγκερ έδωσε το «πράσινο φως» για την εισβολή του προέδρου Σουχάρτο της Ινδονησίας στο Ανατολικό Τιμόρ, μια πρώην πορτογαλική αποικία που όδευε προς την ανεξαρτησία.

Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής στην Τζακάρτα, ο Κίσινγκερ και ο Φορντ τόνισαν στον Σουχάρτο, έναν αιμοσταγή δικτάτορα και στενό τους σύμμαχο στην αντικομμουνιστική μάχη, ότι κατανοούσαν τους λόγους της εισβολής, συμβουλεύοντάς τον να «τελειώνει γρήγορα».

Την επόμενη ημέρα, ο Σουχάρτο εισέβαλε με τον εξοπλισμένο από τις ΗΠΑ στρατό του, σκοτώνοντας 200.000 πολίτες του Ανατολικού Τιμόρ.