Τουρκικές εκλογές: Έξι συν ένα πράγματα που πρέπει να ξέρετε για τις κρίσιμες κάλπες

Οι Τούρκοι θα κληθούν να επιλέξουν όχι μόνο πρόεδρο, αλλά και ποιοι θα τους εκπροσωπήσουν στο κοινοβούλιο.

Πότε στήνονται οι κάλπες στην Τουρκία

Οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία πραγματοποιούνται κάθε πέντε χρόνια.

Φέτος οι κάλπες θα στηθούν στις 14 Μαΐου, παρότι αρχικά είχαν προγραμματιστεί για να γίνουν τις 18 Ιουνίου.

Αν χρειαστεί ο δεύτερος γύρος, κάτι πολύ πιθανό, τότε αυτός είναι προγραμματισμένος για τις 28 Μαΐου.

Τι εκλογικό σύστημα έχει η Τουρκία

Τον Ιούλιο του 2018 η Τουρκία μεταπήδησε από κοινοβουλευτικό σύστημα σε προεδρικό.

Οι πολίτες εκλέγουν απευθείας τον πρόεδρο και το αξίωμα του πρωθυπουργού καταργήθηκε.

Ο υποψήφιος πρόεδρος χρειάζεται πάνω από τις μισές ψήφους για να βγει νικητής.

Αν δεν καταφέρει να εξασφαλίσει το 50% τότε θα ακολουθήσει δεύτερος γύρος δύο εβδομάδες μετά τον πρώτο.

Επίσης την ίδια μέρα οι πολίτες θα εκλέξουν τα 600 μέλη της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης διαλέγοντας από την κομματική λίστα σε κάθε περιοχή.

Στις βουλευτικές εκλογές συμμετέχουν 32 κόμματα με τη χώρα να έχει 87 εκλογικές περιφέρειες.

Για να μπει στη Βουλή ένα κόμμα πρέπει να συγκεντρώσει το 7% των ψήφων.

Πόσοι είναι οι πολίτες που μπορούν να ψηφίσουν

Δικαίωμα ψήφου έχουν 64 εκατομμύρια πολίτες, με την ψήφο των νέων να θεωρείται καθοριστική για το αποτέλεσμα.

Από αυτούς τα 61 εκατομμύρια είναι εντός Τουρκίας ενώ άλλα τρία ψηφίζουν στο εξωτερικό από τις 27 Απριλίου μέχρι τις 9 Μαΐου.

Οι κάλπες θα ανοίξουν στις 08:00 στις 14 Μαΐου και θα κλείσουν στις 17:00 τοπική ώρα.

Όλες οι πολιτικές δράσεις πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 18:00 την προηγούμενη μέρα.

Τα αρχικά αποτελέσματα θα γίνουν γνωστά μέχρι τις 23:59 την ίδια μέρα. Στις 21:00 θα αρχίσουν να βγαίνουν τα exit poll.

To αποτέλεσμα ανακοινώνει επίσημα το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο.

Ποιοι είναι οι υποψήφιοι

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, 69 ετών: Ο νυν πρόεδρος που διεκδικεί την επανεκλογή του με 21 χρόνια παρουσίας στην εξουσία για 11 χρόνια ως πρωθυπουργός και από το 2014 ως πρόεδρος.

Αν και πιστώνεται το «οικονομικό θαύμα» της Τουρκίας μέχρι και το 2010, η δεινή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας τη δεδομένη χρονική στιγμή σε συνδυασμό με το φονικό πλήγμα του Εγκέλαδου έχει πλήξει τη δημοφιλία του.

Υπόσχεται συνέχιση του προεδρικού συστήματος, χαμηλά επιτόκια και μια ισχυρή, ανεξάρτητη Τουρκία που θα ασκεί επιρροή στην ευρύτερη περιοχή.

Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, 74 ετών: Πρόκειται για τον κύριο αντίπαλό του που είναι επικεφαλής μιας συμμαχίας από έξι κόμματα της αντιπολίτευσης, τη Συμμαχία του Έθνους.

Αυτοπροσδιορίζεται ως δημοκράτης, είναι πολέμιος της διαφθοράς, αλλά οι πολέμιοί του τον κατηγορούν ότι είναι πολύ κοντά στη Δύση. Είναι επικεφαλής του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) το οποίο τα 10 τελευταία χρόνια έχει χάσει σε όλες τις εκλογικές μάχες. Γι΄αυτό και πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι δεν είναι ισχυρός για να νικήσει τον Ερντογάν.

Οι αντίπαλοί του κατηγορούν τον Τούρκο «Γκάντι» όπως είναι το προσωνύμιό του ότι εμποδίζει άλλα στελέχη του κόμματός του που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες νίκης να πάρουν το χρίσμα.

Η δεινή κατάσταση της οικονομίας φαίνεται να του δίνει πόντους έναντι του Ερντογάν.

Έχει δεσμευτεί για μείωση του πληθωρισμού και αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος.

Υπόσχεται ένα ισχυρό κοινοβουλευτικό σύστημα, λύση του Κουρδικού, να στείλει πίσω στη Συρία τους πρόσφυγες και να φέρει την Τουρκία πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ.

Ο Κιλιντσάρογλου έχει υποσχεθεί ότι θα επανέλθει στη Σύμβαση Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών από την οποία αποχώρησε η Τουρκία το 2021.

Τέλος το προεδρικό μέγαρο που έχτισε ο Ερντογάν θα δοθεί στο κοινό και έδρα του προέδρου θα είναι το παλαιό μέγαρο Τσανκάγια.

Σινάν Ογάν, 55 ετών: Υποψήφιος με την εθνικιστική Συμμαχία των Προγόνων. Προέρχεται από το εθνικιστικό κόμμα Εθνιστικής Δράσης (MHP), συμμάχου του Ερντογάν από το οποίο εκδιώχθηκε το 2015.

Έχει κατηγορηθεί ότι έχει ξενοφοβικές και ακροδεξιές πολιτικές.

Είναι ο λιγότερο γνωστός στους ψηφοφόρους από τους τέσσερις υποψήφιους με βουλετική θητεία μεταξύ 2011 και 2015.

Υπόσχεται να στείλει τους πρόσφυγες στις χώρες τους και να στηρίξει την ενότητα.

Ο υποψήφιος που αποχώρησε

Μουχαρέμ Ιντζέ, 59 ετών: Ο υποψήφιος του κόμματος Πατρίδα αποφάσισε λίγο πριν στηθούν οι κάλπες να ανακοινώσει την αποχώρησή του από την προεδρική κούρσα.

Η ανακοίνωση ήρθε μία μέρα αφότου ο Ιντζέ ακύρωσε μια σειρά από προεκλογικές του εμφανίσεις και αρνήθηκε την αυθεντικότητα ενός βίντεο με ερωτικές στιγμές. Επιπλέον απέρριωε τις κατηγορίες ότι δωροδοκήθηκε για να συμμετάσχει στις εκλογές για να αποδυναμώσει την αντιπολίτευση.

Τώρα αυτό που μένει να φανεί, είναι αν οι υποστηρικτές του θα στηρίζουν τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου δεδομένου ότι ο Ιντζέ προερχόταν από το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) απέναντι στον Ερντογάν.

Κεμαλιστής κατά τα δικά του λεγόμενα υπήρξε υποψήφιος στην προεδρική εκλογή του 2018 απέναντι στον Ερντογάν λαμβάνοντας το 30,6% των ψήφων.

Πριν γίνει πολιτικός ήταν καθηγητής φυσικής και διευθυντής σχολείου.

Υποσχόταν ότι θα στείλει τους πρόσφυγες στις χώρες τους και θα αποκαταστήσει τον κοσμικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους.

Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν μονομαχία Ερτογάν - Κιλιτσντάρογλου στο δεύτερο γύρο της 28ης Μαΐου.

Στον πρώτο γύρο προβλέπεται νίκη Κιλιτσντάρογλου.

Αντίθετα στις βουλευτικές εκλογές το κόμμα του Ερντογάν έρχεται πρώτο στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων.

Μεγάλο είναι το ενδιαφέρον για τον ποιον θα επιλέξουν τα πέντε εκατομμύρια των Τούρκων που θα ψηφίσουν για πρώτη φορά και έχουν γνωρίσει ως ηγέτη της χώρας μόνο τον Ερντογάν.

Καθοριστική αναμένεται να είναι η ψήφος στις περιοχές όπου χτυπήθηκαν από τον Εγκέλαδο, προπύργια του κυβερνώντος κόμματος, όπου εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες δεν θα πάνε να ψηφίσουν, αλλά και των Κούρδων οι οποίοι έχουν ένα πικρό παρελθόν με το κόμμα του Κιλιτσντάρογλου.

Ποια είναι τα ζητήματα που απασχολούν τους Τούρκους

Η οικονομία

Τα επιτόκια προκάλεσαν χρηματοπιστωτική κρίση το 2021 με αποτέλεσμα ο πληθωρισμός για πρώτη φορά μετά από 24 χρόνια να φτάσει το 85,51%.

Οι υπέρμαχοι του Ερντογάν υποστηρίζουν ότι έχει φέρει την επανάσταση στην τουρκική οικονομία, έχει δημιουργήσει υποδομές και έχει φέρει την ανάπτυξη σε περιοχές που είχαν αγνοηθεί από την κυβέρνηση.

Σεισμοί

Δύο ισχυρότατες σεισμικές δονήσεις έπληξαν την Τουρκία στις 6 Φεβρουαρίου αφήνοντας πίσω τους 50,000 νεκρούς και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές.

Συνολικά από τους σεισμούς επηρεάστηκε η καθημερινότητα 14 εκατομμυρίων πολιτών το 16% του πληθυσμού.

Η φυγή των νέων στο εξωτερικό

Ένας μεγάλος αριθμός του πληθυσμού με σπουδές και με προσόντα εγκαταλείπουν τη χώρα για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους.

Σύμφωνα με την τουρκική στρατιστική υπηρεσία 286.000 άνθρωποι ηλικίας 20 με 29 ετών εγκατέλειψαν τη χώρα μεταξύ 2019 και 2021.

Αξίες και ταυτότητα

Ως πρωθυπουργός ο Ερντογάν το 2013 επέστρεψε στις γυναίκες που φορούσαν μαντήλα να εργάζονται στο Δημόσιο.

Το CHP ήταν υπέρ της απαγόρευσης και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν υποστηρίζει ότι αν κερδίσει ο Κιλιντσάρογλου θα την επαναφέρει.

Δημοκρατία

Οι αντίπαλοι του Ερντογάν τον κατηγορούν ότι δεν έχει κανένα σεβασμό στις δημοκρατικές αξίες ειδικά μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016.

Επίσης τον μέμφονται ότι έχει καταπνίξει την ελευθερία του τύπου με το 90% των ΜΜΕ να ελέγχονται από την κυβέρνηση ή από επιχειρηματίες που πρόσκεινται σε αυτόν.

Πρόσφυγες

Το αίσθημα κατά των προφύγων που φιλοξενεί η χώρα έχει το τελευταίο διάστημα κορυφωθεί με εκρήξεις βίας.

Από τα 5,5 εκατομμύρια πρόσφυγες τα 3,7 είναι Σύροι.