Οι πιο πλούσιοι δεν είναι κι οι πιο έξυπνοι: Τι δείχνει νέα μελέτη

«Ναι, μέχρι ενός σημείου. Από κει και πέρα είναι θέμα τύχης και διασυνδέσεων».

Αναλυτικά το δημοσίευμα της Deutsche Welle έχει ως εξής:

«Το ήξερα!» θα σκεφτεί κανείς διαβάζοντας αυτό το άρθρο, φέρνοντας στον νου κάποιον που ξέρει με υπερβολικά υψηλό εισόδημα. «Σίγουρα δεν μπορεί να είναι μόνο η νοημοσύνη που κάνει μερικούς ανθρώπους να κερδίζουν τέτοιους μισθούς!». Κι όποιος το σκέφτεται αυτό έχει απόλυτο δίκιο. Οι άνθρωποι που κερδίζουν απίστευτα πολλά χρήματα δεν σημαίνει πως αυτόματα είναι και πάρα πολύ έξυπνοι.

Μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό European Sociological Review με ερευνητές από διάφορα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια μπόρεσε να επιβεβαιώσει αυτό που πολλοί μπορεί να νιώθετε παρατηρώντας απλώς τα ανώτερα διοικητικά στελέχη της εταιρίας σας. Μέχρις ενός σημείου όντως η ευφυΐα και οι χρηματικές απολαβές συσχετίζονται. Αλλά από εκεί και πέρα υπάρχουν άλλοι παράγοντες που καθορίζουν την οικονομική επιτυχία ενός ατόμου.

Στη συγκεκριμένη έρευνα οι επιστήμονες εξέτασαν δεδομένα από 60.000 Σουηδούς άνδρες, έχοντας πρόσβαση στα εισοδήματα που δήλωναν στην εφορία όπως και στα αποτελέσματα ενός ειδικού τεστ νοημοσύνης που συμπλήρωσαν κατά τη διάρκεια της κατάταξής τους στον στρατό.

«Τα δεδομένα που έχουμε λάβει είναι απίστευτα», λέει ο Μαρκ Κόισνιγκ, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. Ο ίδιος είναι καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Ινστιτούτο Αναλυτικής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Λιντκέπιγκ στη Σουηδία. Αυτή η ιδιότητα κατέστησε δυνατή και την πρόσβασή του στα σουηδικά δεδομένα.

Συσχέτιση μισθού και νοημοσύνης

Ενώ το ετήσιο εισόδημα είναι πιο εύκολο να καταγραφεί, η καταμέτρηση της ευφυΐας αποτελεί μια πιο περίπλοκη διαδικασία. Όλοι οι συμμετέχοντες έκαναν το ίδιο τεστ μεταξύ 18 και 19 ετών. Είναι το λεγόμενο «Armed Forces Qualification Test» (AFQT), ένα τεστ προσόντων των Ενόπλων Δυνάμεων που χρησιμοποιούσε ο σουηδικός στρατός προκειμένου να αξιολογήσει τις γνωστικές ικανότητες των νεαρών ανδρών.

Ο καθηγητής Κόισνιγκ λυπάται που οι γυναίκες δεν αποτέλεσαν μέρος της μελέτης του. «Αυτό δεν μας ικανοποιεί. Προχωρήσαμε με βάση μόνο τα διαθέσιμα δεδομένα που είχαμε, οι γυναίκες δεν χρειάστηκε να κάνουν αυτή την εξέταση». Προκειμένου να διασφαλιστεί η αντικειμενικότητα, οι ερευνητές έλαβαν υπόψη μόνο δεδομένα από έτη κατά τα οποία όλοι οι Σουηδοί άνδρες έπρεπε να υποβληθούν σε αυτό το τεστ.

«Συνδέσαμε τις μετρήσεις της νοημοσύνης κατά τη διεξαγωγή του συγκεκριμένου τεστ με τις μετρήσεις της επιτυχίας που είχαν στην αγορά εργασίας σε μεταγενέστερο στάδιο της ζωής τους», εξηγεί ο καθηγητής Κόισνιγκ. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι ερευνητές παρακολουθούν το ετήσιο εισόδημα των ανδρών για μια περίοδο δέκα ετών, όπου οι συμμετέχοντες είναι μεταξύ 35 και 45 ετών, και από αυτό υπολογίζουν το μέσο όρο του αντίστοιχου ετήσιου εισοδήματος.

Η ευφυΐα δεν είναι το παν

«Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχουν τρία διαφορετικά επίπεδα στην αγορά εργασίας», σημειώνει ο καθηγητής Κόισνιγκ. Μέχρι ένα ορισμένο επίπεδο εισοδήματος δεν φαίνεται να συνδέεται ο μισθός με τις γνωστικές ικανότητες. Οι άνθρωποι αρχίζουν να κερδίζουν χρήματα χωρίς οι ερευνητές να έχουν παρατηρήσει περισσότερες γνωστικές ικανότητες. «Στο ανώτερο 50% των συμμετεχόντων βλέπουμε μια πολύ ισχυρή σύνδεση μεταξύ εισοδήματος και γνωστικών δεξιοτήτων».

Παρόλα αυτά ο σαφής αυτός συσχετισμός εξαφανίζεται όταν το εισόδημα ξεπερνά τα 60.000 ευρώ, όπως αναφέρει και ο καθηγητής δηλώνοντας πως η περαιτέρω αύξηση του εισοδήματος δεν συνοδεύεται από ανάλογη αύξηση των γνωστικών ικανοτήτων. Το κορυφαίο ποσοστό των συμμετεχόντων της μελέτης τους όμως δεν είναι και «τέρατα» εξυπνάδας. Σύμφωνα με τη μελέτη του Κόισνιγκ, το 1% των συμμετεχόντων με το υψηλότερο εισόδημα της τάξης των 200.000 ευρώ, μπορεί μεν να βγάζει τα διπλάσια από την επόμενη ποσοστιαία μονάδα, αλλά είναι και «μια ιδέα λιγότερο ξύπνιο».

Το καλό νέο λοιπόν είναι πως το αφεντικό σας που αμείβεται καλύτερα δεν είναι απαραίτητα και πιο έξυπνο από εσάς. Το κακό νέο είναι πως μπορεί απλώς να ήταν πιο τυχερός ή το δίκτυο του να τον βοήθησε να κάνει ευκολότερα άλματα στην καριέρα του. Το γεγονός ότι άλλες δεξιότητες εκτός της ευφυΐας μπορούν να βοηθήσουν στην (οικονομικής) επιτυχία πρέπει να θεωρείται παρηγοριά. Σε κάθε περίπτωση η αντοχή στο άγχος και η καλή επαφή με τους ανθρώπους δεν βλάπτουν.