«Επανάσταση Α4» στην Κίνα: Λευκό χαρτί ως σύμβολο σιωπηρής ανυπακοής

Διαδηλωτές στη Σαγκάη, το Πεκίνο και άλλες κινεζικές πόλεις, καθώς και φοιτητές σε πανεπιστήμια, υψώνουν λευκά χαρτιά ως μήνυμα κόντρα στη λογοκρισία του καθεστώτος και προς αποφυγή σύλληψης.

Η τάση έχει τις ρίζες της στις διαδηλώσεις του 2020 στο Χονγκ Κονγκ, όπου οι πολίτες -κινδυνεύοντας με σύλληψη εάν φώναζαν πολιτικά συνθήματα- «κατέφυγαν» σε φύλλα λευκού χαρτιού για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στους δρακόντειους νόμους για την εθνική ασφάλεια που στόχο είχαν να καταπνίξουν τη διαφωνία.

Δεν είναι σπάνιο ένα αντικείμενο να φθάνει να συμβολίσει ένα ολόκληρο κίνημα διαμαρτυρίας· προηγήθηκαν επίσης στο Χονγκ Κονγκ οι κίτρινες ομπρέλες, οι λαστιχένιες πάπιες στην Ταϊλάνδη, αλλά και η διαμαρτυρία των λουλουδιών στη Λευκορωσία.

«Οι άνθρωποι έχουν ένα κοινό μήνυμα», λέει ο Σιάο Ξιάνγκ, ερευνητής για την ελευθερία του Διαδικτύου στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια: «Ξέρουν τι θέλουν να εκφράσουν, και οι αρχές το ξέρουν επίσης, οπότε δεν χρειάζεται να πουν τίποτα. Αν κρατάς ένα λευκό χαρτί, τότε όλοι γνωρίζουν τι εννοείς».

Βίντεο και φωτογραφίες με Κινέζους να κρατούν φύλλα λευκού χαρτιού έχουν γίνει viral, ενώ εντός Κίνας λογοκρίνονται άμεσα και μαζικά στο Διαδίκτυο σχετικές φωτογραφίες και αναρτήσεις.

Το hashtag «A4Revolution» -αναφορά στο μέγεθος των φύλλων χαρτιού- «εξαπλώνεται» την ίδια στιγμή στο Twitter, ενώ στο Facebook και το Instagram χρήστες αλλάζουν τις φωτογραφίες του προφίλ τους αναρτώντας εικόνες με λευκά χαρτιά σε υποστήριξη των διαδηλωτών.

Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα λευκά χαρτιά στα χέρια των διαδηλωτών δεν είναι μόνο μία έκφραση κατά της φίμωσης της διαφωνίας, αλλά και μια πρόκληση προς τις κινεζικές αρχές, σαν να λένε: «Θα με συλλάβετε επειδή κρατάω ένα χαρτί που δεν γράφει τίποτα;».

«Σίγουρα δεν γράφουν τίποτα τα χαρτιά, αλλά ξέρουμε τι υπάρχει εκεί», ανέφερε μιλώντας στο BBC μία γυναίκα που συμμετείχε στις διαδηλώσεις στη Σαγκάη.

Ο Τζόνι, ένας 26χρονος διαδηλωτής στο Πεκίνο, είπε από την πλευρά του στο πρακτορείο Reuters ότι το λευκό χαρτί ήρθε να «αντιπροσωπεύσει όλα όσα θέλουμε να πούμε, αλλά δεν μπορούμε».

Η επίδειξη ενός χαρτιού χωρίς λόγια «σημαίνει ότι «είμαστε αυτοί που δεν έχουν φωνή, αλλά είμαστε επίσης ισχυροί», λέει την ίδια στιγμή στους New York Times η 29χρονη Χέιζελ Λιου, παραγωγός ταινιών που παρέστη στην αγρυπνία κατά μήκος του ποταμού Λιάνγκμα στο Πεκίνο την Κυριακή.

Η λογοκρισία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από το κινεζικό καθεστώς έχει χτυπήσει «κόκκινο». Δεκάδες εκατομμύρια αναρτήσεις έχουν φιλτραριστεί, και τα αποτελέσματα στην αναζήτηση για «λευκό χαρτί» είναι φειδωλά, γεγονός που έχει επιτείνει την οργή.

Εν τω μεταξύ, η εταιρεία παραγωγής χαρτιού Shanghai M&G Stationary αναγκάστηκε να διαψεύσει φήμες ότι είχε σταματήσει την πώληση χαρτιού τύπου Α4 για «λόγους εθνικής ασφάλειας». Οι αξιωματούχοι της M&G ανακοίνωσαν ότι η παραγωγή και η πώληση συνεχίζονται κανονικά και ότι έχουν ειδοποιήσει την αστυνομία για ένα πλαστό έγγραφο που κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο, το οποίο είχε πυροδοτήσει τη φήμη.

Ορισμένοι διαδηλωτές έχουν επίσης αναφέρει στους New York Times ότι πήραν την έπνευση για τα λευκά χαρτιά από ένα αστείο της σοβιετικής εποχής, σύμφωνα με το οποίο ένας αντιφρονών που συνελήφθη από την αστυνομία επειδή μοίρασε φυλλάδια σε πλατεία αποκάλυψε ότι τα φυλλάδια ήταν κενά περιεχομένου. Όταν ρωτήθηκε, ο αντιφρονών απάντησε ότι δεν χρειάζονται λόγια γιατί «όλοι ξέρουν».

Εδώ και τρεις ημέρες διαδηλωτές στη Σαγκάη φωνάζουν συνθήματα για τηνπαραίτηση Σι και τον τερματισμό της διακυβέρνησης του Κομμουνιστικού Κόμματος, και ανάλογες διαμαρτυρίες έχουν ξεσπάσει σε τουλάχιστον άλλες πέντε πόλεις, συμπεριλαμβανομένου του Πεκίνου.

Πρόκειται για άνευ προηγουμένου δημόσια αμφισβήτηση της πολιτικής μηδενικής ανοχής για την Covid-19 και αποδοκιμασία του ίδιου του Σι Τζινπίνγκ, σχεδόν τρία χρόνια μετά την έναρξη ισχύος των δρακόντειων μέτρων, στο πλαίσιο των οποίων εκατομμύρια πολίτες έχουν τεθεί σε κατ' οίκον περιορισμό επί μήνες.

Η πυρκαγιά στο Ορούμτσι της επαρχίας Σιντζιάνγκ, που προκάλεσε το θάνατο δέκα ανθρώπων, λειτούργησε ως καταλύτης για το ξέσπασμα της δημόσιας οργής, καθώς κυκλοφόρησαν βίντεο που υποδηλώνουν ότι τα μέτρα της καραντίνας καθυστέρησαν την άφιξη των πυροσβεστικών δυνάμεων.

Ανάλογες σκηνές με διαδηλώσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες στην Κίνα, όπου το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα καταστέλλει ανελέητα κάθε έκφραση διαφωνίας. Το κινεζικό καθεστώς απαντά με συλλήψεις διαδηλωτών, και περαιτέρω ενίσχυση της αστυνόμευσης και των ήδη δρακόντειων μέτρων ασφαλείας.