Τουρκία: Μπαράζ συλλήψεων δημοσιογράφων στην πρεμιέρα του νόμου περί «παραπληροφόρησης»

«Δέκα από τους συναδέλφους μας συνελήφθησαν στη διάρκεια επιχειρήσεων στην Άγκυρα, την Κωνσταντινούπολη, τη Βαν, το Ντιγιάρμπακιρ, την Ούρφα και τη Μαρντίν», ανακοίνωσε το Συνδικάτο Δημοσιογράφων της Τουρκίας (TGS) μέσω ανάρτησης στο Twitter, χωρίς να διευκρινίσει τις αιτίες των συλλήψεων.

Οι συλληφθέντες δημοσιογράφοι, τέσσερις από τους οποίους είναι γυναίκες, εργάζονται για τα φιλοκουρδικά πρακτορεία ειδήσεων Mezopotamya και Jinnews, σύμφωνα με το συνδικάτο των δημοσιογράφων.

Το πρακτορείο Mezopotamya επιβεβαίωσε ότι επτά δημοσιογράφοι του συνελήφθησαν.

Δεκαέξι Τούρκοι δημοσιογράφοι βρίσκονταν στη φυλακή στο τέλος Ιουνίου για «συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση» στο Ντιγιάρμπακιρ, στη νοτιοανατολική Τουρκία όπου ζουν κυρίως Κούρδοι.

Ο νόμος που υιοθέτησε η τουρκική Εθνοσυνέλευση στα μέσα Οκτωβρίου, και ο οποίος ποινικοποιεί την «παραπληροφόρηση», καταδικάζεται διεθνώς. Οκτώ μήνες πριν από τις γενικές εκλογές, ο νόμος αυτός τιμωρεί με φυλάκιση μέχρι τριών ετών όποιον κατηγορείται ότι διαδίδει «ψευδείς ή απατηλές πληροφορίες».

Σήμα κινδύνου για την ελευθερία της έκφρασης στην Τουρκία

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και το Γραφείο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών έχουν εκφράσει «ανησυχία» για την έγκριση από την Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας το επίμαχου νόμου, ενώ ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έχει ανακοινώσει ότι το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) προσφεύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας για την αναστολή εφαρμογής άρθρου του νόμου περί «παραπληροφόρησης», με το επιχείρημα ότι παραβιάζει τα άρθρα το τουρκικού Συντάγματος που εγγυώνται την ελευθερία της έκφρασης.

Το Γραφείο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ θεωρεί ότι ο νόμος αυτός αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο υποκειμενικής ερμηνείας και καταχρήσεων και προέτρεψε την Άγκυρα να εγγυηθεί τον πλήρη σεβασμό στην ελευθερία της έκφρασης.

«Ανησυχούμε από την υιοθέτηση σειράς τροπολογιών σε διάφορους νόμους, με τους οποίους υπάρχει κίνδυνος να περιοριστεί σημαντικά η ελευθερία της έκφρασης» στην Τουρκία, έχει δηλώσει η Μάρτα Ουρτάδο, εκπρόσωπος του Γραφείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η ίδια επισημαίνει ότι, σε ένα ήδη πολύ περιοριστικό πλαίσιο, υπάρχει ο κίνδυνος οι νέοι νόμοι να περιορίσουν ακόμη περισσότερο τα δικαιώματα των ανθρώπων να ερευνούν, να λαμβάνουν και να μοιράζονται πληροφορίες, όπως αυτά ορίζονται από το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, στο οποίο έχει προσχωρήσει και η Τουρκία.

Τα Ηνωμένα Έθνη εξέφρασαν τη λύπη τους επειδή «αυτοί οι νόμοι προετοιμάστηκαν και υιοθετήθηκαν χωρίς να προηγηθεί σημαντική διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών και τους εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης».

«Η ελευθερία της έκφρασης και η πρόσβαση στην πληροφορία είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική συμμετοχή των ανθρώπων στον δημόσιο βίο και την πολιτική και είναι αναγκαίες σε κάθε δημοκρατία. Καλούμε την Τουρκία να διασφαλίσει τον πλήρη σεβασμό στην ελευθερία της έκφρασης, την οποία εγγυάται το Διεθνές Δίκαιο», υπογράμμισε η Μάρτα Ουρτάδο.

Οι περισσότερες εφημερίδες και τα τηλεοπτικά κανάλια στην Τουρκία πέρασαν στον έλεγχο κυβερνητικών αξιωματούχων ή επιχειρηματιών συμμάχων τους κατά τη διάρκεια της καταστολής που ακολούθησε την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.

«Ανησυχία» έχει εκφράσει και ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Πίτερ Στάνο, σχετικά με το νέο νόμο της κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε φυλάκιση για «παραπληροφόρηση».

Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Στάνο σημείωσε ότι «ο νόμος στην Τουρκία αντιμετωπίζεται με ανησυχία, καθώς χαρακτηρίζεται από ασαφή γλώσσα σχετικά με το τι αποτελεί ψευδή ή παραπλανητική πληροφόρηση».

«Φοβόμαστε ότι μπορεί να περικόψει περαιτέρω τις ελευθερίες, την ελευθερία έκφρασης και τα ανεξάρτητα μέσα στην Τουρκία και είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι για τη διάταξη του νόμου που ορίζει φυλάκιση για το έγκλημα της παραπληροφόρησης», υπογράμμισε.

Επίσης, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής επισήμανε ότι «η Τουρκία είναι ακόμη χώρα υποψήφια προς ένταξη και παλιό μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και γι' αυτό αναμένεται η εφαρμογή των ύψιστων δημοκρατικών προδιαγραφών και πρακτικών και το ποινικό δίκαιο ποτέ δε θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για να κάνει να σιωπήσουν ή να περιοριστούν οι διαφορετικές απόψεις ή οι φωνές που ασκούν κριτική».

Τέλος, ανέφερε ότι η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και της παρέμβασης λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, ωστόσο είναι επιτακτικό όποια νομικά μέτρα λαμβάνονται ή στοχεύουν στην αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων να έχουν ξεκάθαρη οριοθέτηση και να θεσπίζονται με τον μεγαλύτερο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών και κυρίως την ελευθερία έκφρασης και της ελευθεροτυπίας.