Κομισιόν: Ανησυχία για το νόμο Ερντογάν που ποινικοποιεί την «παραπληροφόρηση»

Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Στάνο σημείωσε ότι «ο νόμος στην Τουρκία αντιμετωπίζεται με ανησυχία, καθώς χαρακτηρίζεται από ασαφή γλώσσα σχετικά με το τι αποτελεί ψευδή ή παραπλανητική πληροφόρηση».

«Φοβόμαστε ότι μπορεί να περικόψει περαιτέρω τις ελευθερίες, την ελευθερία έκφρασης και τα ανεξάρτητα μέσα στην Τουρκία και είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι για τη διάταξη του νόμου που ορίζει φυλάκιση για το έγκλημα της παραπληροφόρησης», υπογράμμισε.

Επίσης, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής επισήμανε ότι «η Τουρκία είναι ακόμη χώρα υποψήφια προς ένταξη και παλιό μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και γι' αυτό αναμένεται η εφαρμογή των ύψιστων δημοκρατικών προδιαγραφών και πρακτικών και το ποινικό δίκαιο ποτέ δε θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για να κάνει να σιωπήσουν ή να περιοριστούν οι διαφορετικές απόψεις ή οι φωνές που ασκούν κριτική».

Τέλος, ανέφερε ότι η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και της παρέμβασης λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, ωστόσο είναι επιτακτικό όποια νομικά μέτρα λαμβάνονται ή στοχεύουν στην αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων να έχουν ξεκάθαρη οριοθέτηση και να θεσπίζονται με τον μεγαλύτερο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών και κυρίως την ελευθερία έκφρασης και της ελευθεροτυπίας.

Ενώσεις και συνδικάτα δημοσιογράφων στην Τουρκία έχουν καταγγείλει το νομοσχέδιο που εισήχθη στην Εθνοσυνέλευσηκαι ποινικοποιεί την «παραπληροφόρηση», μιλώντας για απόπειρα λογοκρισίας εκ μέρους της κυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Η αντίδραση του Συμβουλίου της Ευρώπης

Το Συμβούλιο της Ευρώπης εκτιμά ότι τουρκικό σχέδιο νόμου με το οποίο ποινικοποιείται η «παραπληροφόρηση» και το οποίο συζητείται το τρέχον διάστημα στην Άγκυρα αποτελεί «κώλυμα» για την ελευθερία της έκφρασης, δικαίωμα εγγυημένο δυνάμει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Σε «κοινή επείγουσα γνωμοδότηση», που δημοσιοποίησε την περασμένη εβδομάδα μαζί με τη Γενική Διεύθυνση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Κράτους Δικαίου, η Επιτροπή της Βενετίας εκφράζει την «ανησυχία» της για «τις δυνητικές συνέπειες» του κειμένου, ειδικά του κινδύνου «ενίσχυσης της αυτολογοκρισίας» ενόψει των προσεχών προεδρικών και βουλευτικών εκλογών στην Τουρκία τον Ιούνιο του 2023.

Αν και η συμβουλευτική επιτροπή αυτή, αρμόδια για ζητήματα που άπτονται του κράτους δικαίου στο Συμβούλιο της Ευρώπης, αναγνωρίζει πως είναι απαραίτητη η καταπολέμηση εκστρατειών παραπληροφόρησης, εκτιμά πως υπάρχουν ήδη στο τουρκικό νομικό οπλοστάσιο κείμενα που βάζουν στο στόχαστρο «τις πιο επικίνδυνες διαστάσεις των ‘ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών’» και ότι δεν υπάρχει «επιτακτική κοινωνική ανάγκη» να υιοθετηθεί το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε «αυθαίρετους περιορισμούς της ελευθερίας της έκφρασης».

Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο προβλέπει ότι η «διάδοση παραπλανητικών πληροφοριών» θα επισύρει ποινή φυλάκισης τριών ετών και στέρηση της κάρτας μέλους των αναγνωρισμένων δημοσιογραφικών ενώσεων της Τουρκίας για όσους διαπράττουν το αδίκημα αυτό.

Κατά την άποψη του Συμβουλίου της Ευρώπης, το υπό εξέταση νομοσχέδιο στην Τουρκία παραβιάζει το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ, που εγγυάται την ελευθερία της έκφρασης.

Η γνωμοδότηση αυτή θα τεθεί προς υιοθέτηση στην προσεχή ολομέλεια της Επιτροπής της Βενετίας, την Παρασκευή 21η και το Σάββατο 22η Οκτωβρίου.

Το νομοσχέδιο, που κατέθεσαν στο κοινοβούλιο μέλη του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΚΔΑ), υιοθετήθηκε ήδη τον Σεπτέμβριο από δύο αρμόδιες επιτροπές.

Την Τρίτη, ενώ άρχιζε η συζήτηση στην ολομέλεια επί του κειμένου που έχει κατατεθεί στην τουρκική εθνική αντιπροσωπεία, διαδήλωναν έξω από το κτίριο μέλη συλλογικών οργανώσεων και συνδικάτων τούρκων δημοσιογράφων, που χαρακτηρίζουν το νομοσχέδιο απόπειρα επιβολής περαιτέρω λογοκρισίας από μέρους των αρχών.

Καθώς απομένει πλέον λιγότερος από ένας χρόνος ως τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 2023, ο αρχηγός του τουρκικού κράτους Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποπειράται να ασκήσει ακόμη πιο ασφυκτικό έλεγχο στον Τύπο και στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, εκτιμούν παρατηρητές.

Μη κυβερνητικές οργανώσεις καταγγέλλουν συχνά την καταστολή της ελευθεροτυπίας στην Τουρκία, η οποία καταλαμβάνει την 149η θέση της κατάταξης για το 2022 ως προς την ελευθερία του Τύπου που καταρτίζεται από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα (RSF).