Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων 2022: Η επισιτιστική κρίση και το food waste

Θέτοντας τα παραπάνω ερωτήματα, μεταξύ δεκάδων άλλων, που αφορούν στο συγκεκριμένο θέμα, επιχειρεί ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ να αφυπνίσει συνειδήσεις για ένα τεράστιο ζήτημα που απασχολεί την ανθρωπότητα τόσο ηθικά όσο και περιβαλλοντικά: Τη διαχείριση των τροφίμων.

Η Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων (Διατροφής/Επισιτισμού) εορτάζεται στις 16 Οκτωβρίου και κεντρικό σύνθημα «Να μην μείνει κανένας πίσω», ο FAO τονίζει πως «το 2022 μας βρίσκει με μια συνεχιζόμενη πανδημία, συγκρούσεις, ένα κλίμα που δεν θα σταματήσει να θερμαίνεται, αυξανόμενες τιμές και διεθνείς εντάσεις. Αυτό επηρεάζει την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Πρέπει να οικοδομήσουμε έναν βιώσιμο κόσμο όπου όλοι, παντού έχουν τακτική πρόσβαση σε αρκετά θρεπτικά τρόφιμα. Κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω».

Η σπατάλη τροφίμων, το food waste, είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα για το περιβάλλον στη σύγχρονη εποχή. Στο explainer video του Act for Earth βλέπουμε πώς δημιουργείται και τι πρέπει να γίνει για να το αποτρέψουμε.

https://youtu.be/eV8G9weYPd0

Το ζήτημα της τροφής θεωρείται από μια μεγάλη μερίδα της παγκόσμιας κοινότητας ως το «κλειδί» για τη σωτηρία του πλανήτη, κυρίως λόγω της ουσιαστικής μεταβολής που μπορεί να επιφέρει η αλλαγή αυτή στην ανθρώπινη συμπεριφορά.

Ως γνωστόν, η άνοδος της θερμοκρασίας στη Γη οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, επομένως, μόνο μια δραστική αλλαγή σε αυτή θα μπορούσε να την περιορίσει – κάτι που είναι απαραίτητο ακόμα και για τη συνέχεια της ζωής στον πλανήτη. Τα τρόφιμα, από την παραγωγή έως την κατανάλωση και όλα τα ενδιάμεσα στάδια, δηλαδή την επεξεργασία και τη διανομή τους, υπολογίζεται πως «ευθύνονται» για την παραγωγή του 1/3 των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Εάν η ανθρωπότητα στο σύνολό της – ή έστω, σε ένα πολύ μεγάλο μέρος της – αποφάσιζε να αλλάξει σημαντικά τις διατροφικές της συνήθειες, τότε οι εκπομπές αερίων θα περιορίζονταν αισθητά και αυτό θα ήταν μια κίνηση με ουσιαστικό αντίκτυπο στην προσπάθεια περιορισμού της ανόδου της θερμοκρασίας στη Γη.

Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό; Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας, με την καλύτερη διατήρηση των φυσικών οικότοπων, με τη μείωση της σπατάλης τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο και με τη μετάβαση σε φυτική διατροφή, τότε οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα μπορούσαν να μειωθούν έως 8 γιγατόνους κάθε χρόνο.

Δέκα συμβουλές για να περιορίσουμε τη σπατάλη τροφίμων

Ένας από τους σοβαρότερους παράγοντες που επιτείνουν την υπερθέρμανση του πλανήτη, είναι η σπατάλη τροφίμων. Σε γενικές γραμμές και επιχειρώντας να εξηγήσουμε με απλό τρόπο το τι ακριβώς συμβαίνει, πρέπει να δεχθούμε ότι το πρόβλημα «ξεκινάει» από τον τελικό αποδέκτη, τον καταναλωτή. Όσο αυτός – δηλαδή όλοι εμείς – καταναλώνουμε αλόγιστα, τόσο η προσφορά θα μεγαλώνει προκαλώντας ζητήματα υπερκαλλιέργειας που καταστρέφει τα οικοσυστήματα του πλανήτη, την ώρα που από τη μια τεράστιες ποσότητες τροφίμων καταλήγουν στα σκουπίδια, ενώ ένα επίσης τεράστιο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού υποφέρει από την πείνα.

Είναι λοιπόν στο χέρι μας να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε την κατάσταση αυτή ακολουθώντας έναν και μόνο γενικό κανόνα: Αγοράζω μόνο ό,τι χρειάζομαι.

#1 Οργανώνουμε το διατροφολόγιο του σπιτιού: Ένα ημερολόγιο που καταγράφει τι θα φάμε και πότε τις επόμενες ημέρες. Είναι η βάση της διατροφής μας και μας επιτρέπει να διαχειριστούμε τον χρόνο αλλά και τις αγορές μας καλύτερα. Πιθανώς μπορούμε το Σαββατοκύριακο να αφιερώσουμε λίγο χρόνο σε αυτή τη δραστηριότητα, όπου μπορούν να παίρνουν μέρος όλα τα μέλη του σπιτιού.

#2 Εντοπίζουμε εκ των προτέρων τις συνταγές που θα εκτελέσουμε. Έτσι, μπορούμε να προμηθευτούμε τα απαραίτητα υλικά εγκαίρως και να μην «παρεκκλίνουμε» από το διατροφολόγιό μας.

#3 Ψωνίζουμε με βάση το διατροφολόγιο αυτό. Καταγράφοντας τις ανάγκες μας, είναι πολύ πιο εύκολο να τις ικανοποιήσουμε, χωρίς σπατάλες και περιττές αγορές.

#4 Προτιμούμε να αγοράζουμε φρούτα και λαχανικά συχνότερα και σε μικρές ποσότητες, ώστε να μην σαπίζουν στα ντουλάπια μας.

#5 Καθαρίζουμε τα ντουλάπια μας συχνά, καθώς όλο και κάποια συσκευασία που έχουμε ξεχάσει μπορεί να μας φανεί χρήσιμη στην επόμενη συνταγή μας.

#6 Δεν πηγαίνουμε ποτέ χωρίς λίστα στο σούπερ μάρκετ και προσπαθούμε να παραμένουμε «πιστοί» σε αυτή.

#7 Η μερίδα από το φαγητό που περίσσεψε καθημερινά, μπαίνει στο ψυγείο ή και στην κατάψυξη και μπορεί να καταναλωθεί τις επόμενες ημέρες – πάντα με προσοχή στη συντήρησή της. Ενδεχομένως να καθιερώσουμε ένα γεύμα της εβδομάδας που θα αποτελείται από left overs. Διαφορετικά, μπορούμε να απευθυνθούμε στις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου μας ή στην εκκλησία ή σε οποιαδήποτε φιλανθρωπική οργάνωση που θα αξιοποιήσει το φαγητό αυτό προς όφελος συνανθρώπων μας που το χρειάζονται.

#8 Με τα leftovers επίσης μπορούμε να δημιουργήσουμε νέες συνταγές. Πολλοί σύγχρονοι σεφ έχουν δημιουργήσει πιάτα στη βάση αυτής της φιλοσοφίας περιορισμού του food waste και μπορούμε εύκολα να τις αναζητήσουμε στο διαδίκτυο.

#9 Εξετάζουμε το ενδεχόμενο εφαρμογής της μεθόδου κομποστοποίησης για τα οργανικά απορρίμματα του νοικοκυριού μας. Είναι και αυτός ένας τρόπος να μην «πετάμε» φαγητό, αλλά να το ανακυκλώνουμε, με αυτή τη μέθοδο.

#10 Αποβάλλουμε τα «κατοχικά σύνδρομα» σχετικά με το φαγητό. Πρόκειται για τις συνήθειες που απέκτησαν οι γιαγιάδες και οι παππούδες μας που έζησαν την πείνα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και οδηγήθηκαν στο «άλλο άκρο»: Να μαγειρεύουν υπερβολικές ποσότητες, να αγοράζουν πολύ περισσότερα από τα απαραίτητα, ώστε να έχουν πάντοτε απόθεμα.

Το φαγητό και η σωστή διαχείρισή του είναι ένα ζήτημα που απασχολεί τη σύγχρονη κοινωνία και το οποίο χρειάζεται άμεση λύση για την προστασία του πλανήτη. Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων, ας γίνει η αρχή για μια ουσιαστική αλλαγή που θα οδηγήσει σε μία βιώσιμη λύση.