Τουρκία: Ανησυχητικές καταγγελίες Ρώσων για την ασφάλεια του πυρηνικού σταθμού Άκουγιου

Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες που ήλθαν στη δημοσιότητα, η ρωσική κατασκευάστρια εταιρεία Rosatom, ανάδοχος του έργου, μέσω της θυγατρικής της στην Τουρκία "Akkuyu Nuclear JSC" (AKKUYU NÜKLEER ANONİM ŞİRKETİ) κατήγγειλε στις 26 Ιουλίου τη σύμβασή της με την τουρκική IC İçtaş, κύρια εργολήπτρια εταιρεία όσον αφορά την κατασκευή των κτιριακών υποδομών του σταθμού.

Λίγες ημέρες αργότερα, στις 30 Ιουλίου, το Bloomberg δημοσίευσε ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο η Rosatom Corp. έστειλε πριν από μία εβδομάδα περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια στην Akkuyu Nuclear, ενώ προγραμματίζονται άλλα δύο παρόμοια εμβάσματα για αυτήν την εβδομάδα και την επόμενη, σύμφωνα με ανώτερους Τούρκους αξιωματούχους με άμεση γνώση του θέματος.

Η IC İçtaş υποστήριξε ότι η κίνηση των Ρώσων είναι παράνομη και προβάλλει σειρά επιχειρημάτων που αποκαλύπτουν πόσο περίπλοκες είναι οι συμβάσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών, αλλά και το μέγεθος των οικονομικών συμφερόντων πίσω από το έργο.

Όλα αυτά, όσο σοβαρά κι αν είναι και παρά τις όποιες καταγγελίες για συγκρουόμενα συμφέροντα ή περί ενδείξεων για αναδιάταξη στις σχέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία, δεν προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον πέραν για τους άμεσα εμπλεκόμενους στο έργο.

Η απάντηση όμως της Akkuyu Nuclear, δηλ. των Ρώσων, που κατήγγειλαν τη σύμβαση, αρκεί για να προκαλέσει όχι απλώς ανησυχία, αλλά ρίγη τρόμου στους ίδιους τους πολίτες της Τουρκίας και ευρύτερα στις χώρες της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και όχι μόνο.

Ως αιτία καταγγελίας της σύμβασης η Akkuyu Nuclear επικαλείται τη μη τήρηση από την πλευρά της IC İçtaş των προβλεπόμενων προδιαγραφών ασφαλείας στις κτιριακές υποδομές που κατασκεύαζε. Δηλαδή, η Akkuyu Nuclear και κατ’ επέκταση η μητρική της Rosatom Corp. ομολογούσε ότι ο υπό κατασκευή πυρηνικός σταθμός παρουσιάζει κενά στην ασφάλειά του. Σύμφωνα με τουρκικό δημοσίευμα, το έγγραφο που απέστειλαν οι Ρώσοι στην τουρκική πλευρά με τη σοβαρή αυτή καταγγελία αριθμοί 60 σελίδες και δεν δόθηκε ποτέ στη δημοσιότητα.

Λίγο αργότερα, η Akkuyu Nuclear ανέθεσε την εργολαβία του κατασκευαστικού μέρους του σταθμού στην εταιρεία TSM, που ιδρύθηκε με ρωσικά κεφάλαια. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι η TSM συνεχίζει το έργο της κατασκευής χωρίς καμία καθυστέρηση υπογράφοντας με τη σειρά της συμβάσεις με τους ίδιους υπεργολάβους που χρησιμοποιούσε η καθαιρεθείσα IC İçtaş και υποτίθεται πως αυτοί ήταν υπεύθυνοι για την ελλιπή ασφάλεια των υποδομών του σταθμού.

Παράλληλα και χωρίς κατ' ανάγκη να συνδέονται τα δύο γεγονότα, την περασμένη εβδομάδα επικράτησε στα εργοτάξια του Ακουγιού αναταραχή και για έναν επιπλέον λόγο, όταν ανακοινώθηκε η απόλυση 400 εργαζομένων που ζητούσαν αυξήσεις.

Μετά την εξέλιξη αυτή, ο πυρηνικός σταθμός του Άκουγιου της Τουρκίας περνάει εξ ολοκλήρου στον έλεγχο της Ρωσίας, καθώς επί της ουσίας δεν υφίσταται πλέον η ρωσοτουρκική κοινοπραξία. Στον δικτυακό τόπο της Rosatom αναφέρεται ότι το μερίδιο της ρωσικής κρατικής εταιρείας στο έργο είναι 99,2%. Το έργο, ύψους 20 δισ. δολαρίων, έχει λάβει χρηματοδότηση από τον μεγαλύτερο δανειστή της Ρωσίας, τη PJSC Sberbank, η οποία βρίσκεται στη λίστα κυρώσεων που έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως αναφέρουν περιβαλλοντικές οργανώσεις, στην τουρκική πλευρά μένει μόνο να αναλάβει το ρίσκο ενός πιθανού πυρηνικού ατυχήματος και τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων, ενώ η ρωσική πλευρά θα καρπωθεί μόνη της το οικονομικό όφελος από τη λειτουργία του σταθμού.

Το θέμα του Άκουγιου έθεσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Βλαντίμιρ Πούτιν, στη συνάντηση που είχαν στις 5 Αυγούστου στο Σότσι της Ρωσίας. Κατά τη συνάντηση ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Είναι πολύ σημαντικό να ολοκληρωθεί το (έργο του) Άκουγιου στον καθορισμένο χρόνο. Επειδή ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής Άκουγιου θα καλύπτει το 10% του δυναμικού στον ενεργειακό εφοδιασμό της Τουρκίας, πιστεύω ότι θα ήταν ωφέλιμο για εμάς να κάνουμε μια λεπτομερή συζήτηση για αυτό το θέμα. Έτσι θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου που σήμερα έχω μια τέτοια ευκαιρία».