Aγωγές και αντιδράσεις επενδυτών κατά ΕΕ για το «πράσινο φως» σε φυσικό αέριο και πυρηνική ενέργεια

Οι κανόνες για τις «πράσινες» επενδύσεις της ΕΕ έχουν σκοπό να βοηθήσουν στη διοχέτευση ιδιωτικών πόρων σε έργα που μπορούν να επιτύχουν τον στόχο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050, για τον οποίο απαιτούνται περίπου 260 δισ. ευρώ κάθε χρόνο πέρα ​​από τη χρηματοδότηση της ΕΕ για την πρώτη δεκαετία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν.

Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, υλοποιώντας τους στόχους της στο πλαίσιο της διεθνούς συμφωνίας του Παρισιού.

Οι Βρυξέλλες έχουν επανειλημμένα δεχθεί «πυρά» για την πρόταση να συμπεριληφθεί το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια στον κατάλογο των βιώσιμων επενδύσεων - από επιστήμονες, επενδυτές και οικονομικούς συμβούλους της ίδιας της Κομισιόν, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι κανόνες θα εκτρέψουν χρήματα από πραγματικά πράσινα έργα για να στηρίξουν «παραδοσιακές» βιομηχανίες και θα επιτρέπουν την περαιτέρω αύξηση των εκπομπών του θερμοκηπίου.

Η Greenpeace και ο νομικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός ClimateEarth ανακοίνωσαν ότι θα κινηθούν νομικά, λέγοντας ότι «η συμπερίληψη του ορυκτού αερίου έρχεται σε σύγκρουση με τη βασική νομοθεσία της ΕΕ για το Κλίμα». Αυστρία και Λουξεμβούργο ανακοίνωσαν επίσης ότι θα προσφύγουν νομικά, ενώ οι επενδυτές έσπευσαν να προειδοποιήσουν ότι η συμπερίληψη του φυσικού αερίου και των πυρηνικών από την ΕΕ ακυρώνει τη θέση της ως το χρυσό πρότυπο για τις πράσινες επενδύσεις.

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα και το μαζούτ για ηλεκτρική ενέργεια θα μπορούν να αντικαταστήσουν αυτές τις μονάδες με νέα, λιγότερο ρυπογόνα ενέργεια με αέριο έως το 2030 και να διαφημίσουν τη μετάβαση ως βιώσιμη για τους επενδυτές στις χρηματοπιστωτικές αγορές, εφόσον τα εργοστάσια στραφούν σε ένα καύσιμο καθαρής καύσης όπως το υδρογόνο έως το 2035 και τηρούν ένα ανώτατο όριο 20 ετών στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Οι υφιστάμενοι πυρηνικοί σταθμοί, οι οποίοι παράγουν ηλεκτρική ενέργεια χωρίς διοξείδιο του άνθρακα, θα ονομαστούν επίσης φιλικοί προς το κλίμα, εάν οι φορείς εκμετάλλευσης καταρτίσουν σχέδια ασφαλείας που θα δείχνουν πού θα αποθηκεύονται μόνιμα τα ραδιενεργά απόβλητα έως το 2050 και θα στραφούν στα λεγόμενα accident-tolerant fuels έως το 2025.

Όπως σημειώνει το Politico, το πραγματικό μέτρο επιτυχίας για το εθελοντικό πρότυπο της ΕΕ έγκειται στις χρηματοπιστωτικές αγορές — και οι επενδυτές έχουν ήδη δηλώσει ότι θα απέφευγαν τους «πράσινους» χαρακτηρισμούς ως μη αξιόπιστους εάν περιλάμβαναν φυσικό αέριο και πυρηνικά.

«Η σκέψη ότι η συμπερίληψη του φυσικού αερίου και των πυρηνικών στην ταξινόμηση των πράσινων ή βιώσιμων δραστηριοτήτων θα επιτρέψει να χρηματοδοτηθούν πιο εύκολα, είναι μια φαντασίωση που αντικατοπτρίζει την έλλειψη κατανόησης του τρόπου λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών αγορών», δήλωσε ο Τιερί Φιλιπονά, επικεφαλής οικονομολόγος της ΜΚΟ Finance Watch.

«Το να αποκαλούμε το φυσικό αέριο βιώσιμο, ακόμη και ως καύσιμο "μετάβασης", δεν θα πείσει τους επενδυτές που συνειδητοποιούν την κλιματική αλλαγή και θα κάνει την ταξινόμηση να χάσει τη χρησιμότητά της ως εργαλείο προσανατολισμού των ροών κεφαλαίων προς βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες», πρόσθεσε.

Οι Αρχές των Ηνωμένων Εθνών για Υπεύθυνες Επενδύσεις (UNPRI), οι οποίες αντιπροσωπεύουν περισσότερους από 5.000 επενδυτές που διαχειρίζονται περιουσιακά στοιχεία ύψους 167 τρισεκατομμυρίων ευρώ, προειδοποίησαν σε δήλωση που εστάλη μέσω email ότι η τυφλή εμπιστοσύνη στις πράσινες ετικέτες της ΕΕ «θα μπορούσε να προκαλέσει κατακερματισμό σε ολόκληρη την αγορά και να οδηγήσει σε πιθανό ‘πράσινο’ ξέπλυμα χρήματος».

Αντίθετα, οι επενδυτές θα πρέπει να «ελέγξουν προσεκτικά τις γνωστοποιήσεις των εταιρειών για να διασφαλίσουν ότι οι επενδύσεις που είναι ευθυγραμμισμένες με την ταξινόμηση αντικατοπτρίζουν κριτήρια που βασίζονται στην επιστήμη», δήλωσε η UNPRI.

Οι νέοι κανόνες αποτελούν επίσης πλήγμα για την αξιοπιστία της ΕΕ και την ικανότητά της να θέσει ένα παγκόσμιο πρότυπο, υποστήριξαν ειδικοί την Τετάρτη, απηχώντας τις ανησυχίες που εκφράστηκαν πριν από την ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.