ΚΟΣΜΟΣ

Πόλεμος στην Ουκρανία: «Απελευθερώνονται» οι άμαχοι της χαλυβουργίας Azovstal στη Μαριούπολη

Πόλεμος στην Ουκρανία: «Απελευθερώνονται» οι άμαχοι της χαλυβουργίας Azovstal στη Μαριούπολη
Στιγμιότυπο από τη μεταφορά αμάχων σε ρωσοκρατούμενες περιοχές της Ουκρανίας AP Photo

Από τα «έγκατα» της χαλυβουργίας Azovstal βγαίνουν ανά ομάδες δεκάδες άμαχοι, διασχίζοντας τη ρημαγμένη Μαριούπολη, με κατεύθυνση τόσο εδάφη υπό ουκρανικό έλεγχο, όσο και ρωσοκρατούμενες περιοχές, στο πλαίσιο της εν εξελίξει επιχείρησης εκκένωσης της πάλαι ποτέ σοβιετικής βιομηχανίας. Η επιχείρηση εκκένωσης λαμβάνει χώρα με τη συνδρομή της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού, υπό το συντονισμό των Ηνωμένων Εθνών. Αναβλήθηκε για τη Δευτέρα επιχείρηση για την απομάκρυνση αμάχων από άλλα σημεία της Μαριούπολης.

Εκατοντάδες άνθρωποι -έως και 1.000 κατά τις ουκρανικές αρχές-, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά, είχαν αναζητήσει μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής καταφύγιο από τους βομβαρδισμούς στα υπόγεια και τα καταφύγια της δαιδαλώδους χαλυβουργίας, που καλύπτει έκταση 11 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Εκεί, όπου τελικώς παγιδεύτηκαν υπό συνθήκες απελπιστικές εν μέσω του αδιάκοπου ρωσικού σφυροκοπήματος στον τελευταίο θύλακα αντίστασης στη Μαριούπολη. Στη χαλυβουργία παραμένουν οχυρωμένοι οι εναπομείναντες Ουκρανοί μαχητές, έχοντας απορρίψει διαδοχικά ρωσικά τελεσίγραφα να καταθέσουν τα όπλα.

Τα Ηνωμένα Έθνη και η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού επιβεβαίωσαν την Κυριακή την έναρξη επιχείρησης για την απομάκρυνση των αμάχων από τη χαλυβουργία, δίχως να δημοσιοποιούν περαιτέρω λεπτομέρειες προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια των αμάχων, καθώς και των κονβόι που τους μεταφέρουν είτε προς εδάφη υπό ουκρανικό έλεγχο, είτε προς ρωσοκρατούμενες περιοχές.

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επιβεβαίωσε σε ανάρτησή του στο Twitter ότι η πρώτη ομάδα 100 αμάχων απομακρύνθηκε από τη χαλυβουργία, με κατεύθυνση τη Ζαπορίζια.

«Η απομάκρυνση των αμάχων ξεκίνησε. Η πρώτη ομάδα άνω των 100 ατόμων ήδη κατευθύνεται προς ελεγχόμενη [σ.σ. από την Ουκρανία] περιοχή. Αύριο θα τους συναντήσουμε στη Ζαπορίζια. Ευγνώμων στην ομάδα μας! Τώρα, εκείνοι, μαζί με τον ΟΗΕ, εργάζονται για την απομάκρυνση των υπόλοιπων αμάχων» ανέφερε ο Ζελένσκι.

Την ίδια στιγμή εκ μέρους της Ρωσίας γνωστοποιήθηκε ότι δεκάδες άμαχοι έφθασαν με λεωφορεία στο χωριό Μπεζίμενε που βρίσκεται υπό τον έλεγχό της, σε απόσταση περίπου 20 χιλιομέτρων από τη Μαριούπολη. Σε ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Άμυνας αναφέρεται ότι «όσοι ήθελαν να φύγουν προς τις περιοχές που ελέγχονται από το καθεστώς του Κιέβου, παραδόθηκαν σε εκπροσώπους του ΟΗΕ».

Είχε προηγηθεί το Σάββατο η απομάκρυνση των πρώτων αμάχων από τη χαλυβουργία, περίπου 40 στον αριθμό κατά τις διαθέσιμες πληροφορίες.

Διαφυγή αναζητούν εξίσου οι κάτοικοι της σχεδόν ολοσχερώς κατεστραμμένης Μαριούπολης. Περίπου 100.000 άνθρωποι έχουν παραμείνει στην ουκρανική μητρόπολη, που αριθμούσε 450.000 κατοίκους προ του πολέμου.

Η προγραμματισμένη για την Κυριακή διαδικασία απομάκρυνσης αμάχων από άλλα σημεία της Μαριούπολης, εκτός της χαλυβουργίας Azovstal, αναβλήθηκε για τις 08.00 τοπική ώρα (και ώρα Ελλάδας) το πρωί της Δευτέρας, βάσει ανακοίνωσης που εξέδωσε το δημοτικό συμβούλιο της πόλης, επικαλούμενο για την αναβολή «λόγους ασφαλείας».

«Νίκη» χωρίς την Azovstal

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει σπεύσει να ανακηρύξει την επικράτησή του στη μάχη για τη Μαριούπολη, παρά την αδυναμία κατάληψης της δαιδαλώδους βιομηχανικής ζώνης Azovstal, την οποία και επέλεξε να θέσει υπό σκληρή πολιορκία αντί να εκθέσει τις ρωσικές δυνάμεις σε θανάσιμους κινδύνους.

Ο τελευταίος ουκρανικός θύλακας «κρατά» και η Ρωσία το αναγνωρίζει· εντούτοις το Κρεμλίνο έσπευσε να ανακηρύξει στις 21 Απριλίου την «απελευθέρωση» της Μαριούπολης σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση, με τον Ρώσο υπουργό Άμυνας, Σεργκέι Σοϊγκού, να παραδίδει τότε σχετική αναφορά στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον τελευταίο να μιλά περί επιτυχούς κατάληξης.

Ήταν μία συνάντηση, κατά τα φαινόμενα ενορχηστρωμένη, ακριβώς για να συνδυαστεί η «επιτυχία» με την υπαναχώρηση από τα σχέδια εφόδου στην Azovstal.

Μία απόπειρα ανακήρυξης «νίκης» στη Μαριούπολη δίχως στρατιωτική έφοδο στην αχανή έκταση της χαλυβουργίας που καλύπτει 11 τετραγωνικά χιλιόμετρα, και περιλαμβάνει ένα δίκτυο υπόγειων τούνελ μήκους 24 χιλιομέτρων, το οποίο και έχει επιτρέψει το περασμένο διάστημα στους Ουκρανούς μαχητές να κινούνται ελεύθερα προς απόκρουση ρωσικών επιθέσεων.

«Η χαλυβουργία καλύπτει μία τεράστια περιοχή, και οι Ουκρανοί μπορούν να κινούνται μέσω των τούνελ για να αλλάζουν γρήγορα τοποθεσία. Η έφοδος στην Azovstal είναι εξαιρετικά δύσκολη και οι Ρώσοι θα διακινδύνευαν να χάσουν πολλά στρατεύματα. Είναι μία πόλη μέσα σε μία πόλη, και οι μάχες εκεί θα μπορούσαν να διαρκέσουν μήνες» επισημαίνει σχετικά ο Ουκρανός στρατιωτικός αναλυτής Όλεχ Ζβάντοφ.

Κατ' ουσίαν το ίδιο αναγνώρισε και ο Βλαντιμίρ Πούτιν, χαρακτηρίζοντας «μη πρακτικό» το σχέδιο εφόδου στη χαλυβουργία και δίνοντας εντολή για πολιορκία της σε βαθμό «που να μην μπορεί να περάσει μύγα».

«Aυτή είναι μία περίπτωση κατά την οποία πρέπει να σκεφτούμε τη ζωή και την υγεία των στρατιωτών και αξιωματικών μας. Δεν υπάρχει λόγος να μπούμε σε αυτές τις κατακόμβες και να συρθούμε κάτω από τη γη μέσα σε αυτές τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις» ανέφερε ο Ρώσος πρόεδρος.

Επί μακρόν Ρώσοι αξιωματούχοι, αλλά και ο διαβόητος Τσετσένος πολέμαρχος Ραμζάν Καντίροφ, δήλωναν ότι είναι ζήτημα χρόνου η έφοδος στη χαλυβουργία για να «καθαρίσουν» τον τελευταίο θύλακα αντίστασης.

Τα τούνελ και τα πυρηνικά καταφύγια στην τεράστια χαλυβουργία Azovstal, προσφέρουν κάλυψη στις ουκρανικές δυνάμεις -πεζοναύτες, πολλά μέλη του ακροδεξιού τάγματος Azov, καθώς και περίπου 400 ξένοι εθελοντές, περιλαμβανομένων Ευρωπαίων και Καναδών, καθ' όσα αναφέρει η Ρωσία.

Η μάχη στον τελευταίο θύλακα ουκρανικής αντίστασης στη Μαριούπολη θα μπορούσε να κρατήσει επί μακρόν. Οστρατιωτικός αναλυτής Τζάστιν Κραμπτης εταιρείας συμβούλων ασφαλείας Sibylline έχει εκτιμήσει πως οι ουκρανικές δυνάμεις μπορούν να αντέξουν για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα με τακτικές ανταρτοπόλεμου και χρησιμοποιώντας τις υπόγειες σήραγγες και τα τούνελ.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν επιζητά τώρα την παράδοση των Ουκρανών μαχητών στην Azovstal αφότου θα έχουν εξαντληθεί τα πυρομαχικά ή τα τρόφιμα, και ενώ η βιομηχανική ζώνη θα τελεί υπό συνεχή βομβαρδισμό μετά την ολοκλήρωση της επιχείρησης απομάκρυνσης των εγκλωβισμένων αμάχων.