ΚΟΣΜΟΣ

Δέχεται η Μόσχα ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, συζητά την «ουδετερότητα» το Κίεβο

Δέχεται η Μόσχα ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, συζητά την «ουδετερότητα» το Κίεβο
Δραματικές ώρες για τους αμάχους της Μαριούπολης. «Βρισκόμαστε στα χέρια των κατακτητών» λέει ο δήμαρχός της Photo by Stringer/Anadolu Agency via Getty Images

Εν μέσω αδιάκοπων βομβαρδισμών και αιματοχυσίας, και καθώς η Δύση επανακαθορίζει πλέον τη στρατηγική άμυνας και αποτροπής έναντι της ρωσικής απειλής, το βλέμμα στρέφεται στη διαπραγμάτευση της Τρίτης στην Κωνσταντινούπολη προς χάραξη του «μοντέλου» της μεταπολεμικής Ουκρανίας που θα επιτρέψει να σιγήσουν τα όπλα. 

Προσχέδιο συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός που επικαλούνται οι Financial Times εμφανίζει τη ρωσική πλευρά να μην επιμένει πλέον στον εν γένει ασαφή όρο περί «αποναζιστικοποίησης» της Ουκρανίας και να «επιτρέπει» την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπό την προϋπόθεση της οριστικής εγκατάλειψης της προοπτικής εισδοχής στις δομές του ΝΑΤΟ.

Eκ μέρους τόσο της Ουκρανίας, όσο και αρκετών δυτικών κυβερνήσεων, επικρατεί πάντως κλίμα δυσπιστίας ως προς τις πραγματικές προθέσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ορατός είναι ο φόβος ότι ενδέχεται να «αγοράζει» χρόνο προς ανασύνταξη των ρωσικών δυνάμεων που περαμένουν σε γενικές γραμμές καθηλωμένες επί του πεδίου.

Το προσχέδιο κατάπαυσης του πυρός δεν περιέχει αναφορά σε τρία από τα αρχικά κεντρικά αιτήματα της Ρωσίας -«αποναζιστικοποίηση», «αποστρατιωτικοποίηση» και «νομική προστασία της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία», κατά τις πηγές που επικαλούνται οι Financial Times. Η ουκρανική πλευρά είχε εμφανιστεί προ ημερών θετικά διακείμενη στο θέμα της ρωσικής γλώσσας.

Το Κίεβο, από την πλευρά του, προσέρχεται στις συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης με βασική επιδίωξη την επίτευξη εκεχειρίας -κατ' ελάχιστο επιζητά συμφωνία που θα επιτρέψει την απομάκρυνση αμάχων από τις ζώνες του πυρός, με πλέον δραματική περίπτωση αυτήν της Μαριούπολης, και το μέγιστο είναι η επίτευξη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με τον επικεφαλής της ουκρανικής διπλωματίας Ντμίτρο Κουλέμπα.

Η Ουκρανία έχει ήδη εκφράσει, διά στόματος του προέδρου της Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ότι προτίθεται να αποδεχθεί καθεστώς στρατιωτικής ουδετερότητας έναντι εγγυήσεων ασφαλείας από τα μόνιμα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καθώς και τη Γερμανία, τον Καναδά, την Τουρκία την Ιταλία. Ζητείται η εφαρμογή κατάπαυσης του πυρός και η απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων πριν «κλειδώσει» η όποια συμφωνία, η οποία και θα τεθεί σε δημοψήφισμα, κατά τις δηλώσεις Ζελένσκι.

Η ουκρανική πλευρά διαμηνύει εντούτοις σταθερά και σε όλους τους τόνους πως δεν πρόκειται να αποδεχθεί «θυσίες» που αφορούν στην εδαφική της ακεραιότητα αναφερόμενη στην Κριμαία και το Ντονμπάς, τον «πυρήνα» των ρωσικών διεκδικήσεων. Η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα είναι αδιαπραγμάτευτες, επανέλαβε ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας Αλεξάντερ Ροντιάνσκι μιλώντας στο BBC λίγες ώρες πριν έλθουν οι αντιπροσωπείες ενώπιος ενωπίω στις 10.30 το πρωί της Τρίτης στο Ανάκτορο του Ντολμάμπαχτσε στην Κωνσταντινούπολη.

Πριν από την έναρξη του νέου γύρου συνομιλιών -του πρώτου που θα διεξαχθεί απευθείας εδώ και δύο εβδομάδες- οι αντιπροσωπείες θα έχουν συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Αναφερόμενος στη συνάντηση, ο Ερντογάν επιχείρησε εκ νέου να αναδείξει το μεσολαβητικό ρόλο της Τουρκίας, τονίζοντας ότι η χώρα του είναι σχεδόν η μοναδική «που έχει κάνει προσπάθειες να επιλύσει την κρίση μέσω συμβιβασμού».

«Την ώρα που όλοι προκαλούσαν, εμείς ενθαρρύναμε τα μέρη με κάθε ευκαιρία για την εδραίωση της ειρήνης. Σήμερα είμαστε η χώρα που εμπιστεύονται και οι δύο πλευρές για δικαιοσύνη, ειλικρίνεια και φιλία» δήλωσε, υπενθυμίζοντας ότι πριν από λίγες εβδομάδες πραγματοποιήθηκε στην Αττάλεια και η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών.

Ανέφερε επίσης ότι οι τηλεφωνικές του συνομιλίες με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι «συνεχίζονται σε θετική κατεύθυνση».

Παρακολουθήστε τη συνέντευξη που παραχώρησε στο CNNi o Ιμπραήμ Καλίν, εξ απορρήτων συμβούλος του Ταγίπ Ερντογάν, αναφορικά με τα πεδία της διαπραγμάτευσης και την τουρκική διαμεσολάβηση.

Χιλιάδες νεκροί στη Μαριούπολη - Ανακτά εδάφη ο ουκρανικός στρατός

Με τη ρωσική εισβολή να «μετρά» πλέον πέντε εβδομάδες, οι μάχες που μαίνονται σε πολλαπλά μέτωπα της χώρας είναι σφοδρές. Ο ουκρανός στρατός φέρεται να καταγράφει κέρδη και να ανακτά εδάφη κυρίως στα βορειοανατολικά, όμως την ίδια στιγμή η Μαριούπολη στον ουκρανικό νότο παραμένει «κόλαση επί γης» για τους αμάχους και ο ρωσικός στρατός βρίσκεται πλέον κοντά στην κατάληψή της.

Οι ουκρανικές δυνάμεις ανέφεραν πως ανακατέλαβαν το Ιρπίν, στα περίχωρα του Κιέβου, κατά δήλωση του δημάρχου της περιοχής, Ολεξάντρ Μαρκούσιν. Το Ιρπίν αποτέλεσε ένα από τα κύρια σημεία των μαχών με τα ρωσικά στρατεύματα κοντά στην ουκρανική πρωτεύουσα. Παράλληλα, ανέκτησαν τον έλεγχο της Τροστιανέτς, πόλης δυτικά του Χαρκόβου.

Εκ μέρους του αμερικανικού Πενταγώνου δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί ότι οι ουκρανικές δυνάμεις ελέγχουν το Ιρπίν, ωστόσο εκτιμούν πως όντως ανακατέλαβαν την πόλη Τροστιανέτς, όπως δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας σε άτυπη ενημέρωση των δημοσιογράφων. «Οι Ουκρανοί συνεχίζουν να προσπαθούν να ανακτήσουν εδάφος» επισήμανε.

Την ίδια στιγμή, οι επιδρομές έχουν κλιμακωθεί στα περίχωρα του Κιέβου, με την ουκρανική κυβέρνηση να αναφέρει πως ο ρωσικός στρατός επιδιώκει να περικυκλώσει την πρωτεύουσα και να εμποδίσει της γραμμές τροφοδοσίας. Το Κίεβο μετρά 100 νεκρούς, ανάμεσά τους τέσσερα παιδιά, σύμφωνα με τον δήμαρχο Βιτάλι Κλίτσκο.

Οι εκτεταμένες καταστροφές από τους βομβαρδισμούς έχουν αφήσει χωρίς νερό, θέρμανση και ηλεκτρικό ρεύμα και τον άμαχο πληθυσμό του πολιορκημένου Τσερνίχιβ στο βορρά.

Και στη Μαριούπολη, ο ανθρωπιστικός εφιάλτης γιγαντώνεται.

Προειδοποιώντας πλέον για απόλυτη ανθρωπιστική καταστροφή, ο δήμαρχος της Μαριούπολης, Βαντίμ Μποϊτσένκο, απηύθυνε τη Δευτέρα δραματική έκκληση για βοήθεια προς απομάκρυνση των 160.000 έως 170.000 αμάχων που παραμένουν παγιδευμένοι στην μαρτυρική πόλη. «Βρισκόμαστε στα χέρια των κατακτητών» δήλωσε ο Βαντίμ Μποϊτσένκο, τονίζοντας πως η πόλη πρέπει να εκκενωθεί άμεσα και πλήρως.

Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία της δημοτικής αρχής για τις απώλειες αμάχων· σε 27 ημέρες πολιορκίας της Μαριούπολης έχουν σκοτωθεί 5.000 πολίτες, ανάμεσά τους 210 παιδιά. Κατά την ουκρανική προεδρία δε οι νεκροί στη Μαριούπολη μπορεί να φθάνουν ακόμη και τους 10.000.

Προσοχή σκληρό περιεχόμενο

«Περίπου 5.000 άνθρωποι έχουν ενταφιαστεί, όμως εδώ και δέκα ημέρες δεν γίνονται πλέον ταφές, λόγω των συνεχών βομβαρδισμών», ανέφερε τη Δευτέρα η Τετιάνα Λομάκινα, σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας, αρμόδια για τους ανθρωπιστικούς διαδρόμους, εκτιμώντας ότι «δεδομένου του αριθμού των ανθρώπων που βρίσκονται ακόμη κάτω από τα ερείπια [...] μπορεί να υπάρχουν 10.000 νεκροί».

Ο δήμαρχος της Μαριούπολης, Βαντίμ Μποϊτσένκο, κατηγόρησε τις ρωσικές δυνάμεις ότι εξακολουθούν να μην επιτρέπουν την απομάκρυνση του άμαχου πληθυσμού της Μαριούπολης. Ανέφερε ότι 26 λεωφορεία είναι έτοιμα για την απομάκρυνση των πολιτών, όμως τα ρωσικά στρατεύματα δεν εγγυώνται την ασφαλή μετακίνηση των αμάχων.

«Δεν είναι όλα στο χέρι μας. Μας εμπαίζουν. Δυστυχώς βρισκόμαστε σήμερα στα χέρια των κατακτητών» δήλωσε μιλώντας στην ουκρανική τηλεόραση.

«Βάσει των εκτιμήσεών μας, περίπου 160.000 άνθρωποι βρίσκονται στην πολιορκημένη Μαριούπολη σήμερα, όπου είναι αδύνατον να ζήσουν διότι δεν υπάρχει νερό, ηλεκτρισμός, θέρμανση» ανέφερε ο Μποϊτσένκο.

Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού είχε ανακοινώσει νωρίτερα ότι δεν μπορεί να προσεγγίσει τη Μαριούπολη για την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας, καθώς αμφότερες η Ρωσία και η Ουκρανία πρέπει να εγγυηθούν ασφαλή διέλευση.

Η ουκρανική κυβέρνηση ανακοίνωσε το πρωί της Δευτέρας ότι δεν θα ανοίξει σήμερα ανθρωπιστικούς διαδρόμους, επικαλούμενη πληροφορίες ότι μπορεί να υπάρξουν ρωσικές «προκλήσεις» κατά μήκος των διαδρομών.

Η Μαριούπολη με πληθυσμό 400.000 κατοίκων -περιλαμβανομένων Ελλήνων- προ της ρωσικής εισβολής είναι πλέον μία πόλη σχεδόν ολοσχερώς κατεστραμμένη, παραδομένη σε ανθρωπιστικό εφιάλτη. Σχεδόν το 90% των κτηρίων της πόλης έχει καταστραφεί από τους αδιάκοπους βομβαρδισμούς.

Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει την Κυριακή στο πρακτορείο UNIAN, ο Βαντίμ Μποϊτσένκο κατηγόρησε το ρωσικό στρατό για τη διάπραξη «γενοκτονίας».

«Η αποστολή τους είναι να εξαλείψουν την πόλη από προσώπου γης μαζί τους κατοίκους της» ανέφερε ο ίδιος. Επέμεινε ωστόσο, τουλάχιστον έως χθες, ότι η πόλη παραμένει υπό ουκρανικό έλεγχο. Αμυντικοί αναλυτές όμως διαβλέπουν ότι είναι ζήτημα χρόνου να πέσει η στρατηγική πόλη, αν δεν έχει συμβεί ήδη.

Στις σημερινές δηλώσεις του ο Βαντίμ Μποϊτσένκο είπε ότι δεν είναι σαφές εάν μαίνονται ακόμη οδομαχίες στο κέντρο της πόλης.

Η κατάληψή της Μαριούπολης έχει στρατηγική σημασία για το Κρεμλίνο, καθώς θα επιτρέψει την εδαφική συνέχεια ανάμεσα στην προσαρτημένη από την Μόσχα ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας και το Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας, αποκλείοντας παράλληλα την Ουκρανία από την πρόσβαση στην Αζοφική Θάλασσα.