Ουκρανία: Οι ΗΠΑ προειδοποιούν τον Πούτιν για το Ντονμπάς και αμφιβάλλουν για την απόσυρση

Από τη στιγμή που τέθηκε η Ουκρανία υπό ρωσικό στρατιωτικό κλοιό οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία έχουν προειδοποιήσει κατ' επανάληψη για ενδεχόμενες προκλήσεις ή επιχειρήσεις προβοκάτσιας που θα μπορούσαν να ενορχηστρωθούν από τη Μόσχα, ως πρόσχημα για εισβολή στο έδαφος της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας.

Με τον Βλαντιμίρ Πούτιν πιστό στο... δόγμα της στρατηγικής ασάφειας και καθώς στέλνει αντικρουόμενα μηνύματα, μιλώντας περί διπλωματίας και μερικής στρατιωτικής απόσυρσης, που η Δύση εντούτοις δεν «βλέπει», το ψήφισμα της ελεγχόμενης από το Κρεμλίνο κρατικής Δούμας έχει έλθει τώρα να δυναμιτίσει περαιτέρω την ένταση.

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Άντονι Μπλίνκεν, προειδοποίησε σήμερα, Τετάρτη, με «ταχεία και σθεναρή» απάντηση της Ουάσινγκτον, σε συντονισμό με τους συμμάχους και εταίρους της, στην περίπτωση που ο Ρώσος πρόεδρος επικυρώσει το ψήφισμα της κρατικής Δούμας που τον καλεί να αναγνωρίσει ως ανεξάρτητες τις αποσχισθείσες επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία.

«Η επικύρωση αυτού του ψηφίσματος θα υπονόμευε ακόμη περισσότερο την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, θα συνιστούσε σοβαρή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου, και θα έθετε υπό περαιτέρω αμφισβήτηση τη διακηρυγμένη δήλωση για τη συνέχιση της διπλωματίας προς ειρηνική επίλευση της κρίσης» ανέφερε ο Άντονι Μπλίνκεν.

Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Έντ Πράις, προειδοποίησε εκ νέου σήμερα πως η Ρωσία επιδίδεται σε παραπληροφόρηση διαρρέοντας ψευδείς πληροφορίες στον Τύπο -περιλαμβανομένων αναφορών ότι ΗΠΑ και Ουκρανία αναπτύσσσουν βιολογικά ή χημικά όπλα για να τα χρησιμοποιήσουν στο Ντονμπάς, ώστε να καλλιεργήσει πιθανώς έδαφος για εισβολή. Εκ μέρους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκφράστηκε επίσης ανησυχία για τους ισχυρισμούς Πούτιν περί «γενοκτονίας» στο Ντονμπάς.

Ενδεχόμενη έγκριση του ψηφίσματος της ρωσικής Δούμας θα σηματοδοούσε τον «επιθανάτιο ρόγχο» της ειρηνευτικής διαδικασίας του Μινσκ, κινδυνεύοντας να οδηγήσει σε γενικευμένη ανάφλεξη ενόσω παραμένει ανεπτυγμένη η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη μεταψυχροπολεμικά.

Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα η Ουκρανία καλεί σε έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αύριο, Πέμπτη, με τον υπουργό της των Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, να καταγγέλλει πως η κίνηση της Δούμας υπονομεύει τις προσπάθειες για τον τερματισμό της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία.

«Ουδεμία ένδειξη απόσυρσης»

Ως προς τη συσσώρευση των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στα σύνορα της Ουκρανίας, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δηλώνει ότι ουδεμία ένδειξη έχει υπάρξει αναφορικά με αποκλιμάκωση επί του πεδίου· αντιθέτως κάνει λόγο περί στρατιωτικής ενίσχυσης και επισημαίνει ότι αναδιάταξη δυνάμεων δεν ισοδυναμεί με απόσυρση.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσε εξίσου σήμερα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία αποσύρει στρατεύματα από τα σύνορα της Ουκρανίας, και επανέλαβε -σε συνέχεια του σκληρού διαγγέλματος του Τζο Μπάιντεν- πως η Ουάσινγκτον θεωρεί πως μία ρωσική εισβολή στην Ουκρανία παραμένει πιθανή ανά πάσα στιγμή, ακόμη και εντός της εβδομάδας.

«Δυστυχώς υπάρχει απόσταση ανάμεσα σε αυτά που κάνει και σε αυτά που λέει η Ρωσία. Και αυτό που βλέπουμε δεν είναι κάποια ουσιώδης απόσυρση. Αντίθετα, εξακολουθούμε να βλέπουμε δυνάμεις, ιδίως δυνάμεις που θα μπορούσαν να βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή, να παραμένουν στα σύνορα, να συγκεντρώνονται στα σύνορα» δήλωσε μιλώντας στο δίκτυο ABC.

Ο Άντονι Μπλίνκεν αναμένεται να έχει και έχει και νέο γύρο συνομιλιών με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, αφότου η Ουάσινγκτον λάβει την απάντηση της Μόσχας στην επιστολή της διακυβέρνησης Μπάιντεν επί των εγγυήσεων ασφαλείας που ζητά ο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Αναλυτές συντείνουν στο ότι είναι εξαιρετικά πρόωρο να εκτιμηθεί εάν η απόσυρση δυνάμεων για την οποία μιλά η Ρωσία είναι ουσιώδης και ο κίνδυνος εισβολής έχει παρέλθει, δεδομένου ότι δεν έχουν δοθεί περισσότερες πληροφορίες για το ποιες μονάδες επιστρέφουν στις βάσεις τους και πότε.

Επ' αυτού, οι New York Times αναφέρονται στην απόσυρση μονάδων από τον δυτικό και νότιο στρατιωτικό τομέα που έχει αναγγείλλει το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, επισημαίνοντας πως πρόκειται για τους τομείς που βρίσκονται εγγύτερα στην Ουκρανία, συνεπώς τα στρατεύματα θα μπορούσαν να αναπτυχθούν εκ νέου στα σύνορα σχετικά εύκολα και άμεσα.

Μεγάλο ερωτηματικό αποτελεί επίσης το εάν και πότε θα αποχωρήσει η ρωσική δύναμη 30.000 στρατιωτών που έχει συγκεντρωθεί για «ασκήσεις» στο έδαφος της Λευκορωσίας, περικυκλώνοντας την Ουκρανία από το βορρά. Ο Λευκορώσος υπουργός Εξωτερικών, Βλαντίμιρ Μακέι, ανέφερε σήμερα ότι όλοι οι Ρώσοι στρατιώτες θα αποχωρήσουν με τη λήξη των γυμνασίων την 20ή Φεβρουαρίου. Την Παρασκευή επίκειται συνάντηση των Βλαντιμίρ Πούτιν και Αλεξάντερ Λουκασένκο, στην οποία παρέπεμψε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου πιθανώς για «νεότερα».

Υπό αυτές τις συνθήκες και ενώ η Δύση συνολικά επιχειρεί να «αποκωδικοποιήσει» τις προθέσεις Πούτιν, συνεδριάζει ατύπως αύριο, Πέμπτη, για την ουκρανική κρίση το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες. Οι ΗΠΑ βρίσκονται παράλληλα σε ανοιχτή γραμμή με την Ευρώπη, με τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, να συνομιλεί εντός της ημέρας με τον Γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς, σε συνέχεια της επίσκεψης του τελευταίου στη Μόσχα.

Δυναμιτίζει την ένταση η Δούμα - Καταδίκη και φόβοι προβοκάτσιας

Την ένταση δυναμιτίζει περαιτέρω το ψήφισμα που «έστειλε» η ρωσική Δούμα προς επικύρωση στον Βλαντιμίρ Πούτιν ζητώντας να αναγνωριστούν ως «κυρίαρχες λαϊκές δημοκρατίες» οι αποσχισθείσες επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, κίνηση που θα σημαίνε αυτόματα την ακύρωση της διαδικασίας του Μινσκ, το σύνολο συμφωνιών που συνήφθησαν μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας το 2015 με γαλλογερμανική μεσολάβηση, και εγγυώνται ότι οι επαρχίες θα παραμείνουν τμήμα της Ουκρανίας αλλά με «ειδικό καθεστώς» -επί του οποίου ερίζουν οι δύο πλευρές.

Η διαφωνία ως προς το βαθμό αυτονομίας των τοπικών κυβερνήσεων έναντι των αποφάσεων της εθνικής κυβέρνησης συντηρεί τη σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία που «μετρά» πλέον οκτώ χρόνια.

Από πλευράς του το Κρεμλίνο δηλώνει ότι παραμένει προσηλωμένο στις συμφωνίες του Μινσκ, όμως είναι σαφές πως ο Πούτιν έχει βγάλει άλλο ένα διαπραγματευτικό χαρτί από... συρτάρι καθώς επιδιώκει να αποσπάσει παραχωρήσεις.

Ερωτηθείς για το ίδιο ζήτημα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε χθες στους δημοσιογράφους πως δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή «καμία επίσημη απόφαση», αλλά το αίτημα των βουλευτών «αντανακλά την άποψη του πληθυσμού» της Ρωσίας.

Ο Πεσκόφ ανέφερε πως η Ρωσία έχει καταδείξει επανειλημμένα τη δέσμευσή της στις ειρηνευτικές συμφωνίες του Μινσκ και εξακολουθεί να επιθυμεί την εφαρμογή τους.

«Δείχνει» το Κίεβο η Μόσχα για ενδεχόμενη κλιμάκωση

O Ντμίτρι Πεσκόφ, προειδοποίησε δε σήμερα για την πιθανότητα κλιμάκωσης εκ μέρους των ουκρανικών δυνάμεων γύρω από το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ. Ερωτηθείς πόσο πιθανή θα ήταν μία τέτοια εξέλιξη, ο Πέσκοφ απάντησε, όπως μεταδίδει σχετικά το CNNi, πως «ο κίνδυνος παραμένει υψηλός».

«Εφιστούμε με κάθε τρόπο την προσοχή των συνομιλητών μας στην επικίνδυνη συγκέντρωση δυνάμεων [στην Ουκρανία] και στο γεγονός ότι μία στρατιωτική επιχείρηση και μία απόπειρα επίλυσης του ζητήματος [σ.σ. του Ντονμπάς] διά της βίας στα νοτιοανατολικά είναι αρκετά πιθανή» δήλωσε ενώπιον των δημοσιογράφων.

Τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η Βρετανία, έχουν προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο ρωσικής προβοκάτσιας στο Ντονμπάς ως πρόσχημα για να δικαιολογηθεί περαιτέρω εισβολή στο ουκρανικό έδαφος.

Όλοι επικαλούνται τις συμφωνίες του Μινσκ

Οι δυτικές κυβερνήσεις, περιλαμβανομένων Γαλλίας, Γερμανίας και Ηνωμένων Πολιτειών, θέτουν τις συμφωνίες του Μινσκ ως πιθανή βάση συνομιλιών για την αποκλιμάκωση της τρέχουσας κρίσης με την περικύκλωση της Ουκρανίας από τεράστια ρωσική στρατιωτική δύναμη.

Και προειδοποιούν ότι οι συνολικές διπλωματικές προσπάθειες μπορεί να διαρραγούν εάν το Κρεμλίνο «υπογράψει» την αναγνώριση.

Στο ζήτημα αναφέρθηκε ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε από κοινού με τον Βλαντιμίρ Πούτιν χθες, Τρίτη, στη Μόσχα, τονίζοντας ότι θα συνιστούσε παραβίαση των συμφωνιών του Μινσκ και το τέλος της ειρηνευτικής διαδικασίας.

«Κάτι τέτοιο θα ήταν παραβίαση αυτών των συμφωνιών. Θα ήταν πολιτική καταστροφή» δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος, προσθέτοντας ότι «μόνο όταν όλες οι πλευρές τιμήσουν τις συμφωνίες μπορούμε να προχωρήσουμε».

Ανάλογη η προειδοποίηση του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
«Εάν συμβεί αυτό, θα επρόκειτο για κατάφωρη παραβίαση του εδάφους και της κυριαρχίας της Ουκρανίας για άλλη μια φορά» σημείωσε.

Ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν μίλησε επίσης για λύση στην ανατολική Ουκρανία στη βάση των συμφωνιών του Μινσκ κατά τη συνέντευξη Τύπου με τον Όλαφ Σολτς, στην οποία επανήλθε και στον ισχυρισμό περί «γενοκτονίας» στο Ντονμπάς.

«Επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο Ντονμπάς είναι ακριβώς γενοκτονία» δήλωσε για να προσθέσει ότι προς επίλυση στο Ντονμπάς είναι αναγκαίο να «ξεκινήσουμε από τις δυνατότητες εφαρμογής των συμφωνιών του Μινσκ, που δεν έχουν αξιοποιηθεί πλήρως».

«Υπολογίζουμε πολύ στο ότι οι εταίροι μας και πέραν του ωκεανού και στην Ευρώπη, πρωτίστως η Γερμανία και η Γαλλία, θα ασκήσουν την ανάλογη επιρροή στην σημερινή κυβέρνηση του Κιέβου και η λύση αυτή θα βρεθεί» ανέφερε ο Ρώσος πρόεδρος.

«Σε περίπτωση αναγνώρισης, η Ρωσία θα αποσυρόταν de facto και de jure από τις συμφωνίες του Μινσκ με όλες τις συνέπειες. Έχουμε ήδη προειδοποιήσει εναντίον αυτής της θέσης» δήλωσε από πλευράς του ο επικεφαλής της ουκρανικής διπλωματίας, Ντμίτρο Κουλέμπα.

Η Μόσχα κατηγορεί εδώ και μήνες την Ουκρανία ότι επιδιώκει να ανατρέψει τις συμφωνίες του Μινσκ, ενώ η ειρηνευτική διαδικασία έχει εκ των πραγμάτων σταματήσει από τα τέλη του 2019. Παράλληλα, σταθερά προειδοποιεί ότι θα απαντήσει εάν σκοτωθούν πολίτες της ανατολική Ουκρανια.

Καταδικάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση

Το ψήφισμα καταδικάστηκε άμεσα και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Η ΕΕ καταδικάζει σθεναρά την απόφαση της Ρωσικής Δούμας να απευθύνει έκκληση στον πρόεδρο Πούτιν να αναγνωρίσει τις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση περιφέρειες του Ντόνετσκ και Λουχάνσκ της Ουκρανίας ως ανεξάρτητες οντότητες. Αυτή η αναγνώριση θα αποτελούσε σαφή παραβίαση των συμφωνιών του Μινσκ» ανέφερε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ.

Ο Ζοζέπ Μπορέλ επισήμανε ότι «η υποστήριξη και η δέσμευση της ΕΕ για την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της παραμένει ακλόνητη», προσθέτοντας: «Προτρέπουμε τη Ρωσία να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και να δεσμευτεί με καλή πίστη στο πλαίσιο του Σχήματος της Νορμανδίας και της Τριμερούς Ομάδας Επαφής».

Σήμερα, η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εγκάλεσε τη Ρωσία για αντικρουόμενα μηνύματα, λέγοτνας πως «από τη μία, οι αρχές ανακοίνωσαν την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων και, από την άλλη, η Δούμα ψήφισε υπέρ της επίσημης αναγνώρισης του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ ως ανεξάρτητων δημοκρατιών».

Στη Ρωσία έχει απευθυνθεί και η γαλλική προεδρία, καλώντας τον Βλαντιμίρ Πούτιν να μην κινηθεί προς αναγνώριση των αποσχισθεισών επαρχιών στο Ντονμπάς. «Παραμένουμε σε επαγρύπνηση και καλόυμε [τον Βλαντιμίρ Πούτιν] να μην δώσει συνέχεια στο αίτημα της Δούμας» δήλωσε εκπρόσωπος του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.

Η Ρωσία κατηγορείται ότι έχει υποκινήσει τη σύγκρουση και στηρίζει τους αυτονομιστές, με τον πόλεμο να έχει ξεσπάσει μετά την προσάρτηση από τη Ρωσία της χερσονήσου της Κριμαίας μετά την άνοδο στην εξουσία φιλοδυτικών πολιτικών στο Κίεβο στις αρχές του 2014.

Η Ρωσία έχει εκδώσει περισσότερα από 700.000 διαβατήρια σε κατοίκους της ανατολικής Ουκρανίας από το 2014.

Η Μόσχα ευνόησε τις αυτονομιστικές τάσεις σε αρκετές πρώην σοβιετικές δημοκρατίες μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, αναγνωρίζοντας κυρίως, μετά τον πόλεμο-αστραπή που διεξήγαγε με τη Γεωργία το 2008, την ανεξαρτησία δύο φιλορωσικών περιοχών, της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας.