Ουκρανία: Πώς μια εισβολή της Ρωσίας θα προκαλούσε «σεισμό» σε όλο τον κόσμο

Αναλυτές, που επικαλείται το CNNi, εκφράζουν φόβους ότι μία τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να εγκαινιάσει μια νέα εποχή αβεβαιότητας στην Ανατολική Ευρώπη, να διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού και κατ’ επέκταση την παγκόσμια οικονομία και θα οδηγήσει σε μια διαταραχή των γεωπολιτικών ισορροπιών που θα βλάψει την αξιοπιστία της Δύσης.

Η ουκρανική κυβέρνηση προσπαθεί αν υποβαθμίσει τους άμεσους κινδύνους μιας πλήρους κλίμακας πολεμικής εμπλοκής, την ώρα που όλες οι πλευρές προσπαθούν να βρουν μια διπλωματική λύση και η κυβέρνηση Μπάιντεν στις ΗΠΑ προειδοποιεί ότι ο πόλεμος είναι ένα ορατό ενδεχόμενο.

Εάν συμβεί μια εισβολή στην Ουκρανία, δεν είναι σαφές ποια θα ήταν η μορφή της σύγκρουσης και ποιες οι επιπτώσεις της. «Οποιοσδήποτε σύγχρονος πόλεμος θα ήταν φρικτός, αλλά υπάρχουν διαβαθμίσεις στον τρόμο», δηλώνει ο Νάιτζελ Γκουλντ-Ντέιβις, πρώην πρεσβευτής της Βρετανίας στη Λευκορωσία, ο οποίος τώρα είναι συνεργάτης σε θέματα Ρωσίας και Ευρασίας στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS).

Η αποτελεσματικότητα μιας δυναμικής αντίδρασης του ΝΑΤΟ θα κρίνει το πόσο μακροχρόνιες και εκτεταμένες θα είναι οι επιπτώσεις οποιασδήποτε εισβολής, συμφωνούν διεθνείς αναλυτές. Ωστόσο, οποιαδήποτε ρωσική κίνηση θα έθετε σε δοκιμασία την αποφασιστικότητα των δυτικών χωρών και θα δημιουργούσε μια σειρά από αβεβαιότητες, οικονομικές και ασφάλειας.

«Αυτή είναι ξεκαθαρά η πιο σοβαρή κρίση ασφάλειας στην Ευρώπη από τη δεκαετία του 1980», δηλώνει ο Νάιτζελ Γκουλντ-Ντέιβις.

«Η Ρωσία και η Δύση έχουν διαφορετική κοσμοθεωρία και αυτή η θεμελιώδης έχει σπρωχθεί κάτω από το χαλί εδώ και χρόνια», σχολιάζει ο Τζέιμς Νίξεϊ, διευθυντής του προγράμματος Ρωσίας-Ευρασίας στη δεξαμενή σκέψης Chatham House, με έδρα το Λονδίνο.

«Τώρα η Ρωσία αποφάσισε να ανεβάσει τον πήχη» υποστηρίζει και προσθέτει: «Είναι ένα πραγματικό πρόβλημα που έχει παγκόσμιες επιπτώσεις».

Ουκρανία: Ένα νέο μέτωπο στην Ευρώπη

Όσο η απειλή μιας ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία αυξάνεται, τόσο κλιμακώνεται και η ρητορική της Δύσης.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε στο CNNi την Τρίτη ότι θα υπάρξουν «σοβαρές συνέπειες» σε οποιαδήποτε ρωσική εισβολή. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, από την πλευρά του, είπε ότι η χώρα του θα συνεισφέρει σε οποιαδήποτε νέα ανάπτυξη δυνάμεων του ΝΑΤΟ αν υπάρξει ρωσική επίθεση, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε ότι «το κόστος θα είναι πολύ υψηλό» εάν ο Πούτιν αποφασίσει να κινηθεί.

Σε κάθε περίπτωση «η έκταση της διεθνούς αντίδρασης εξαρτάται από την έκταση της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία» υποστηρίζει ο Τζέιμς Νίξεϊ.

Πολλοί αναλυτές εμφανίζονται πάντως συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι θα αποτραπεί ένας ολοκληρωτικός πόλεμος.

Οι πιο άμεσες συνέπειες ενός πολέμου θα γίνουν αισθητές πέραν ​​από την Ουκρανία, στα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής, τα οποία θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με έναν πόλεμο στον οποίο εμπλέκεται η Ρωσία στο κατώφλι τους.

«Η Ουκρανία συνορεύει με πολλά κράτη του ΝΑΤΟ. Θα υπάρξει μεγάλη ανησυχία ότι δεν πρόκειται απλώς για κάτι που συμβαίνει κοντά και θα μπορούσε να έχει δευτερογενή αποτελέσματα -αλλά ότι μπορεί να απειληθεί η ασφάλειά τους», παρατηρεί ο Γκουλντ-Ντέιβις.

«Εάν επιτραπεί στη Ρωσία ή δεν αποθαρρυνθεί να ξαναχαράξει τα σύνορα, τότε είναι ξεκάθαρο ότι η Ρωσία θα βγάλει τα συμπεράσματά της και τι θα ακολουθήσει μετά;», αναρωτιέται ο Νίξεϊ.

Ως εκ τούτου, πολλά θα εξαρτηθούν από την απάντηση του ΝΑΤΟ και οι χώρες που θα μπορούσαν να βρεθούν στη γραμμή του πυρός θα έβλεπαν γρήγορα μια αυξημένη στρατιωτική παρουσία στα εδάφη τους. Ήδη, περίπου 8.500 στρατιώτες των ΗΠΑ έχουν τεθεί σε αυξημένη ετοιμότητα για πιθανή ανάπτυξη στην Ανατολική Ευρώπη, δήλωσε τη Δευτέρα ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου Τζον Κίρμπι. Επίσης, τρεις αμερικανοί αξιωματούχοι που γνωρίζουν τις συζητήσεις δήλωσαν στο CNNi ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοι τους θα μπορούσαν να αναπτύξουν πρόσθετες δυνάμεις, περίπου 3.000, στη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Ουγγαρία τις επόμενες ημέρες.

Η Ουκρανία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και η Συμμαχία πιθανότατα δεν θα στείλει στρατιώτες στη χώρα αυτή. Αλλά μετά από μια ρωσική εισβολή, μια βαριά παρουσία στρατευμάτων πιθανότατα θα παραμείνει κατά μήκος του ανατολικού μετώπου της Ευρώπης για όσο διάστημα η Ρωσία κατέχει ουκρανική γη - μια προοπτική που θα αναζωπυρώσει τις μνήμες του Παραπετάσματος από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου που χώριζε την Ανατολή και Δύση.

Απειλή για την παγκόσμια Οικονομία

Οι οικονομικές αβεβαιότητες που θα προκαλέσει μία ενδεχόμενη εισβολή στην Ουκρανία είναι πολλές και μη προβλέψιμες προς το παρόν για την έκτασή τους. Υπάρχουν αρκετές εκτιμήσεις για τις οποίς ανησυχούν οι ειδικοί.

Μία άμεση συνέπεια μιας πολεμικής εμπλοκής στην Ουκρανία θα ήταν, για παράδειγμα, η διακοπή της γεωργικής παραγωγής στην Ουκρανία, η οποία θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στον εφοδιασμό τροφίμων.

Η χώρα είναι ένας από τους τέσσερις μεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών στον κόσμο -αντιπροσωπεύει περίπου το ένα έκτο των παγκόσμιων εξαγωγών καλαμποκιού τα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Συμβουλίου Σιτηρών. Επομένως ένα άμεσο πλήγμα στην παραγωγή του θα μπορούσε να επηρεάσει την προσφορά ορισμένων τροφίμων παγκοσμίως.

Ακόμη πιο ανησυχητικός είναι ο πιθανός αντίκτυπος στον ενεργειακό εφοδιασμό, ως αποτέλεσμα σκληρών δυτικών κυρώσεων προς τη Ρωσία που θα επιβληθούν μετά από μια εισβολή.

«Αν μιλάμε για μια μεγάλης κλίμακας σύγκρουση που περιλαμβάνει έναν από τους μεγαλύτερους προμηθευτές ενέργειας στον κόσμο και μια σημαντική χώρα διέλευσης προς την υπόλοιπη Ευρώπη, τότε θα υπάρχουν σημαντικές επιπτώσεις στις αγορές ενέργειας.» παρατηρεί ο Γκουλντ-Ντέιβις.

Η Ρωσία παρέχει περίπου το 30% του φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τις ρωσικές προμήθειες να διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και στη θέρμανση σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας διαπίστωσε ήδη ότι η Ρωσία συνέβαλε στον περιορισμό της παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη, μειώνοντας τις εξαγωγές της. Τους τελευταίους μήνες περιόρισε τον εφοδιασμό και προς τη Μολδαβία.

«Είδαμε τη Ρωσία τους τελευταίους μήνες να εκμεταλλεύεται και να επιδεινώνει τα προβλήματα του παγκόσμιου ενεργειακού εφοδιασμού και της αύξησης των τιμών», πρόσθεσε ο Γκουλντ-Ντέιβις.

Ο πληθωρισμός στο ενεργειακό κόστος έχει ήδη χτυπήσει εκατομμύρια σπίτια στην Ευρώπη. Στη Βρετανία, οι καταναλωτές θα πληρώσουν περίπου 1.075 δολάρια ΗΠΑ περισσότερα για να θερμάνουν και να φωτίσουν τα σπίτια τους φέτος, σύμφωνα με την Bank of America. Η σύγκρουση στην Ανατολική Ευρώπη θα μπορούσε να πυροδοτήσει ή να επιδεινώσει κρίσεις σε σχέσεις με το κόστους διαβίωσης σε πολλές χώρες.

Η Ευρώπη ανησυχεί ότι η Ρωσία θα μπορούσε πράγματι να προκαλέσει κρίση στην ευρωπαϊκή αγορά, δεδομένης και της σταδιακής στροφής των προμηθειών φυσικού αερίου και άνθρακα προς την Κίνα τα τελευταία χρόνια. Μια μετατόπιση προς αυτή την κατεύθυνση θα προκαλούσε ένα τεράστιο τράνταγμα στην οικονομία της Ευρώπης, και θα την αναγκάσει να σκεφτεί εναλλακτικά σχέδια, όπως να καθυστερήσει ενδεχομένως τα σχέδια για σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας

Η κυβέρνηση Μπάιντεν καταστρώνει ήδη σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να στηρίξει τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης, σε περίπτωση εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, προβλέποντας ελλείψεις φυσικού αερίου και σοκ στην παγκόσμια οικονομία, δήλωσαν την Τρίτη ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι στην Ουάσινγκτον.

«Κάθε φορά που επιβάλλετε κυρώσεις, προκαλείτε μεν μεγάλο κόστος στον στόχο, αλλά κινδυνεύετε και εσείς οι ίδιοι να βλάψετε τον εαυτό σας, τους φίλους και τους συμμάχους σας», δήλωσε ο Νέιθαν Σάιλς, πρώην υφυπουργός αρμόδιος για την ασφάλεια, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ.

Παρά το γεγονός ότι μεμονωμένες κυρώσεις σε Ρώσους ιδιώτες και εταιρείες εφαρμόζονται από την εποχή της εισβολής της Ρωσίας στην Κριμαία το 2014, στην πραγματικότητα εξακολουθεί να υπάρχει «μια ουσιαστική επενδυτική σχέση» μεταξύ της Μόσχας και της Δύσης. Το ερώτημα τώρα είναι πόσο περισσότερο θα προχωρήσουν αυτές οι κυρώσεις και πόσο περισσότερο θα απομονωθεί η ρωσική οικονομία.

CNN International: How a Russian invasion of Ukraine would reverberate around the world