ΚΟΣΜΟΣ

Ακροβατεί η διπλωματία στη Μέση Ανατολή - Δυναμική εμπλοκή επιχειρεί ο Ερντογάν

Ακροβατεί η διπλωματία στη Μέση Ανατολή - Δυναμική εμπλοκή επιχειρεί ο Ερντογάν
AP Photo/Hatem Moussa

«Πασχίζει» η διεθνής διπλωματία να θέσει τέλος στο νέο κύκλο αίματος στη Μέση Ανατολή, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να διεκδικεί δυναμικό ρόλο και να εξαπολύει ολομέτωπη επίθεση κατά του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν. Το Ισραήλ αντίθετα κλιμακώνει το σφυροκόπημα που έχει κοστίσει τη ζωή άνω των 200 Παλαιστινίων -59 παιδιά ανάμεσά τους- στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία και έχει περιέλθει στο χείλος ανθρωπιστικής κρίσης.

Οι διεθνείς εκκλήσεις και πιέσεις προς αποκλιμάκωση έχουν αποδειχθεί μέχρι στιγμής κενό γράμμα, με τον υπηρεσιακό πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, να καθιστά μέσω αλλεπάλληλων δηλώσεων σαφές πως η στιγμή της παύσης πυρός αργεί.

Σε εξέλιξη βρίσκεται μπαράζ επαφών μεταξύ ηγετών και επικεφαλής διπλωματίας ΗΠΑ, ΕΕ και αραβικού κόσμου, και οι προσπάθειες αναμένεται να εντατικοποιηθούν περαιτέρω με επίκεντρο την Αίγυπτο, η οποία και κρατά επί μακρόν βασικό ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Την ίδια στιγμή, ο Τούρκος πρόεδρος -επιδιώκοντας παγίως να εδραιώσει ρόλο «προστάτη» όλων των μουσουλμάνων- «βρυχάται» για το «κράτος-τρομοκράτη» του Ισραήλ, και παράλληλα επιτίθεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Τζο Μπάιντεν.

«Συντάχθηκες με τους Αρμενίους για την αποκαλούμενη Γενοκτονία. Τώρα, δυστυχώς, περνάς στην ιστορία έχοντας αίμα στα χέρια σου» δήλωσε τη Δευτέρα, κατακεραυνώνοντας τις ΗΠΑ για τη στήριξη του Ισραήλ και την έγκριση εκ μέρους της διακυβέρνησης Μπάιντεν συμφωνίας πώλησης οπλικών συστημάτων ακριβείας, ύψους 735 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ως προς τη συμφωνία με το Ισραήλ, όπως γνωστοποιήθηκε σήμερα, το αμερικανικό Κογκρέσο είχε ενημερωθεί επισήμως για τη δρομολογούμενη πώληση όπλων στις 5 Μαΐου. Ήταν μία εβδομάδα πριν την ανάφλεξη της βίας, εντούτοις το Κογκρέσο δεν αναμένεται να εναντιωθεί στην πώληση.

Ο Ερντογάν «κατέφυγε» και σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πάπα Φραγκίσκο, στον οποίο πρότεινε την αλλαγή του καθεστώτος της Ιερουσαλήμ και την μεταβίβαση της διοίκησής της σε εκπροσώπους των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών.

Όπως ανέφερε ο ίδιος, η ανάληψη της διοίκησης της Ιερουσαλήμ από τους εκπροσώπους των τριών θρησκειών (μουσουλμάνων, εβραίων και χριστιανών) «είναι η πλέον αξιόπιστη επιλογή. Διαφορετικά, δεν φαίνεται εύκολο να υπάρξει ειρήνη σε αυτήν την αρχαία πόλη».

Διαβάστε αναλυτικά

Αλλαγή του καθεστώτος της Ιερουσαλήμ ζητά ο Ερντογάν

«Βαμμένα τα χέρια σου με αίμα»: Ερντογάν κατά Μπάιντεν για τη Γάζα

Με την πίεση έχει ενταθεί συνολικά προς τη διακυβέρνηση Μπάιντεν να καταβάλει ενεργότερες προσπάθειες προς αποκλιμάκωση, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε αργά το βράδυ της Δευτέρας νέα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, εκφράζοντας τη θέση των ΗΠΑ υπέρ κατάπαυσης του πυρός και καλώντας στη διασφάλιση της προστασίας του άμαχου πληθυσμού -ενώ επαναβεβαίωσε παράλληλα τη στήριξη στο δικαίωμα αυτοάμυνας του Ισραήλ, όπως κοινοποιήθηκε από τον Λευκό Οίκο.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, όμως, δεν διαφαίνεται ότι προτίθεται να συναινέσει άμεσα σε εκεχειρία με τη Χαμάς, και η αμερικανική πίεση δεν είναι αρκετά ισχυρή για να τον αναγκάσει.

Στο συνολικό πεδίο των διπλωματικών διεργασιών, ο Αιγύπτιος πρόεδρος, Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, είχε τη Δευτέρα κατ' ιδίαν συνάντηση με τον Γάλλο πρόεδρο στο Παρίσι, δηλώνοντας πως «υπάρχει η ελπίδα ότι μία συλλογική προσπάθεια μπορεί να τερματίσει τη σύγκρουση», και τον Εμανουέλ Μακρόν να ανακοινώνει από πλευράς του ότι θα εργαστεί από κοινού εντός των επόμενων ημερών με τον Αλ-Σίσι και τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα σε μία σαφή πρόταση για εκεχειρία και ένα πιθανό «μονοπάτι» για συνομιλίες μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.

Σε διαρκή επικοινωνία με την Αίγυπτο βρίσκεται και η αμερικανική διπλωματία.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πραγματοποιείται αύριο, Τρίτη, μέσω τηλεδιάσκεψης συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, την οποία συγκάλεσε εκτάκτως ο Ζοζέπ Μπορέλ ενώπιων των δραματικών εξελίξεων προς αναζήτηση τρόπων συμβολής της ΕΕ στην αποκλιμάκωση και τον τερματισμό της βίας.

Στο Ισραήλ και τα Παλαιστινιακά Εδάφη, καθώς και στην Ιορδανία, μεταβαίνει αύριο ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, με την Ελλάδα να επιχειρεί να αναλάβει ενεργό διπλωματικό ρόλο. Ο κ. Δένδιας είναι ο πρώτος επικεφαλής διπλωματίας κράτους-μέλους της ΕΕ που μεταβαίνει στην περιοχή­.

Την Πέμπτη ο υπουργός Εξωτερικών θα βρίσκεται στο Κάιρο, ενώ σήμερα είχε και τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι.

Εν τω μεταξύ, αύριο λαμβάνει χώρα και τέταρτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο εδώ και μία εβδομάδα αδυνατεί να καταλήξει σε κοινή δήλωση τερματισμού των εχθροπραξιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες να μπλοκάρουν, κατά πάγια γραμμή, την υιοθέτηση σχετικού ψηφίσματος.

Θα ακολουθήσει την Πέμπτη συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.

Ανελέητος βομβαρδισμός της Γάζας

Από τους σφοδρότερους μέχρι στιγμής αεροπορικούς βομβαρδισμούς συνταράχθηκε τη Δευτέρα η Γάζα. Σπίτια κατεδαφισμένα, συντρίμμια και καταστροφές σε ζωτικής σημασίας υποδομές εν μέσω άγριου σφυροκοπήματος που έχει κοστίσει τη ζωή άνω των 200 Παλαιστινίων, 59 παιδιών ανάμεσά τους.

Το Ισραήλ ανακοίνωσε πως βομβάρδισε το δίκτυο με υπόγειες σήραγγες που χρησιμοποιούνται από τη Χαμάς, αναφέροντας πως κατέστρεψε τμήμα 15 χιλιομέτρων του αποκαλούμενου «μετρό», μέσω του οποίου διακινούνται μαχητές και οπλισμός, ενώ στοχοποιήθηκαν και εγκαταστάσεις της παλαιστινιακής οργάνωσης, καθώς και εννέα κατοικίες διοικητών της.

Εκρήξεις συντάραξαν τη Γάζα από βορρά έως νότο καθώς μαχητικά σφυροκοπούσαν επί 20 λεπτά την περιοχή· οι βομβαρδισμοί ήταν πιο εκτεταμένοι σε ακτίνα και διήρκεσαν περισσότερο συγκριτικά με το προηγούμενο 24ωρο, όταν 42 Παλαιστίνιοι -ανάμεσά τους πολλά παιδιά- έχαναν τη ζωή τους στον βαρύτερο ημερήσιο απολογισμό από τις ισραηλινές επιδρομές.

Τοπικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν πως χτυπήθηκαν δρόμοι -μεταξύ τους ο κεντρικός παράκτιος δρόμος στα δυτικά της πόλης-, γραμμές ηλεκτροδότησης και ανοιχτοί χώροι. Άγνωστο είναι πόσοι άνθρωποι μπορεί να μην έχουν ανασυρθεί ακόμη από τα συντρίμμια.

AP Photo/Khalil Hamra
AP Photo/Khalil Hamra

Μαχητές της Χαμάς «απάντησαν» με περίπου 60 ρουκέτες κατά της ισραηλινής επικράτειας, λιγότερες από τις 120 και τις 200 που είχαν εκτοξεύσει τις δύο προηγούμενες νύκτες, βάσει ανακοίνωσης του ισραηλινού στρατού. Στο στόχαστρο βρέθηκαν οι πόλεις Μπερσεβά και Ασκελόν με τους Ισραηλινούς να τρέχουν ξανά στα καταφύγια.

(AP Photo/Maya Alleruzzo

Οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί συνεχίζονταν όλο το πρωί και το φάσμα της ανθρωπιστικής καταστροφής πλανάται πλέον πάνω από τη Γάζα· ολόκληρες περιοχές έχουν μείνει χωρίς πόσιμο νερό και όλο και μεγαλύτερα τμήματα της πόλης δεν έχουν πλέον καθόλου ηλεκτροδότηση.

Διαβάστε αναλυτικά

Σε ανθρωπιστικό συναγερμό η Γάζα

Περίπου 42.000 Παλαιστίνιοι της Λωρίδας της Γάζας έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους εξαιτίας των ισραηλινών αεροπορικών επιθέσεων, αναζητώντας καταφύγιο σε 50 σχολεία τα οποία διαχειρίζεται η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA).