«Πεδίο μάχης»: Νόμος του Ερντογάν «φιμώνει» τα κοινωνικά δίκτυα και τρομάζει την Τουρκία

Άλλωστε και ο ίδιος είχε μπελάδες στο παρελθόν…

Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν περίμενε αυτό που θα επακολουθούσε.

Ένας από τους αστυνομικούς έβγαλε το κινητό του τηλέφωνο από την τσέπη και του έδειξε ένα χιουμοριστικό tweet που είχε γράψει πριν από μερικές ημέρες για τον μεγάλο αριθμό τηλεοπτικών σειρών για τους σουλτάνους που έχουν εμφανιστεί το τελευταίο διάστημα.

«Με συνέλαβαν για παράβαση του άρθρου 130 περί προσβολής της μνήμης νεκρού. Μου είπαν ότι δυσφημίζω τους σουλτάνους…» δήλωσε ο δημοσιογράφος στην εφημερίδα Observer, την κυριακάτικη έκδοση του «The Guardian».

Για καλή του τύχη, αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση την επόμενη ημέρα.

Η περιπέτεια του Καντεμίρ αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία αστυνομεύει τον ψηφιακό κόσμο. Δεν είναι, όμως, το μοναδικό παράδειγμα.

«Είναι πόλεμος κατά των λέξεων. Ακόμη και η χρήση της κουρδικής ονομασίας κάποιου πράγματος μπορεί να θεωρηθεί επιβαρυντικό στοιχείο σε βάρος σου» δήλωσε ο δημοσιογράφος Νουρκάν Μπαϊσάλ, που έχει πολλάκις συλληφθεί για τις αναρτήσεις του στο Twitter.

«Τα κοινωνικά δίκτυα είναι ένα τουρκικό πεδίο μάχης» συμπλήρωσε ο ίδιος.

Όπως εξηγεί ο Observer, κατά τη διάρκεια των 17 ετών του στην εξουσία, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απέκτησε σταδιακά τον πλήρη έλεγχο των παραδοσιακών ΜΜΕ.

Έτσι, τα κοινωνικά δίκτυα έγιναν «βήμα» για τους επικριτές της κυβέρνησης και εναλλακτικούς δημοσιογραφικούς οργανισμούς.

Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι χιλιάδες άνθρωποι συλλαμβάνονται για τις αναρτήσεις τους σε κοινωνικά δίκτυα κάθε χρόνο στην Τουρκία.

Οι περισσότεροι εξ αυτών κατηγορούνται ότι προσβάλλουν την Τουρκία, τον τουρκισμό και τον πρόεδρο Ερντογάν ή ότι στηρίζουν την τρομοκρατία.

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού πέρασε άρον-άρον από την τουρκική εθνοσυνέλευση ένας νέος νόμος, που τίθεται σε ισχύ αυτή την εβδομάδα και επιτρέπει στην Άγκυρα να ελέγχει με μεγαλύτερη αυστηρότητα το διαδικτυακό περιεχόμενο.

Το σχέδιο νόμου υποχρεώνει τους κολοσσούς κοινωνικής δικτύωσης -όπως Twitter, Facebook, YouTube και Google- που μετρούν πάνω από ένα εκατομμύριο ημερήσιους χρήστες καθημερινά να ανοίξουν γραφεία στη χώρα ή να ορίσουν έναν αντιπρόσωπο για την Τουρκία.

Ο αντιπρόσωπος αυτός θα πρέπει να κατοικεί στη χώρα και θα είναι υπόλογος στις τουρκικές Αρχές, τόσο φορολογικά όσο και νομικά.

Οι εταιρείες ή οι αντιπρόσωποι έχουν υποχρέωση να απαντούν και να διευθετούν αιτήματα για το περιεχόμενο αναρτήσεων εντός 48 ωρών ενώ παράλληλα είναι υποχρεωμένοι να αποθηκεύουν τα στοιχεία των χρηστών εντός της Τουρκίας.

Σε περίπτωση που οι διαδικτυακές εταιρείες δεν εναρμονιστούν με τη νέα νομοθεσία μέσα σε έξι μήνες, τότε οι τουρκικές Αρχές έχουν το δικαίωμα να απαγορεύσουν τις διαφημίσεις στις πλατφόρμες αυτές, να επιβάλουν «τσουχτερά» πρόστιμα έως 4,3 εκατ. ευρώ και να μειώσουν το bandwidth τους ακόμη και κατά 90%, κάτι που σημαίνει επί της ουσίας ότι οι χρήστες δεν θα μπορούν να τα χρησιμοποιούν.

Ο νόμος επιτρέπει επίσης σε τουρκικά δικαστήρια να αναγκάζουν ειδησεογραφικές ιστοσελίδες να αφαιρούν περιεχόμενο εντός 24 ωρών, κάτι που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να «χτενίσει» παλιές αναρτήσεις και να αφαιρέσει οποιαδήποτε ανάρτηση επιθυμεί.

Η βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚP) Οζλέμ Ζενγκίν δήλωσε τον Ιούλιο πως ο νέος νόμος «θα βάλει ένα τέλος στις προσβολές, τις ύβρεις και τις παρενοχλήσεις μέσω κοινωνικών δικτύων».

Η αντιπολίτευση, δικηγόροι και ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν εκ διαμέτρου αντίθετη άποψη για το νομοσχέδιο αυτό.

«Είναι μια άνευ προηγουμένου προσπάθεια να ελεγχθεί η διαδικτυακή πληροφόρηση στην Τουρκία» είπε ο καθηγητής Γιαμάν Ακντενίζ, που είναι εξειδικευμένος σε θέματα διαδικτυακής νομοθεσίας.

«Τώρα, έχουμε δικαστές που διατάσσουν την απαγόρευση περιεχομένου ή αφαίρεση λογαριασμών -και το κάνουν συχνά. Μέχρι στιγμής έχουν μπλοκάρει πάνω από 400.000 ιστοσελίδες» δήλωσε ο καθηγητής, και συμπλήρωσε:

«Με αυτό το νέο νόμο όμως, κάνουν πιο εύκολη τη διαδικασία λογοκρισίας γιατί δεν χρειάζεται να απευθυνθούν στα δικαστήρια. Μπορούν να στείλουν τα αιτήματά τους απευθείας στις πλατφόρμες».

Πηγές δήλωσαν στον Observer πως τόσο το Facebook όσο και το Twitter σκέφτονται να μην εναρμονιστούν με τους νέους κανόνες της Τουρκίας…

Ωστόσο, δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί εάν θα αναζητήσουν μια συμβιβαστική λύση με την Άγκυρα ή ελπίζουν πως οι χρήστες τους θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τους λογαριασμούς τους μέσω VPN.

Επίσημα, όμως, το Facebook, το Twitter, το Google, το Instagram, το Reddit, το TikTok και το Snapchat δεν απάντησαν στα αιτήματα του Observer για κάποιο σχόλιο.